Việt Nam đã có nhiệm kỳ thành công tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc

Hai năm vừa qua (2020-2021) là giai đoạn hết sức khó khăn đối với thế giới nói chung và Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) nói riêng do những chuyển biến phức tạp, khó lường, chưa có tiền lệ của cục diện quốc tế.

Tuy nhiên, Việt Nam đã có 10 dấu ấn nổi bật tại HĐBA LHQ. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã khẳng định như vậy tại cuộc họp báo về việc Việt Nam hoàn thành nhiệm kỳ Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020-2021 diễn ra chiều 17-1 tại Hà Nội.

Theo Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, dấu ấn đầu tiên là việc Việt Nam thúc đẩy cách tiếp cận đa phương, kiên trì đề cao luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ. Trên cương vị Chủ tịch HĐBA tháng 1-2020, Việt Nam đã chủ trì Phiên thảo luận mở và thúc đẩy HĐBA thông qua Tuyên bố Chủ tịch về Hiến chương LHQ, góp phần đề cao giá trị dài hạn và các nguyên tắc lớn bảo đảm thống nhất hành động của HĐBA, LHQ và cộng đồng quốc tế. Phiên thảo luận có sự tham dự và phát biểu của 111 đại diện các nước, các tổ chức quốc tế, một con số kỷ lục đối với một cuộc họp của HĐBA, cho thấy quan tâm của Việt Nam có sự hài hòa, đồng điệu với quan tâm, lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chủ trì cuộc họp báo. Ảnh: NGỌC MINH

Hai là, Việt Nam thúc đẩy việc tìm kiếm giải pháp bền vững, toàn diện cho xung đột, từ ngăn ngừa, kiềm chế, đến giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột, xử lý hậu quả xung đột, trên cơ sở các nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, không can thiệp vào công việc nội bộ, giải quyết hòa bình tranh chấp, tính đến lợi ích chính đáng của các bên, thúc đẩy cứu trợ nhân đạo, bảo vệ thường dân, đối thoại, thương lượng vì hòa bình và sự phát triển lâu dài của các quốc gia.

Ba là, xuất phát từ chính kinh nghiệm của đất nước đã trải qua nhiều năm chiến tranh để có nền hòa bình như ngày nay, Việt Nam đã thúc đẩy tinh thần nhân văn, nhân ái, hướng tới người dân, tăng cường hành động nhân đạo, bảo vệ thường dân trong xung đột một cách thực chất. Việt Nam đã chủ trì thúc đẩy thông qua Nghị quyết 2573 – Nghị quyết riêng đầu tiên của HĐBA về bảo vệ cơ sở hạ tầng thiết yếu đối với người dân trong xung đột, khẳng định các hành động tấn công nhằm vào trường học, bệnh viện, hạ tầng điện, nước… là vi phạm luật nhân đạo quốc tế. Đây cũng là một trong số rất ít các Nghị quyết được tất cả 15 nước thành viên HĐBA đồng bảo trợ, phản ánh đồng thuận cao của HĐBA.

Bốn là, từ kinh nghiệm tái thiết đất nước sau chiến tranh, Việt Nam đã hướng sự quan tâm của HĐBA và cộng đồng quốc tế đến những hậu quả lâu dài của xung đột, chiến tranh đối với cuộc sống của người dân và an ninh, phát triển của các quốc gia, trong đó có vấn đề bom mìn còn sót lại sau xung đột. Trong vai trò Chủ tịch HĐBA tháng 4-2021, Việt Nam đã thúc đẩy thông qua Tuyên bố Chủ tịch của HĐBA, nhấn mạnh nhu cầu tăng cường hợp tác quốc tế để chung tay giải quyết những hệ lụy nhức nhối của bom mìn sau chiến tranh đối với an toàn và sinh kế bền vững của người dân, cộng đồng.

