Vẫn khó tiếp cận các báo cáo kiểm toán

Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) trong kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ 2016 -2021, việc công khai Báo cáo kiểm toán được cho là vẫn chưa hiệu quả. Việc tiếp cận, khai thác thông tin, kết quả kiểm toán còn chưa thuận lợi, dễ dàng đối với các đối tượng theo quy định.

“KTNN cần đa dạng các hình thức công khai theo quy định của Luật KTNN, nhất là công khai kết quả kiểm toán các cuộc kiểm toán, công khai kết quả kiểm toán trên trang thông tin điện tử của KTNN”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh khi trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016 -2021 của Kiểm toán Nhà nước.

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, trong nhiệm kỳ vừa qua, việc xây dựng, quyết định KHKT có nhiều tiến bộ, ngày càng công khai, minh bạch, bám sát chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế – xã hội, chương trình giám sát của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH).

KTNN đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, lập KHKT dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu, quan tâm để xác định chi tiết danh mục các đơn vị, dự án được kiểm toán trong KHKT năm, tập trung vào các vấn đề được dư luận xã hội quan tâm. KTNN đã chủ động, phối hợp cơ quan thanh tra, kiểm tra trong quá trình xây dựng và ban hành KHKT, từng bước khắc phục chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động của các cơ quan.

Báo cáo trước Quốc hội về công tác nhiệm kỳ 2016-2021, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết, công tác xây dựng kế hoạch kiểm toán có nhiều đổi mới cả về nội dung và cách thức tổ chức thực hiện, chất lượng ngày càng được nâng cao. Ngoài KHKT hằng năm đã được phê duyệt theo Luật KTNN, KTNN thực hiện nhiệm vụ kiểm toán theo yêu cầu của Quốc hội, UBTVQH, Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; xem xét, quyết định việc kiểm toán khi có đề nghị của các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan, tổ chức không có trong KHKT năm của KTNN.

Trong nhiệm kỳ, KTNN kiến nghị xử lý tài chính 353.733 tỷ đồng; chuyển 20 vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật, hai vụ việc đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an điều tra xử lý; cung cấp 498 hồ sơ, báo cáo kiểm toán và các tài liệu liên quan cho cơ quan của Quốc hội, Ủy ban kiểm tra Trung ương, cơ quan điều tra và các cơ quan nhà nước khác có thẩm quyền; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ 786 văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý sai quy định hoặc không phù hợp với quy định chung của Nhà nước và thực tiễn, góp phần làm lành mạnh nền tài chính quốc gia.

Về kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán: Nhiệm kỳ 2016-2021, số kiến nghị về xử lý tài chính của KTNN đã được các đơn vị thực hiện là 237.578 tỷ đồng, đạt 73,6% tổng số kiến nghị; có 136/786 văn bản đã được Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương thực hiện hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung theo kiến nghị của KTNN.

Ông Hồ Đức Phớc cho biết, giai đoạn 2016-2021, KTNN luôn quan tâm đến công tác xây dựng và hoàn thiện cơ sở pháp lý cho tổ chức và hoạt động của KTNN. Ngay từ năm 2016, để triển khai thi hành Luật KTNN năm 2015, thực hiện Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2020, KTNN đã ban hành Kế hoạch xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý liên quan đến hoạt động của KTNN. Kết quả, đã ban hành 32 văn bản quy phạm pháp luật và 57 văn bản quản lý nội bộ, trong đó đã xây dựng và ban hành mới hệ thống 39 Chuẩn mực KTNN theo chuẩn quốc tế ISSAI phù hợp với đặc thù của Việt Nam.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, đề nghị KTNN lưu ý một số vấn đề như: Chưa bảo đảm 100% báo cáo tài chính của các Bộ, cơ quan Trung ương, và Báo cáo quyết toán các địa phương được kiểm toán thường xuyên hàng năm theo yêu cầu của Luật NSNN. Tỷ lệ thực hiện kiến nghị về xử lý tài chính tăng song vẫn còn nhiềukiếnnghị chưa được thực hiện (bình quânđạt 73,6%). Thực hiện kiến nghị liên quan đến hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung văn bản còn thấp (136/786 văn bản kiến nghị), thấp hơn so với nhiệm kỳ trước.

“KTNN cần báo cáo rõ hơn vướng mắc, nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến tỷ lệ thực hiện kiến nghị của KTNN chưa cao; đề xuất giải pháp cụ thể để xử lý triệt để”, ông Hải nói.

Theo đánh giá của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, việc công khai Báo cáo kiểm toán cơ bản đã được thực hiện theo quy định, tuy nhiên hiệu quả, tính lan tỏa còn hạn chế; việc tiếp cận, khai thác thông tin, kết quả kiểm toán còn chưa thuận lợi, dễ dàng đối với các đối tượng theo quy định. KTNN cần đa dạng các hình thức công khai theo quy định của Luật KTNN, nhất là công khai kết quả kiểm toán các cuộc kiểm toán,công khai kết quả kiểm toán trên trang thông tin điện tử của KTNN. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm toán đã có bước tiến đáng kể nhưng cần tiếp tục triển khai quyết liệt để rút ngắn thời gian kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán;quản lý chặt chẽ kết quả kiểm toán, kiểm toán viên; tăng số cuộc kiểm toán tại trụ sở KTNN.

Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội đề nghị KTNN cần tiếp tục công tác hoàn thiện hệ thống pháp luật để sớm ban hành các văn bản quy định chi tiết Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật KTNN, đặc biệt là quy trình kiểm toán vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, quy định để xử lý vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán, quy định về kiểm tra đối chiếu, quy định việc truy cập dữ liệu điện tử tại đơn vị kiểm toán. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống chuẩn mực, quy trình, hướng dẫn kiểm toán để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ kiểm toán các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ, kiểm toán hoạt động, kiểm toán chuyên đề.