Việt Nam-Cuba: Biểu tượng của tình đoàn kết đặc biệt

Nhận lời mời của Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez và phu nhân, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm và phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm cấp nhà nước tới Cuba.

Chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đến Cuba thể hiện sự coi trọng cao độ của Đảng, Nhà nước và cá nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước với Cuba và quan hệ Việt Nam - Cuba.

-------------------***-------------------

Cách xa vạn dặm nhưng gần gũi như anh em một nhà

V

iệt Nam và Cuba, hai đất nước ở hai bán cầu, nhưng lý tưởng cách mạng và khát vọng độc lập, tự do đã làm cho hai dân tộc trở thành những người anh em vô cùng thân thiết và gần gũi.

Cách đây gần 64 năm, ngày 2-12-1960, Cộng hòa Cuba đã trở thành nước đầu tiên ở Tây bán cầu công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Trải qua những thăng trầm của lịch sử, Việt Nam và Cuba luôn kề vai sát cánh, ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau trong những thời điểm khó khăn nhất.

Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Cuba Fidel Castro với Tổng Bí thư Đỗ Mười, Chủ tịch nước Lê Đức Anh, Thủ tướng Võ Văn Kiệt và Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Phủ Chủ tịch tối 8-12-1995. Ảnh: TTXVN

Việt Nam luôn trân trọng khắc ghi tình đoàn kết và sự ủng hộ chí nghĩa, chí tình của Cuba dành cho Việt Nam trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước trước đây. Trong những giai đoạn khó khăn nhất của cuộc kháng chiến, Cuba luôn đi đầu trong phong trào quốc tế ủng hộ Việt Nam, là nước đầu tiên trên thế giới công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, chấp thuận Phái đoàn đại diện thường trú của Mặt trận (7-1962), thành lập Ủy ban đoàn kết với miền Nam Việt Nam (ngày 25-9-1963), công nhận về mặt ngoại giao Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (20-12-1965). Cuba cũng là nước duy nhất bổ nhiệm Đại sứ thường trú bên cạnh Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc giải phóng (3-1969) để thể hiện sự ủng hộ và sát cánh với cuộc đấu tranh của đồng bào miền Nam.

Lãnh tụ Cuba Fidel Castro phất cao lá cờ bách chiến bách thắng lấp lánh Huân chương của Đoàn Khe Sanh, Quân giải phóng Trị Thiên Huế, tháng 9-1973. Ảnh: TTXVN

Kết tinh của những nghĩa cử cao đẹp và hào hiệp trên của Cuba dành cho Việt Nam là câu nói đi vào lịch sử của lãnh tụ Cuba Fidel Castro: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” (tháng 1-1966). Chỉ 8 tháng sau khi Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết ngày 27-1-1973, lãnh tụ Fidel Castro đã đến thăm vùng “đất lửa” Quảng Trị, trở thành nguyên thủ nước ngoài duy nhất vượt vĩ tuyến 17 tới thăm vùng giải phóng của Mặt trận Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị trong lúc cuộc chiến tranh ở miền Nam vẫn còn ác liệt. Hình ảnh lãnh tụ Fidel Castro phất cao lá cờ chiến bách thắng lấp lánh Huân chương của Đoàn Khe Sanh, Quân giải phóng Trị Thiên Huế với câu nói: “Các đồng chí hãy mang lá cờ bách chiến, bách thắng này cắm giữa Sài Gòn” mãi mãi đi vào lịch sử, khắc sâu trong lòng nhân dân Việt Nam.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp đồng chí Esteban Lazo Hernandez, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cộng hòa Cuba, ngày 27-9-2023 tại Hà Nội. Ảnh: VIỆT TRUNG

Chuyến thăm Quảng Trị của lãnh tụ Fidel Castro và đoàn đại biểu Cuba khi đó đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử quan hệ hai nước, vượt qua thông lệ ngoại giao, là sự cổ vũ to lớn cho cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân miền Nam Việt Nam trong giai đoạn mới; thể hiện niềm tin tuyệt đối vào chiến thắng và là nguồn động viên mãnh liệt cho Cách mạng Việt Nam, là biểu tượng của tình đoàn kết quốc tế trong sáng, cao đẹp của Cuba và Việt Nam.

