Văn Quan gìn giữ các làn điệu dân ca

LSO-Là mảnh đất có truyền thống dân ca, dân vũ với nhiều nghệ nhân tâm huyết, những năm qua, cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể huyện Văn Quan đã nỗ lực gìn giữ các làn điệu dân ca, trong đó có hát then - đàn tính của dân tộc Tày, Nùng.

Hội viên Câu lạc bộ yêu dân ca chợ Bãi tổ chức luyện tập

Trong đời sống tâm linh của đồng bào dân tộc huyện Văn Quan, từ bao đời nay, các làn điệu dân ca, nhất là hát then, đàn tính giữ một vai trò hết sức quan trọng, không thể thiếu. Những câu hát mượt mà trầm bổng ca ngợi cảnh đẹp quê hương, đất nước, làng bản, sự gắn bó cộng đồng… giúp con người nhận thức được chân – thiện – mỹ, thêm yêu đời, yêu người, có lối sống lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội.

Tuy nhiên, những năm gần đây, với sự du nhập của dòng nhạc trẻ sôi động, các làn điệu dân ca có nguy cơ dần mai một. Trước thực trạng đó, cấp ủy, chính quyền huyện Văn Quan đã nỗ lực triển khai nhiều biện pháp thiết thực để gìn giữ, phát huy các làn điệu dân ca truyền thống của dân tộc. Ông Ngô Văn Đà, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Vĩnh Lại là một trong những nghệ nhân tâm huyết với hát then, đàn tính, thường xuyên tham gia dạy hát cho các câu lạc bộ (CLB). Ông Đà cho biết: “Ở huyện tôi nhiều người yêu thích hát then đàn tính lắm. Tôi cũng vì niềm say mê đối với loại hình văn hóa truyền thống này mà sắp xếp công việc để đi dạy theo nhu cầu của công chúng. Từ đầu năm 2016 đến nay, tôi đã tham gia dạy được 4 lớp với trên 20 học viên tham gia, đồng thời dàn dựng tiết mục cho các CLB biểu diễn”.

Đến nay, toàn huyện có khoảng 22 nhóm, đội, CLB với trên 200 hội viên tham gia. Họ là những người có độ tuổi khác nhau nhưng có cùng chung sở thích, say mê ca hát các làn điệu dân ca, luôn quan tâm truyền đạt lại cho thế hệ trẻ với hy vọng sẽ có thêm nhiều bạn trẻ yêu thích làn điệu then để những bản sắc văn hoá của dân tộc mình được lưu truyền đến muôn đời sau. Các đội, CLB này thường xuyên tổ chức luyện tập, khi ở nhà văn hóa thôn, khu phố, khi thì ở nhà hội viên. Mỗi dịp xã tổ chức liên hoan văn nghệ hay kỷ niệm những ngày lễ lớn của đất nước, các thành viên nhóm hát then, đàn tính lại mang đến nhiều tiết mục hay và phong phú với tiếng đàn tính ngân xa, lời then ngọt ngào, trầm ấm. Từ đầu năm đến nay, các CLB đã tham gia biểu diễn 19 cuộc tại các chương trình lớn như: mừng Đảng mừng Xuân, bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021…

Cùng với đó, các loại hình dân ca còn được giảng dạy trong trường học, lan tỏa niềm say mê đến thế hệ trẻ. Tiêu biểu là các lớp dạy hát then, đàn tính ở Trường THPT Lương Văn Tri với sự khởi xướng và quản lý của thầy hiệu trưởng Phùng Văn Thời – một người giàu tâm huyết với di sản then. Thầy Thời kể: “Từ năm 2005 trở về trước, cả giáo viên và học sinh của nhà trường hầu như không biết hát Then. Nhận thức được tầm quan trọng của việc giữ gìn và phát huy làn điệu dân ca đặc sắc này, trong vài năm trở lại đây, nhà trường đã tích cực tuyên truyền, động viên, khuyến khích học sinh, cán bộ, giáo viên, nhân viên mạnh dạn tham gia luyện tập và biểu diễn hát then trong các chương trình văn nghệ, các sinh hoạt tập thể. Đồng thời sưu tầm bổ sung các bài hát mới, đầu tư mua được 18 đàn tính, 2 bộ xóc nhạc và 5 vòng đeo cổ phục vụ cho tổ chức dạy và biểu diễn các tiết mục then”.

Được biết cùng với những lớp học ở Trường THPT Lương Văn Tri, Trung tâm Văn hóa – Thể thao huyện đã mở được 4 lớp truyền dạy hát then, đàn tính tại các xã: Chu Túc, Phú Mỹ, thị trấn Văn Quan… với gần 120 học viên tham gia. Bà Lương Thùy Nha, Phó Trưởng phòng VHTT huyện cho biết: Thời gian tới, huyện tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện về kinh phí cũng như môi trường biểu diễn để nhóm những người yêu thích hát then đàn tính ngày càng phát triển, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho bà con nhân dân và bảo tồn, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

NGỌC HIẾU