Vaccine sốt xuất huyết có hiệu lực chống nhiễm với cả 4 tuýp huyết thanh đến 80,2%

Vaccine sốt xuất huyết được chứng minh có hiệu lực bảo vệ cao, hiệu lực chống nhiễm với cả 4 tuýp huyết thanh sốt xuất huyết lên đến 80,2% tại thời điểm 12 tháng sau tiêm liều thứ hai. Vaccine cũng có hiệu lực cao trong việc chống nhập viện do sốt xuất huyết, với tỷ lệ giảm lên đến 90,4% sau 18 tháng tiêm liều thứ hai.

Đây là thông tin được các chuyên gia chia sẻ trong hội thảo chuyên sâu về vaccine sốt xuất huyết được diễn ra tại TP Hồ Chí Minh chiều 26/9. Hội thảo có sự tham gia của nhà quản lý Bộ Y tế, các chuyên gia truyền nhiễm.

Tiêm vaccine là biện pháp bảo vệ chủ động trước sốt xuất huyết

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Y tế cho biết, sốt xuất huyết không chỉ gây gánh nặng và áp lực cho bệnh nhân, gia đình mà còn cho hệ thống và nhân lực ngành y tế.

Gần 40 năm trước, Việt Nam đã chứng kiến dịch sốt xuất huyết khủng khiếp tại Đồng bằng Sông Cửu Long. Thời điểm đó, việc phòng bệnh chủ yếu dựa vào diệt muỗi và lăng quăng, không có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy rất nhiều ca tử vong đã xảy ra tại TP Hồ Chí Minh và vùng đồng bằng sông Cửu Long. Việc đưa vào sử dụng vaccine sốt xuất huyết là bước tiến quan trọng trong công tác phòng chống bệnh nguy hiểm này.

Bà Tiến nhấn mạnh, từ nửa thế kỷ trước, việc tìm ra vaccine sốt xuất huyết là vấn đề cấp thiết. Việt Nam đã phê duyệt vaccine sốt xuất huyết cùng 39 nước trên thế giới, tiến thêm một bước quan trọng cho công tác phòng chống dịch bệnh. Việc sử dụng vaccine cùng các biện pháp phòng chống khác sẽ giảm số ca mắc bệnh, nhập viện và gặp biến chứng nặng do bệnh trong tương lai không xa. Đó là bằng chứng thuyết phục nhất về tính an toàn, hiệu quả và tính nhân văn cao cả của vaccine nói chung và vaccine sốt xuất huyết nói riêng.

Tại hội thảo, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP Hồ Chí Minh cho biết, hằng năm, nước ta có hàng trăm nghìn trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết với hàng chục đến hàng trăm ca tử vong.

"Bệnh sốt xuất huyết khó kiểm soát nguồn lây bởi người mắc sốt xuất huyết có thể không biểu hiện hoặc có triệu chứng không rõ ràng. Theo nghiên cứu, 80% người không có triệu chứng vẫn có khả năng lây nhiễm sốt xuất huyết. Bệnh nặng khó dự đoán trước và có thể phát triển mà không có dấu hiệu cảnh báo", bác sĩ Khanh nói.

Ghi nhận mới nhất tại Bệnh viện Nhi đồng 1 cho thấy, số ca mắc sốt xuất huyết hiện đang tăng cao hơn so với cùng kỳ năm 2023. Tháng 8/2024, bệnh viện có 130 ca mắc sốt xuất huyết nhập viện và 8 trường hợp gặp biến chứng sốc sốt xuất huyết, phải điều trị tích cực.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh chia sẻ, Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp phòng chống sốt xuất huyết nhưng do tình hình dịch diễn biến phức tạp, việc kiểm soát trở nên khó khăn hơn khiến bệnh ngày càng gia tăng.

Vaccine sốt xuất huyết là biện pháp phòng bệnh chủ động và đặc hiệu, dành cho số đông. Các kết quả nghiên cứu cho thấy đây là vaccine an toàn và dùng được cho trẻ em là đối tượng nhạy cảm và tỷ lệ mắc sốt xuất huyết rất cao.

Ông kỳ vọng khi số người sử dụng vaccine tăng lên cùng với các biện pháp khác, chắc chắn rằng trong một thời gian ngắn, gánh nặng do sốt xuất huyết gây ra đối với cộng đồng sẽ giảm đáng kể.

Không có trường hợp tử vong nào liên quan đến vaccine sốt xuất huyết ở những người được tiêm

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, virus Dengue có 4 tuýp huyết thanh khác nhau, nhiễm lần đầu với bất kỳ một trong các tuýp huyết thanh được cho là sẽ tạo miễn dịch lâu dài nhưng có thể không kéo dài suốt đời và bảo vệ tạm thời, ước tính từ vài tháng đến 1-2 năm chống lại các tuýp huyết thanh khác.

"Một người có thể mắc sốt xuất huyết nhiều lần trong đời với các tuýp virus khác nhau thậm chí lần mắc thứ 2 có nguy cơ nặng hơn lần đầu", bác sĩ Chính cho hay.

Sốt xuất huyết gây ra các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Bệnh có nguy cơ trở nặng vào giai đoạn hết sốt từ ngày thứ 3 đến thứ 5 của bệnh khiến người bệnh dễ chủ quan. Các đối tượng có nguy cơ trở nặng cao hơn khi mắc sốt xuất huyết là trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu.

Vaccine sốt xuất huyết được nghiên cứu và phát triển trong 45 năm, thử nghiệm dựa trên dữ liệu từ hơn 28.000 người tham gia. Hiện nay, vaccine sốt xuất huyết của Takeda đã được triển khai tiêm trong chương trình tiêm chủng cho cộng đồng tại nhiều quốc gia lưu hành dịch, có số ca mắc và tử vong cao như Brazil và Argentina.

Vaccine sốt xuất huyết Qdenga do hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản sản xuất tại Đức, phòng đầy đủ 4 tuýp huyết thanh virus gây bệnh gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Đây là vaccine sốt xuất huyết đầu tiên được phê duyệt tại Việt Nam, phác đồ tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên đến người lớn.

Từ các nghiên cứu và triển khai tiêm chủng cho thấy, vaccine sốt xuất huyết của Takeda là một phần trong chiến lược kiểm soát toàn diện sốt xuất huyết. Kết quả nghiên cứu cho thấy vaccine an toàn, cho hiệu quả phòng ngừa cao đối với bất kỳ tuýp huyết thanh virus nào gây ra. Không có bằng chứng về sự gia tăng mức độ nặng của bệnh, không tăng nguy cơ nhập viện, không có trường hợp tử vong nào liên quan đến vaccine ở những người được tiêm, bất kể tình trạng nhiễm sốt xuất huyết ban đầu.

Là đơn vị triển khai tiêm vaccine sốt xuất huyết đầu tiên tại Việt Nam, kể từ khi triển khai vaccine vào ngày 20/9, gần 200 trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc của VNVC đã tiêm và nhận đặt giữ cho gần 15.000 liều vaccine sốt xuất huyết cho trẻ em và người lớn.