Chiều 19-9-2024, tại trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tiếp Đại sứ Cuba tại Việt Nam Orlando Nicolás Hernández Guillén. Ảnh: TUẤN HUY

Đáp lại tình cảm chân thành của nhân dân Cuba anh em, khi Cuba phải đương đầu với nhiều thách thức, khó khăn về kinh tế - xã hội trong Thời kỳ đặc biệt (1991-2000) và cả khi Cuba tiến hành cập nhật hóa mô hình phát triển kinh tế - xã hội, Việt Nam luôn hết lòng chia sẻ kinh nghiệm phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế; duy trì việc cung cấp gạo ổn định, góp phần giúp Cuba bảo đảm vấn đề lương thực; phản đối mạnh mẽ chính sách bao vây, cấm vận mà Cuba đang phải gánh chịu...

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Bộ Tư pháp Cuba Oscar Manuel Silvera Martinez, ngày 16-6-2023. Ảnh: TTXVN

Việt Nam luôn dành tình cảm đặc biệt, tình đoàn kết và sự hợp tác chân thành đối với Cuba, coi việc hỗ trợ Cuba là nghĩa vụ tự nhiên, xuất phát từ lương tâm và tình cảm quốc tế trong sáng, truyền thống hữu nghị và nhân văn của dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Việt Nam và Cuba cách xa nhau hàng vạn dặm nhưng lòng dân hai nước gần gũi như anh em một nhà”. Đó chính là sự khẳng định chính xác, vững chắc nhất cho tình bạn, tình đồng chí keo sơn của hai nước Việt Nam - Cuba - một mối quan hệ rất đặc biệt và hiếm có trên thế giới.

Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn (nay là Chủ tịch Quốc hội), Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Chính quyền nhân dân và Hội đồng Nhà nước Cuba Esteban Lazo Hernandez cùng đoàn công tác cấp cao hai nước Cuba-Việt Nam thăm Di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải nhân dịp kỷ niệm 50 năm lãnh tụ Cuba Fidel Castro thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại tỉnh Quảng Trị (tháng 9-1973 / 9-2023). Ảnh: VGP

Không ngừng thắt chặt mối quan hệ hữu nghị đặc biệt

Quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Cuba là tài sản quý báu được Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước hết sức coi trọng, tiếp tục phát triển tốt đẹp trên tất cả các kênh. Quan hệ giữa hai Đảng đi vào chiều sâu, giữ vai trò nền tảng chính trị, định hướng phát triển quan hệ hợp tác giữa hai nước. Hai bên duy trì các hoạt động tiếp xúc song phương và trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao.

Nguồn: Bộ Ngoại giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, TTXVN

Về hợp tác thương mại, Việt Nam hiện là đối tác thương mại châu Á lớn thứ hai của Cuba. Ngày 1-4-2020, Hiệp định thương mại Việt Nam - Cuba (ký năm 2015) chính thức có hiệu lực, với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp hai nước và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.

Về hợp tác đầu tư, Việt Nam hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của khu vực châu Á tại Cuba. Doanh nghiệp Việt Nam quan tâm và từng bước mở rộng hợp tác đầu tư tại Cuba, đặc biệt vào Đặc khu kinh tế Mariel, trong các lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng thiết yếu, vật liệu xây dựng, năng lượng tái tạo.

Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tiếp đồng chí René Antonio Mesa Villafana, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Cuba ngày 24-7-2024. Ảnh: MỸ HẠNH

Hợp tác quốc phòng được các thế hệ lãnh đạo hai nước quan tâm, xứng đáng là một trong những trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước, góp phần gìn giữ thành quả cách mạng, phù hợp với nhu cầu và thế mạnh của mỗi nước. Trên cơ sở những nội dung được hai bên thống nhất trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của Bộ trưởng Bộ các Lực lượng vũ trang cách mạng Cuba (tháng 6-2023), các cơ quan, đơn vị của hai bên đã tích cực phối hợp triển khai những nội dung hợp tác, đạt kết quả nổi bật trên các lĩnh vực như: Trao đổi đoàn, đào tạo, công nghiệp quốc phòng, công tác Đảng, công tác chính trị, quân y...

