Việt Nam - ASEAN cùng hướng tới xây dựng Cộng đồng thịnh vượng và năng động

Nhận lời mời của Tổng thống Cộng hòa Indonesia, Chủ tịch đảng Phong trào Indonesia vĩ đại (Gerindra) Prabowo Subianto, Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn, ngày 9-3, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm và Phu nhân Ngô Phương Ly cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã lên đường thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Indonesia, thăm chính thức Ban thư ký ASEAN.

Đại sứ Tôn Thị Ngọc Hương, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại ASEAN nhấn mạnh, chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm đến Trụ sở Ban Thư ký ASEAN được đánh giá là chuyến thăm mang ý nghĩa lịch sử, bởi đây là đầu tiên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản, lãnh đạo cao nhất của Việt Nam, tới thăm Trụ sở ASEAN và Ban Thư ký ASEAN.

Chuyến thăm diễn ra trong thời điểm đặc biệt có ý nghĩa, khi Việt Nam kỷ niệm 30 năm gia nhập ASEAN và trong bối cảnh ASEAN đang ở trong giai đoạn chuyển mình hoàn tất thực hiện tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, hướng tới thông qua và thực hiện tầm nhìn Cộng đồng ASEAN giai đoạn mới đến 2045.

Chuyến thăm là sự khẳng định coi trọng và cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với ASEAN. Trong suốt 30 năm là thành viên của ASEAN, Việt Nam luôn khẳng định tâm thế là một thành viên tham gia với tinh thần chủ động, tích cực, có trách nhiệm, hoàn thành tất cả trách nhiệm, nhiệm vụ thành viên của ASEAN; tham gia đóng góp tích cực, ý nghĩa vào việc định hướng con đường phát triển tương lai cho ASEAN. Với chuyến thăm lịch sử của Tổng Bí thư tới Ban Thư ký ASEAN, Việt Nam một lần nữa khẳng định ASEAN liên tục được coi trọng trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Theo Đại sứ, chuyến thăm sẽ góp phần mở ra những không gian hợp tác mới giữa Việt Nam với các nước thành viên ASEAN, các đối tác của ASEAN, cùng đóng góp xây dựng theo mục tiêu Hình thành Cộng đồng ASEAN vững mạnh, năng động và thịnh vượng, "mái nhà chung" cho người dân các quốc gia trong khu vực.

Về những đóng góp của Việt Nam trong thời gian qua vào các mục tiêu chung của ASEAN và các hoạt động trong khuôn khổ của Ủy ban đại diện thường trực tại ASEAN (CPR), Đại sứ Tôn Thị Ngọc Hương cho biết, hành trình tham gia ASEAN 30 năm qua của Việt Nam được đánh dấu bởi những dấu mốc đáng ghi nhớ, đó là 3 nhiệm kỳ Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN, vào các năm 1998, 2010 và gần đây nhất vào năm 2020. Với vai trò quan trọng này, Việt Nam đã góp phần cùng ASEAN đề ra những định hướng phát triển rất quan trọng cho Cộng đồng ASEAN qua các giai đoạn bước chuyển, đồng thời vượt qua những khó khăn, thách thức mà ASEAN phải đối mặt. Đặc biệt là trong năm 2020, đại dịch Covid-19 đã gây ra những tác động nghiêm trọng đối với các nước trong khu vực và cộng đồng ASEAN. Những thành công đó được các nước thành viên ASEAN, các nước bạn bè, đối tác của ASEAN ghi nhận.

Đại sứ nhấn mạnh, Việt Nam cũng tham gia rất tích cực trong việc định hình những phương hướng phát triển quan trọng của ASEAN, như Chương trình hành động Hà Nội năm 1998, ngay khi Việt Nam trở thành thành viên của ASEAN; tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2020, quyết định hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2003, quyết định xây dựng và thông qua Hiến chương ASEAN vào năm 2007; mốc hoàn thành cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và việc thúc đẩy quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Đây là những văn kiện quan trọng giúp định hướng cho con đường phát triển của ASEAN.

