Xác lập quyền sở hữu trí tuệ: Cần sự chủ động từ người dân và doanh nghiệp

(LSO) – Tài sản trí tuệ mang lại cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân những lợi ích lâu dài. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh, việc xác lập quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) lại chưa được doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân quan tâm đúng mức.

Thời gian qua, không ít thương hiệu của doanh nghiệp Việt Nam bị doanh nghiệp, tổ chức nước ngoài đăng ký như: nước mắm Phú Quốc, cà phê Trung Nguyên, kẹo dừa Bến Tre… Thực trạng trên cho thấy sự chủ quan, chậm trễ trong đăng ký bảo hộ thương hiệu khiến doanh nghiệp đánh mất tên sản phẩm. Đối với sản phẩm của tỉnh Lạng Sơn cũng đã xảy ra như việc cơ sở sản xuất ở tỉnh khác mượn danh tiếng sản phẩm bún ngô tỉnh Lạng Sơn để kinh doanh mặc dù không hề nhập sản phẩm từ nhà sản xuất trên địa bàn tỉnh.

SHTT được chia làm 3 nhóm: quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và giống cây trồng. Các tập thể, cá nhân có quyền xác lập SHTT đối với sản phẩm như: sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, tác phẩm khoa học, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nhãn hiệu, tên thương mại, bí mật kinh doanh, chỉ dẫn địa lý, giống cây trồng, tác phẩm văn học, nghệ thuật. Tài sản trí tuệ mang lại cho doanh nghiệp lợi thế về phát triển sản phẩm, cạnh tranh, nâng cao giá trị doanh nghiệp.

Sở Khoa học và Công nghệ tập huấn về quản lý tài sản trí tuệ cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh

Trên địa bàn tỉnh, mỗi năm có khoảng 70 cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức thực hiện xác lập quyền SHTT, trong đó, đa số là xác lập quyền sở hữu đối với nhãn hiệu. Những đối tượng khác như: kiểu dáng công nghiệp, tác phẩm khoa học, bí mật kinh doanh, tác phẩm văn học, nghệ thuật… chưa được doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân quan tâm đúng mức. Năm 2019, toàn tỉnh có 84 doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện quyền SHTT, thì có 75 hồ sơ đăng ký SHTT đối với nhãn hiệu. Từ đầu năm 2020 đến nay, Sở Khoa học và Công nghệ tiếp nhận 3 hồ sơ đăng ký nhãn hiệu thông thường từ các tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Hằng năm, trên địa bàn tỉnh có hàng trăm sáng kiến, sản phẩm khoa học, tác phẩm văn học nghệ thuật ra đời, cùng đó, còn có hàng trăm doanh nghiệp, hợp tác xã được thành lập với những sản phẩm riêng biệt cần xác lập quyền SHTT. Do đó, con số vài chục hồ sơ đăng ký xác lập quyền SHTT mỗi năm là thấp, chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh. Chị Hoàng Thị Viên, thị trấn Đồng Mỏ, huyện Chi Lăng cho biết: Khi sản phẩm chanh rừng mật ong của tôi có mặt trên thị trường, tôi đã tự tạo nhãn mác riêng và nghĩ tới việc đăng ký với cơ quan chức năng. Tuy nhiên, tôi chưa hiểu rõ về thủ tục, thêm nữa, cơ sở sản xuất chưa lớn nên tôi còn ngại đăng ký SHTT.

SHTT mang lại cho doanh nghiệp nhiều lợi thế, tuy nhiên vấn đề này chưa được các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh quan tâm đúng mức. Qua tìm hiểu được biết, nguyên nhân chủ quan là do hầu hết doanh nghiệp mới chỉ quan tâm đến vấn đề phát triển sản phẩm, gọi vốn đầu tư, bán hàng mà chưa quan tâm đến việc bảo vệ ý tưởng, bảo hộ thương hiệu; nhận thức về SHTT chưa đồng đều và đầy đủ. Về khách quan, SHTT là lĩnh vực trừu tượng, lợi ích mang lại không thể hiện trực tiếp và nhanh chóng; hình thức và quy mô sản xuất trên địa bàn tỉnh còn nhỏ lẻ, sản phẩm tiêu thụ chủ yếu là sản phẩm thô; thủ tục đăng ký bảo hộ SHTT còn phức tạp và mất nhiều thời gian.

Ông Lưu Bá Mạc, Trưởng phòng Quản lý công nghệ và Quản lý chuyên ngành, Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: Hiện người tiêu dùng vẫn lựa chọn sử dụng những sản phẩm vi phạm quyền SHTT do giá cả cạnh tranh. Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có sản phẩm được bảo hộ quyền SHTT. Về lâu dài điều này làm ảnh hưởng tiêu cực đến đến sự phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh cũng như cả nước.

Trong điều kiện hội nhập như hiện nay, nếu chủ sở hữu không quan tâm xác lập quyền SHTT ngay từ đầu thì việc bị xâm phạm hoàn toàn có thể xảy ra. Chính vì vậy, chủ sở hữu cần xác lập quyền SHTT để bảo vệ và phát triển sản phẩm của mình.

THỤC QUYÊN