Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về ba dự án luật

Chung quanh dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (CQÐP), Ủy ban TVQH tập trung cho ý kiến về phạm vi điều chỉnh; mô hình tổ chức CQÐP; phân cấp, phân quyền giữa cơ quan nhà nước ở T.Ư với địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương. Một số đại biểu đề nghị dự thảo luật cần bổ sung các quy định về trình tự, thủ tục thành lập thật chặt chẽ để không xảy ra tình trạng thành lập đơn vị hành chính – kinh tế (HCKT) tràn lan. Một số đại biểu tán thành với phương án quy định ở địa bàn nông thôn, tổ chức cấp chính quyền (có HÐND và UBND) tại ba cấp đơn vị hành chính là tỉnh, huyện, xã.

Thường trực Ủy ban Pháp luật của QH và cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị lựa chọn phương án này và lập luận việc tổ chức CQÐP như vậy giúp phân biệt giữa mô hình tổ chức CQÐP ở đơn vị hành chính nông thôn với đơn vị hành chính đô thị theo như yêu cầu đã nêu trong Hiến pháp sửa đổi năm 2013. Trên cơ sở nghiên cứu tiếp thu ý kiến của các đại biểu QH, tham khảo kinh nghiệm của một số nước trên thế giới, tại phiên họp này Thường trực Ủy ban Pháp luật của QH và cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị hai phương án tiếp thu, chỉnh lý. Trong đó, ưu tiên kế thừa những kết quả tích cực trong thực hiện thí điểm không tổ chức HÐND ở huyện, quận, phường theo Nghị quyết số 26/2008/QH12 của QH.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển và một số đại biểu khác cho rằng, “ở đâu có chính quyền, ở đó phải có HÐND”. Theo báo cáo của Ủy ban Pháp luật của QH, phương án hai tiếp tục quy định cấp CQÐP (có HÐND và UBND) được tổ chức ở tất cả các đơn vị hành chính, kể cả nông thôn và đô thị. Việc tổ chức như thế sẽ thể hiện sự thống nhất giữa việc phân chia đơn vị hành chính với việc thiết lập tổ chức CQÐP ở các đơn vị hành chính đó.

Theo Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Nương, qua giám sát 11 tỉnh, trong đó có sáu tỉnh thí điểm không thực hiện HÐND huyện, quận, phường và năm tỉnh tổ chức như luật hiện hành, có tám tỉnh đề nghị giữ các cấp chính quyền như hiện nay. Khi không có HÐND, các tỉnh đã bổ sung đại biểu HÐND cấp trên, tăng cường giám sát của MTTQ và các đoàn thể, nhưng vẫn không đạt kết quả như mong muốn. Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của QH Trương Thị Mai đề nghị cần tính toán đến nhiệm vụ, quyền hạn phân cấp, phân quyền khác nhau giữa đô thị và nông thôn, tiến hành nghiên cứu toàn bộ hiệu lực của HÐND từ cấp tỉnh đến các cấp cơ sở…

Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nhận định việc thí điểm bỏ HÐND báo cáo và ý kiến của các bên còn khác nhau, vì thế cần có sự tổng kết, báo cáo chính xác trước T.Ư và QH. Tại phiên họp, Bộ trưởng Nội vụ Nguyễn Thái Bình cho rằng, để tăng tính thuyết phục cho phương án chính quyền ba cấp ở nông thôn và hai cấp ở đô thị, cần nghiên cứu có thêm quy định dân trực tiếp bầu và giám sát chủ tịch UBND phường ở nơi không có HÐND, như vậy sẽ thể hiện một bước đột phá về dân chủ.

Nhằm hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của CQÐP ở từng loại đơn vị hành chính, Thường trực Ủy ban Pháp luật của QH và cơ quan chủ trì soạn thảo kiến nghị tiếp tục phối hợp các cơ quan, tổ chức hữu quan rà soát các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thuộc CQÐP trong các luật chuyên ngành, bám sát Hiến pháp và các văn kiện của Ðảng, đặc biệt là các nghị quyết của Bộ Chính trị về cơ chế đặc thù đối với các thành phố trực thuộc T.Ư và một số địa phương để thể hiện rõ hơn trong dự thảo luật theo hướng nêu trên.

Buổi chiều, Ủy ban TVQH cho ý kiến về các vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Nội dung về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ được nhiều đại biểu cho ý kiến. Một số ý kiến đại biểu đề nghị quy định rõ hơn về mối quan hệ giữa Chính phủ với các thiết chế khác trong tổ chức bộ máy nhà nước. Bên cạnh đó, đề nghị rà soát lại các nội dung quy định của dự thảo luật, từ đó thống nhất chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan khác theo quy định của Hiến pháp, bảo đảm thống nhất với các quy định trong các luật liên quan, như Luật Tổ chức QH, Luật Tổ chức TAND, Luật Tổ chức Viện KSND, dự án Luật Tổ chức CQÐP… Có ý kiến đề nghị cần giữ một số quy định của Chương VI về mối quan hệ giữa Chính phủ và các thiết chế quyền lực khác, cho rằng mặc dù Hiến pháp không quy định nhưng dự thảo Luật cần quy định một số nội dung nhằm bảo đảm kiểm soát quyền lực.

Chiều qua, Ủy ban TVQH cũng đã cho ý kiến về các vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật An toàn, vệ sinh lao động.