Xóa bỏ lò gạch thủ công: Thiếu đồng bộ

LSO-Theo lộ trình, các lò gạch thủ công phải được xóa bỏ tại khu vực thị trấn, thị tứ, thành phố, khu vực gần khu dân cư trong năm 2012. Với lò thủ công cải tiến phải chấm dứt hoạt động vào năm 2015; tại các xã chấm dứt hoàn toàn vào năm 2017. Tuy nhiên, đến nay đã hết năm 2015, trên 40 lò gạch thủ công trên địa bàn toàn tỉnh vẫn đang hoạt động bình thường.

Người dân sản xuất gạch thủ công tại thị trấn Na Dương (Lộc Bình)

Năm 2012, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 52 triển khai chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020 và lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công, lò gạch thủ công cải tiến và lò đứng liên tục trên địa bàn Lạng Sơn nhằm cụ thể hóa Chỉ thị 02/CT-UBND ngày 13/4/2012 của UBND tỉnh về việc tăng cường quản lý nhà nước về sản xuất vật liệu xây dựng, triển khai chương trình phát triển vật liệu không nung, từng bước thay thế vật liệu nung. Theo đó, lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công được tỉnh xác định trong năm 2012 phải xóa bỏ các lò tại khu vực thị trấn, thị tứ, gần khu dân cư, khu vực trồng lúa và hoa màu. Tuy nhiên, qua hơn 3 năm triển khai thực hiện lộ trình chưa đạt được kết quả như mong muốn.

Qua hai ngày khảo sát thực tế và tiếp xúc với một số chủ lò gạch thủ công tại hai huyện: Cao Lộc (có 18 lò đang hoạt động) và Lộc Bình (10 lò đang hoạt động) cho thấy các chủ lò đều chưa biết thông tin về lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công của tỉnh. Chị Nguyễn Thị Nhung, trú tại thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình làm chủ của hai lò gạch với công suất mỗi lần ra lò khoảng gần 20 vạn viên cho biết: gia đình tôi đã làm gạch hơn 10 năm nay nhưng chưa bao giờ nghe thông tin có chủ trương xóa bỏ lò gạch thủ công, nếu thực hiện xóa lò gạch sẽ ảnh hưởng rất lớn tới việc làm của gia đình cũng như hơn 10 lao động đang làm việc ổn định tại cơ sở sản xuất.

Không chỉ đối với các chủ lò gạch, ngay cả các phòng chuyên môn cấp huyện tham mưu cho UBND huyện thực hiện Kế hoạch 52 của UBND tỉnh mỗi nơi một vẻ. Mặc dù kế hoạch của UBND tỉnh được ban hành tháng 9/2012 nhưng mãi tới cuối năm 2014, UBND huyện Cao Lộc mới ban hành quyết định thành lập Ban chỉ đạo cấp huyện để thực hiện và đến tháng 7/2015, huyện mới thực hiện rà soát lần đầu tình hình hoạt động của các lò gạch thủ công trên địa bàn. Ông Hoàng Văn Sỹ, Phó Trưởng phòng Kinh tế – Hạ tầng huyện Cao Lộc cho biết: huyện triển khai lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công chưa kịp thời so với kế hoạch của tỉnh. Tuy nhiên, đợt rà soát vừa qua cho thấy huyện đang gặp một số khó khăn vướng mắc, đó là hiện chưa có cơ chế hỗ trợ chuyển đổi các lò gạch thủ công; bởi thực tế gần 20 lò gạch thủ công của huyện đang hoạt động đã giải quyết công ăn việc làm cho hơn 100 lao động tại địa phương.

Đối với huyện Lộc Bình (10 lò) và Hữu Lũng (7 lò), lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công của các huyện rất chung chung không cụ thể. Ông Hoàng Vĩnh Hưng, Trưởng phòng Kinh tế – Hạ tầng huyện Lộc Bình thừa nhận: việc triển khai lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công của huyện chậm bởi nhân sự phòng kinh tế hạ tầng không ổn định, việc chuyển giao công việc giữa lãnh đạo phòng cũ và mới còn thiếu sót, do vậy, nhiệm vụ tham mưu cho UBND huyện thực hiện lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công bị chậm so với yêu cầu.

Trong khi đó, đối với cấp tỉnh, Sở Xây dựng đã tham mưu cho tỉnh ban hành hệ thống văn bản thực hiện khá đầy đủ. Hằng năm, tỉnh đều ban hành văn bản đôn đốc, đẩy mạnh sử dụng vật liệu không nung thay thế vật liệu nung vào các công trình xây dựng. Đến nay, 100% các công trình xây dựng sử dụng vốn ngân sách nhà nước đều sử dụng vật liệu xây không nung.

Không những vậy, hoạt động sản xuất vật liệu xây không nung trên có bước phát triển khởi sắc với năng lực sản xuất thực tế trên 150 triệu viên/năm. Nhưng lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công rất ì ạch, theo kế hoạch hết 2012, các đơn vị phải xóa bỏ khoảng 27/42 lò khu vực thị trấn gần khu dân cư. Tuy nhiên, đến cuối năm 2015, toàn tỉnh vẫn còn 42 lò gạch thủ công hoạt động tại 5 huyện (trong đó 3 huyện nhiều nhất là Cao Lộc, Lộc Bình, Hữu Lũng chiếm 35 lò, các huyện Tràng Định 5 lò, Đình Lập 2 lò) với sản lượng sản xuất 35 triệu viên/năm vẫn chưa xóa bỏ được lò nào.

CÔNG QUÂN