Xử lý sim rác và tài khoản ngân hàng không chính chủ để dẹp nạn lừa đảo trực tuyến

Nêu kiến nghị của cử tri gửi đến Quốc hội, đại biểu Quốc hội cho rằng sim rác, tài khoản ngân hàng không chính chủ đang là kẽ hở cho tội phạm lừa đảo trực tuyến lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội. Do đó, khi xử lý được sim rác và số tài khoản ngân hàng không chính chủ thì loại tội phạm này sẽ giảm nhiều hơn.

Chiều 23/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV.

Trước đó, sáng 20/5, Quốc hội đã nghe Báo cáo số 832, gồm 37 trang, 11 phụ lục, 373 vấn đề. Tại báo cáo đã nêu tổng số tiếp nhận 2.216 kiến nghị của cử tri, đến nay đã giải quyết, trả lời được 2.210/2.216 kiến nghị, đạt 99,7%. Đây là tỷ lệ giải quyết, trả lời cử tri cao, thể hiện sự tích cực của các cơ quan có thẩm quyền.

Đồng thời, báo cáo cũng nêu các kết quả giải quyết của từng cơ quan, tổ chức, đánh giá kết quả đạt được cũng như tồn tại, hạn chế trong việc tổng hợp, giải quyết kiến nghị cử tri; đưa ra các kiến nghị cụ thể với Chính phủ và bộ ngành Trung ương, nhằm tiếp tục giải quyết kiến nghị của cử tri, bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân, cũng như nâng cao hiệu quả trong hoạt động quản lý nhà nước.

Cần quyết liệt hơn nữa để phát hiện, triệt phá lừa đảo trực tuyến

Bày tỏ nhất trí cao với Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 6, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho biết, các kiến nghị của cử tri đã được Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương rất tích cực giải quyết và trả lời cử tri đạt kết quả rất cao như trong báo cáo đã nêu.

Đóng góp ý kiến về vấn đề lừa đảo trực tuyến, nữ đại biểu cho biết, cử tri rất quan tâm đến vấn nạn lừa đảo trực tuyến đang có chiều hướng gia tăng trong thời gian gần đây.

“Số vụ lừa đảo trực tuyến ngày càng nhiều với số nạn nhân và số tiền ngày càng lớn. Không hiếm vụ nạn nhân đã bị lừa mất tiền tỷ, thậm chí bị lừa mất nhiều tỷ đồng”, đại biểu nêu thực trạng.

Cử tri ghi nhận và đánh giá rất cao sự nỗ lực của các cơ quan chức năng, đặc biệt là Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân để tránh lừa đảo. Thời gian qua, nhiều đường dây lừa đảo trực tuyến với quy mô lớn đã bị công an triệt phá và mang lại niềm tin cho nhân dân.

Tuy nhiên, đại biểu đoàn Hải Dương cũng thông tin, cử tri đề nghị các cơ quan chức năng quyết liệt hơn nữa trong công tác phối hợp phát hiện, xử lý triệt phá loại tội phạm này. Đặc biệt với thủ đoạn lừa đảo trực tuyến, tội phạm thường sử dụng số tài khoản ngân hàng và số thuê bao điện thoại không chính chủ để liên hệ và nhận tiền.

Vì vậy, cử tri mong muốn Bộ Thông tin và Truyền thông có những giải pháp hữu hiệu hơn nữa và mạnh mẽ hơn nữa trong việc rà soát, xử lý và quản lý sim rác.

Cử tri cũng mong muốn ngân hàng rà soát, xử lý những tài khoản ngân hàng không chính chủ, vì đây đang là kẽ hở cho loại tội phạm này lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội.

Đại biểu Nga nêu rõ, hiện nay chúng ta chưa có quy định về số lượng tài khoản ngân hàng tối đa mỗi cá nhân được mở, và khi không sử dụng đến tài khoản ngân hàng nữa có thể chuyển qua sử dụng dịch vụ của ngân hàng khác; người dân cũng không có thói quen đóng hay hủy tài khoản ngân hàng.

