Vừa trốn thuế, vừa lũng đoạn thị trường

LSO-Thời gian gần đây, hiện tượng các chủ hàng thu gom hàng của cư dân biên giới theo Quyết định 254 khai thấp giá trở nên phổ biến hơn so với trước rất nhiều. Điều đó đã gián tiếp đưa một lượng hàng lớn vào nội địa làm xáo động thị trường. Nếu không có biện pháp ngăn chặn thì tình hình trên sẽ trực tiếp gây khó khăn cho sản xuất trong nước.

Cán bộ QLTT kiểm tra giá trên hóa đơn

Trao đổi với chúng tôi, ông Chu Ngọc Hà, Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 2 đóng tại Đồng Đăng cho biết: thời gian gần đây, gian lận về giá qua hóa đơn có xu hướng nghiêm trọng hơn. Trước đây có gian lận nhưng mức độ nhẹ, giá khai thấp một nửa so với thực tế. Còn hiện nay có những loại giá kê trong hóa đơn, ai nhìn qua cũng phải giật mình. Ví như một chiếc máy cắt cỏ khai 2 USD, một chiếc ấm điện siêu tốc giá 0,2 USD, một chiếc quần bò giá 1 USD… Nếu tính giá cả một xe hàng chỉ có vài chục triệu, còn giá thực tế lên tới vài tỷ đồng. Khi làm việc với chủ hàng, họ khẳng định do mua phía bên kia được cả lố, xả kho hàng nên giá nào cũng bán. Cũng không ai cấm họ mua rẻ nhưng quả thực với cách kê khai thuế căn cứ vào hóa đơn như vậy nhà nước thiệt đơn thiệt kép, còn người hưởng lợi lớn nhất lại từ các chủ hàng. Khi hàng lọt vào nội địa khó ai có thể định giá cho bởi hàng hóa lúc này được điều chỉnh bằng giá trị và quy luật cung cầu.

Theo cán bộ Đội Quản lý thị trường số 2, khi tra trên mạng, nhờ tiểu thương ở các chợ định giá hộ thì chiếc máy cắt cỏ khai trên hóa đơn là 2 USD kia có giá tại chợ là 2 triệu đồng. Cứ như vậy với bài giá kê khai thấp, nhập nhiều hàng cư dân biên giới theo Quyết định 254 nhan nhản tại các chợ gây khó khăn cho sản xuất trong nước. Ông Vũ Trung Dũng, Trưởng phòng Kiểm tra thuế, Cục thuế Lạng Sơn khẳng định: thực chất của việc kê khai gian lận, giá cả thấp hơn giá trị là để trốn thuế. Họ chỉ cần khai thấp thì sẽ trốn được 3 loại thuế gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng và thuế suất đối với hàng hóa nhập. Trị giá hàng hóa càng thấp thì thuế càng giảm theo cấp số nhân, số thuế họ nộp không đáng kể.

Không chỉ dừng ở việc trốn thuế, kê khai gian lận giá trị hàng hóa trong hóa đơn còn gây lũng đoạn thị trường. Giá trị hàng hóa thấp đương nhiên thuế thấp, do vậy các doanh nghiệp sẽ có điều kiện nhập nhiều hàng, nhiều chủng loại khác nhau. Theo ước tính của Đội Quản lý thị trường số 2, một xe hàng trị giá 1 tỷ đồng kê khai có vài chục triệu đồng, số thuế nhỏ nên nhiều doanh nghiệp tham gia vào quá trình nhập hàng. Kê khai càng ít thì điều kiện nhập số lượng nhiều càng tăng. Khi hàng hóa được chuyển vào nội địa với giá trị thấp, thuế ít, lãi suất tăng. Ở khu vực bán lẻ, hàng có giá thấp hơn so với giá trị thực và như vậy không có nhà sản xuất chân chính nào có thể cạnh tranh được. Theo ông Chu Ngọc Hà, một chiếc quần bò giá 1 USD ngay công may chưa đủ nói gì đến lãi. Thế nhưng kê khai trên hóa đơn vẫn rất nhiều những chiếc quần bò trị giá 1 USD.

Bà Hoàng Thị Thủy, chủ hộ kinh doanh cá thể tại chợ Đồng Đăng, huyện Cao Lộc cho biết: cũng có khi doanh nghiệp mua được lô hàng rẻ, họ xả hàng, thu hồi vốn. Khi ấy chiếc quần bò vài USD là có, nhưng không thể có chuyện họ xả kho, xả hàng cả năm. Vấn đề còn lại là gian lận mà thôi. Theo chị Thủy, các doanh nghiệp làm vậy kéo theo phản ứng dây chuyền, họ làm mình không làm, không kê khai như vậy chắc sẽ rất khó cạnh tranh, mà cạnh tranh thì cứ thi nhau khai thấp giá trị. Có thời điểm, tại khu vực Đồng Đăng, mỗi ngày có khoảng 15 đến 20 xe chở hàng hóa đơn, nhưng số thu chẳng tăng được bao nhiêu khi mà giá hàng hóa khai quá thấp. Về vấn đề này hoàn toàn có thể áp dụng biện pháp xử phạt theo Luật Quản lý thuế và Pháp lệnh về giá. Thế nhưng việc xác định xuất xứ hàng hóa là hết sức khó khăn. Khi bắt xử lý các lô hàng kê khai gian lận, lực lượng chức năng căn cứ vào giá tài chính, vào giá khảo sát tại chợ, những biện pháp này chỉ là nắm đuôi con thằn lằn bởi khung giá luôn lạc hậu và kém năng động hơn thực tế. Theo ông Vũ Trung Dũng, sẽ càng khó khăn hơn cho việc xử phạt bởi cơ quan thuế không có chức năng điều tra xử lý, hàng hóa nhập từ nước ngoài khó xác định được giá cả, nguyên liệu đầu vào.

Để xử lý gian lận về giá, theo Luật Quản lý thuế là tôn trọng sự tự giác, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp. Các cơ quan quản lý cần tăng cường khâu hậu kiểm, kiểm tra ở các chợ để truy thu vào ngân sách nhà nước có như vậy mới tạo được sự bình đẳng cạnh tranh về thuế, chống lũng đoạn thị trường và góp phần bảo vệ sản xuất trong nước.

ĐÔNG BẮC