Hai bên thống nhất hợp tác quốc phòng song phương thời gian tới tập trung vào tăng cường giao lưu, trao đổi đoàn các cấp, nhất là đoàn cấp cao; duy trì trao đổi kinh nghiệm chuyên môn, hợp tác giữa các cơ quan, đơn vị; giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa sĩ quan trẻ hai nước; tăng cường hợp tác công tác Đảng, công tác chính trị trên cơ sở bản ghi nhớ đã được ký kết; triển khai hiệu quả hợp tác công nghiệp quốc phòng phù hợp với nhu cầu, khả năng và điều kiện của mỗi bên; tích cực triển khai hợp tác trong các lĩnh vực khác như: Quân y, đào tạo, pháp luật quân sự, quốc phòng...

Trên các diễn đàn quốc tế, nhất là Liên hợp quốc, hai bên tích cực hỗ trợ, ủng hộ lẫn nhau, đặc biệt trên các vấn đề thuộc lợi ích chiến lược của Việt Nam. Việt Nam kiên trì lập trường đoàn kết với Cuba, phản đối chính sách bao vây, cấm vận chống Cuba và kêu gọi dỡ bỏ cấm vận.

Đại tướng Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam (nay là Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư) (ảnh trái); Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng (ảnh phải) tiếp, đón, hội đàm Thượng tướng Roberto Legrá Sotolongo, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ các LLVT cách mạng Cuba thăm chính thức Việt Nam, ngày 24-10-2023. Ảnh: TUẤN HUY

Chuyến thăm tới Cuba lần này của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhằm triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, qua đó khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn phát triển quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghị đặc biệt với Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba. Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung cho biết, trong chuyến thăm lần này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ có các cuộc hội đàm, hội kiến với các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Cuba. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và đoàn cũng sẽ dâng hoa tại Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh và Anh hùng dân tộc Cuba José Martí; thăm một số cơ sở kinh tế, trong đó có những nơi có các dự án hợp tác và đầu tư của nhiều doanh nghiệp Việt Nam; gặp gỡ với bạn bè hữu nghị và thế hệ trẻ hai nước...

Thượng tướng Trịnh Văn Quyết, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam (nay là Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) tiếp đoàn sĩ quan trẻ Bộ các Lực lượng vũ trang Cách mạng Cuba do Thiếu tướng Marcelo Perez, Phó chủ nhiệm Chính trị Bộ các LLVT Cách mạng Cuba làm trưởng đoàn sang thăm, giao lưu tại Việt Nam, ngày 24-11-2023. Ảnh: HÀ PHƯƠNG

Qua chuyến thăm, Việt Nam khẳng định mong muốn tiếp tục kế thừa và phát huy di sản quan hệ quý báu giữa hai nước trên nền tảng vững chắc do Chủ tịch Hồ Chí Minh và lãnh tụ Fidel Castro tiên phong gây dựng. Các cuộc gặp và trao đổi song phương giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm với các lãnh đạo cấp cao của Cuba sẽ giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau và tăng cường phối hợp trên những vấn đề lớn, từ đó củng cố hơn nữa mối quan hệ truyền thống, đặc biệt giữa hai nước.

Trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Cuba phát triển tốt đẹp, chuyến thăm cấp nhà nước tới Cuba của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong quan hệ hai nước. Đây là dịp để hai bên tiếp tục tăng cường tin cậy chính trị giữa hai Đảng, hai nước, nâng cao hiệu quả hợp tác trong các lĩnh vực. Chuyến thăm sẽ củng cố sự tin cậy, thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết gắn bó giữa hai dân tộc; nâng cao hiệu quả hợp tác, đưa quan hệ Việt Nam - Cuba sang một giai đoạn mới, phát triển thực chất và bền vững.

Trung tướng Lê Quang Minh, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam và các đại biểu dự buổi trình chiếu bộ phim tài liệu “Hai trái tim chung nhịp đập” về quan hệ Việt Nam - Cuba ngày 23-2-2024. Ảnh: THÙY LINH

Ảnh trái: Quang cảnh buổi tọa đàm với chủ đề “Hai trái tim chung nhịp đập” giữa đoàn sĩ quan trẻ Quân đội nhân dân Việt Nam và đoàn sĩ quan trẻ Bộ các Lực lượng vũ trang Cách mạng Cuba tại Hà Nội. Ảnh: NGỌC THƯ. Ảnh phải: Đoàn sĩ quan trẻ Quân đội nhân dân Việt Nam thăm Lữ đoàn cơ động đặc biệt của Bộ các Lực lượng vũ trang cách mạng Cuba. Ảnh: NGỌC HÀ