“Một phần trong số các tài khoản ngân hàng không sử dụng đó đã được cho, được bán lại và tạo kẽ hở cho tội phạm hoạt động. Bởi vậy, cử tri cho rằng khi xử lý được sim rác và số tài khoản ngân hàng không chính chủ thì chắc chắn loại tội phạm này cũng sẽ giảm nhiều hơn”, đại biểu nêu kiến nghị.

Tuyên truyền vẫn là giải pháp quan trọng hàng đầu

Phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Nga đề cập liên quan vấn nạn lừa đảo trực tuyến, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, đây là vấn đề đang diễn ra trên diện rộng, không chỉ ở Việt Nam mà trên phạm vi toàn cầu như là một hệ lụy của chuyển đổi số.

Bộ trưởng cho biết, để giải quyết vấn đề này, tuyên truyền vẫn là giải pháp quan trọng hàng đầu và có tính lâu dài. Bộ đã chỉ đạo các báo, đài lớn, xây dựng các chuyên mục, sử dụng hệ thống truyền thanh xã, phường để đưa thông tin hữu ích đến với người dân, giúp đề phòng lừa đảo.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nêu rõ, xác định lừa đảo trực tuyến được thực hiện qua sim rác, sim không chính chủ, do đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã quyết liệt thực hiện các biện pháp rà soát, phát hiện, xử lý sim rác, sim không chính chủ để hạn chế tình trạng lừa đảo trực tuyến.

Bên cạnh đó, bộ cũng thực hiện sáng kiến gán nhãn xanh cho các trang web của cơ quan nhà nước để tránh giả mạo, cùng với việc thiết lập các đầu mối để tiếp nhận phản ánh về vấn đề lừa đảo qua mạng.

Về vấn đề cử tri phát hiện một số tài khoản không chính chủ thực hiện hành vi vi phạm pháp luật như đại biểu Nga phản ánh, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, đây là vấn đề Ngân hàng Nhà nước rất quan tâm.

Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện một số giải pháp ngăn chặn và hạn chế tình trạng này, theo đó thường xuyên rà soát chỉnh sửa, cũng như tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán.

Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 52 ngày 15/5/2024 về thanh toán không dùng tiền mặt.

Ngoài ra, nữ thống đốc cũng cho biết, Ngân hàng Nhà nước đang dự thảo Thông tư hướng dẫn về mở và sử dụng tài khoản thanh toán, trong đó bổ sung một số những quy định rất chặt chẽ, đó là quy định khi người dân mở tài khoản tại ngân hàng phải sử dụng căn cước công dân có gắn chip để mở tài khoản điện tử. Đối với công dân không có căn cước công dân gắn chip phải đến trực tiếp tại quầy để thực hiện việc xác minh cũng như nhận biết khách hàng chính chủ.

Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành Quyết định 2345, yêu cầu áp dụng các biện pháp xác thực sinh trắc học đối với các giao dịch trên 10 triệu đồng/giao dịch hoặc giá trị trên 20 triệu đồng/ngày bằng sinh trắc học.

Việc này giúp cho việc xác thực đối với khách hàng và cũng hạn chế được việc sử dụng tài khoản không chính chủ để có hành vi vi phạm pháp luật. Quyết định này yêu cầu các tổ chức tín dụng sẽ thực hiện từ ngày 1/7 tới.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng thông tin thêm, Ngân hàng Nhà nước trong thời gian vừa qua cũng chỉ đạo toàn ngành tăng cường công tác phòng, chống, ngăn ngừa hành vi gian lận trong việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán bằng phương thức điện tử định danh (eKYC), cũng như chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải triển khai các giải pháp theo dõi việc giao dịch, kiểm soát, đánh giá trong và sau khi khách hàng mở tài khoản để kịp thời phát hiện những tài khoản có dấu hiệu đáng ngờ, qua đó có giải pháp phù hợp.

Đặc biệt, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ Công an trong công tác bảo đảm an ninh, an toàn trong thanh toán, như phối hợp kiểm tra việc thực hiện mở và sử dụng tài khoản thanh toán, tổ chức hội nghị về an ninh, an toàn, bảo mật trong thanh toán, yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện Đề án 06 về kết nối dữ liệu của công dân, qua đó giúp khách hàng làm sạch dữ liệu để hạn chế tình trạng tài khoản không chính chủ.