Bên cạnh đó, trong vai trò là điều phối quan hệ của ASEAN với rất nhiều đối tác quan trọng, Việt Nam đã tham gia đóng góp rất nhiều ý tưởng, sáng kiến để làm sâu sắc và mở rộng thêm quan hệ hợp tác nhiều mặt, thực chất, hiệu quả giữa ASEAN với các đối tác này. Việt Nam đang đảm nhiệm vai trò điều phối cùng lúc hai đối tác của ASEAN là New Zealand và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland.

Theo Đại sứ Tôn Thị Ngọc Hương, trong khuôn khổ Ủy ban các Đại diện thường trực của ASEAN, Việt Nam đã phối hợp cùng phái đoàn đại diện thường trực của các nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN, thúc đẩy nâng cao hiệu quả thực chất của công tác điều phối, giám sát, thực thi các thỏa thuận, các chương trình, dự án hợp tác của ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác. Bên cạnh đó, đảm bảo việc vận hành nhịp nhàng, hiệu quả của bộ máy ASEAN, đóng góp cho việc thúc đẩy Cộng đồng ASEAN phát triển thực sự hiệu quả, thực chất và năng động.

Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực hơn nữa để cùng các nước thành viên ASEAN hiện thực hóa những mục tiêu cho ASEAN trong giai đoạn mới, thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN tới năm 2045 và giúp ASEAN vững vàng vượt qua những thách thức, trong bối cảnh môi trường khu vực và quốc tế đang có nhiều biến động nhanh chóng và khó đoán định.

Đại sứ tin tưởng, với mốc kỷ niệm 30 năm tham gia ASEAN và những nền tảng mà Việt Nam đã tạo dựng được kể từ khi tham gia đóng góp trong ASEAN, vai trò, vị thế, hình ảnh, tiếng nói của Việt Nam sẽ tiếp tục được nâng cao, được các nước ASEAN và bạn bè quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.

Về định hướng của Việt Nam để cùng các nước ASEAN triển khai cụ thể hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, với mục tiêu xây dựng một ASEAN bền vững, sáng tạo, năng động và lấy người dân làm trung tâm, Đại sứ cho biết Tầm nhìn cộng đồng ASEAN 2045 dự kiến sẽ được thông qua vào năm 2025 là Văn kiện định hướng phát triển của ASEAN trong giai đoạn 20 năm, từ 2025 đến 2045.

Tầm nhìn sẽ bao gồm các kế hoạch chiến lược cụ thể để triển khai hợp tác trên 3 trụ cột của Cộng đồng ASEAN, gồm Cộng đồng Chính trị - An ninh, Cộng đồng Kinh tế, Cộng đồng Văn hóa - Xã hội, được bổ trợ bởi kế hoạch chiến lược về kết nối và kế hoạch công tác về thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN.

Có 5 kế hoạch lớn mà các nước thành viên ASEAN, trong đó có Việt Nam, sẽ phải đảm bảo thực hiện hiệu quả, để cụ thể hóa tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Trong vai trò hiện nay là Chủ tịch nhóm đặc trách ASEAN về thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN, Việt Nam sẽ chủ trì xây dựng và thông qua kế hoạch công tác về thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN.

Theo Đại sứ, khối lượng công việc để hiện thực hóa tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 là rất lớn, đòi hỏi cam kết cả về ý chí chính trị, nguồn lực từ các nước thành viên ASEAN. Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với các nước ASEAN để đảm bảo đưa tất cả những mục tiêu, những dòng hành động đã được xây dựng trong các kế hoạch cụ thể hóa tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 vào hiện thực và ở cấp độ quốc gia.

Việt Nam sẽ cần lồng ghép tất cả những hoạt động hợp tác ở cấp độ ASEAN với các chương trình, kế hoạch phát triển quốc gia của Việt Nam, để đảm bảo những nghĩa vụ thành viên của Việt Nam trong ASEAN và những mục tiêu đã được ASEAN thống nhất, hướng tới thực hiện tầm nhìn cho năm 2045.