Quang cảnh buổi họp báo. Ảnh: NGỌC MINH

Năm là, Việt Nam đã nỗ lực làm cầu nối và thúc đẩy thực chất việc tăng cường hợp tác giữa LHQ, HĐBA với các tổ chức khu vực trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, nổi bật là việc tổ chức Phiên thảo luận mở đầu tiên của HĐBA về hợp tác giữa LHQ với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cũng như thúc đẩy vai trò trung tâm và sự hiện diện của ASEAN tại HĐBA trong giải quyết các vấn đề khu vực, trong đó có vấn đề Myanmar.

Sáu là, Việt Nam thúc đẩy sự quan tâm và giải pháp chính sách hướng tới các nhóm dễ bị tổn thương trong xung đột, nhất là phụ nữ và trẻ em, trong đó có việc tổ chức Hội nghị và thông qua Cam kết hành động Hà Nội về phụ nữ, hòa bình, an ninh (tháng 12-2020), tổ chức Phiên thảo luận mở về tình trạng bạo lực tình dục trong xung đột đối với phụ nữ và trẻ em gái (tháng 4-2021), và tổ chức Phiên họp theo thể thức Arria đầu tiên về vấn đề trẻ em không có sự chăm sóc của cha mẹ trong xung đột (tháng 12-2021).

Bảy là, Việt Nam tích cực thúc đẩy hành động chung về các vấn đề an ninh phi truyền thống bức thiết đối với cộng đồng quốc tế, như ứng phó với đại dịch Covid-19, an ninh biển và nhất là về biến đổi khí hậu, trong đó có việc tích cực tham gia Nhóm nòng cốt của các nước thành viên HĐBA về biến đổi khí hậu (LMG) và Nhóm chuyên gia không chính thức của HĐBA về biến đổi khí hậu (IEG).

Tám là, Việt Nam thể hiện sự cân bằng, minh bạch, trách nhiệm trong điều hành, xử lý các công việc chung, góp phần giảm thiểu khác biệt, thúc đẩy đối thoại, hợp tác vì lợi ích chung của HĐBA nói riêng, và cộng đồng quốc tế nói chung. Việt Nam rất coi trọng tham vấn trong và ngoài HĐBA, kiên trì tạo dựng thông tin đối thoại, xây dựng nhằm hướng tới đồng thuận chung, chia sẻ minh bạch, thẳng thắn nhằm xây dựng lòng tin, tăng cường cơ chế đối thoại.

Chín là, góp phần đề cao tiếng nói của các nước Ủy viên không thường trực HĐBA, nổi bật là đã chủ trì tổ chức phiên họp hàng năm (tháng 11-2020) giữa 10 nước Ủy viên không thường trực (E10) và 5 nước mới được bầu làm thành viên HĐBA nhiệm kỳ 2021-2022 để trao đổi thông tin, phối hợp công việc.

Mười là, bên cạnh việc đóng góp về chính sách tại HĐBA, Việt Nam cũng có những đóng góp khác của LHQ thông qua việc tăng cường cử lực lượng làm nhiệm vụ tại các Phái bộ Gìn giữ hòa bình LHQ, chủ trì Nghị quyết định kỳ về hợp tác LHQ-ASEAN; đề xuất sáng kiến về Nghị quyết của Đại hội đồng LHQ về Ngày quốc tế phòng chống dịch bệnh, khởi xướng thành lập Nhóm Bạn bè của Công ước Luật biển UNCLOS 1982.

“Với kết quả như trên, tôi có thể khẳng định Việt Nam đã có nhiệm kỳ thành công tại HĐBA LHQ. Đây là kết quả của đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa của Đảng, Nhà nước Việt Nam; chủ trương đóng góp, xây dựng có trách nhiệm vào các cơ chế đa phương, trong đó có LHQ mà trước hết là HĐBA. Đây cũng là kết quả chung của cả hệ thống chính trị, sự lãnh đạo sát sao và tham gia trực tiếp của các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng, chặt chẽ của các bộ, ban, ngành và mạng lưới các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định.