WHO: Gần 1 triệu ca tử vong mỗi năm do nhiễm độc chì

Các nguồn phơi nhiễm chính là ô nhiễm môi trường từ việc tái chế pin axit-chì và các hoạt động khai thác và nấu chảy chì được kiểm soát kém. (Ảnh minh họa: WB)

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhiều trẻ em tiếp xúc với hàm lượng chì thấp, dẫn đến các vấn đề sức khỏe suốt đời bao gồm: Thiếu máu, tăng huyết áp, nhiễm độc miễn dịch và độc tính đối với các cơ quan sinh sản. Tác động đến thần kinh và hành vi của chì là không thể đảo ngược.

Tiến sĩ Maria Nera, Giám đốc Cơ quan Môi trường và Y tế của WHO, cho biết: “Những tổn thương có thể ngăn ngừa được đối với não bộ của trẻ em dẫn đến sự mất tiềm năng một cách thảm hại”.

Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) ước tính rằng cứ 1 trong số 3 trẻ em – lên tới 800 triệu trẻ em trên toàn thế giới – có nồng độ chì trong máu ở mức hoặc trên 5 µg/dl – và cần có hành động toàn cầu ngay lập tức để giải quyết vấn đề này.

Hơn 21 triệu năm đã mất

Theo Tiến sĩ Nera, tiếp xúc với chì đặc biệt nguy hiểm đối với bộ não đang phát triển của trẻ em và có thể dẫn đến giảm chỉ số thông minh (IQ), giảm khả năng chú ý, suy giảm khả năng học tập và tăng nguy cơ rối loạn hành vi.

Chì là một chất độc hại tích tụ trong cơ thể và ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan. Nó đặc biệt có hại cho trẻ nhỏ.

Chì khuếch tán qua cơ thể đến não, gan, thận và xương. Nó được lưu trữ trong răng và xương, nơi nó tích tụ theo thời gian.

Tổ chức Y tế Thế giới ước tính rằng phơi nhiễm chì là nguyên nhân gây ra thiệt hại và tử vong trong 21,7 triệu năm trên toàn thế giới, do những ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của nó. Theo cơ quan của Liên hợp quốc, 30% trường hợp thiểu năng trí tuệ vô căn, 4,6% bệnh tim mạch và 3% bệnh thận mãn tính có thể là do phơi nhiễm chì.

Nhiều nguồn phơi nhiễm chì trong các cơ sở công nghiệp

Nhiễm độc chì ảnh hưởng tới các cá nhân, đặc biệt là trẻ em.

Các nguồn phơi nhiễm chính là ô nhiễm môi trường từ việc tái chế pin axit-chì và các hoạt động khai thác và nấu chảy chì được kiểm soát kém, việc sử dụng các biện pháp truyền thống có chứa chì, men sứ chì được sử dụng trong hộp đựng thực phẩm, ống dẫn chì và các thành phần chứa chì khác trong hệ thống phân phối nước và sơn chì.

Có nhiều nguồn phơi nhiễm chì trong các môi trường công nghiệp như: Khai thác và nấu chảy, tái chế chất thải điện tử và pin axit chì, đường ống dẫn nước và bom, đạn ở những nơi có khả năng làm trẻ em và thanh thiếu niên bị phơi nhiễm, đặc biệt là ở các nền kinh tế đang phát triển. Sự phơi nhiễm cũng có thể xảy ra ở các môi trường phi công nghiệp, vì sơn chì được tìm thấy trong nhà, trường học, bệnh viện và sân chơi.

Các biện pháp kiểm soát ràng buộc pháp lý ở 84 quốc gia

Trẻ em có thể ăn phải mảnh và bụi từ đồ chơi hoặc bề mặt sơn chì, hoặc tiếp xúc qua đồ gốm tráng men chì và một số loại thuốc và mỹ phẩm truyền thống. Bà Lesley Onyon, Trưởng bộ phận An toàn Hóa chất tại WHO, cho biết: “Chúng ta đã đạt được những tiến bộ đáng kể”.

Theo WHO, việc sử dụng chì đã “giảm đáng kể” ở sơn trong vòng 10 năm qua. Hơn 84 quốc gia hiện có các biện pháp kiểm soát ràng buộc pháp lý để hạn chế việc sản xuất, nhập khẩu và bán sơn có chì.

Tuy nhiên, WHO cảnh báo vẫn còn nhiều việc phải làm.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo cần xác định nguồn phơi nhiễm chì và thực hiện các bước để giảm và chấm dứt phơi nhiễm đối với tất cả những người có nồng độ chì trong máu trên 5ug/dl.

Cơ quan của Liên hợp quốc đang kêu gọi tất cả các quốc gia cấm sơn có chì, xác định và loại bỏ tất cả các nguồn gây phơi nhiễm chì cho trẻ em. Đồng thời, cần tuyên truyền cho cộng đồng về sự nguy hiểm của việc lạm dụng các sản phẩm chứa chì và nói không với nhiễm độc chì./.