Từng bước xóa bỏ cây thuốc phiện

Liên tiếp những ngày sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần, lực lượng chức năng các tỉnh miền núi phía Bắc đã phát hiện, triệt phá nhiều vụ việc trồng cây thuốc phiện tại khu vực hẻo lánh. Để từng bước xóa bỏ tình trạng này, đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp, các ngành và thực hiện đồng bộ các giải pháp.

Mới đây, khoảng 8h ngày 2/3, Công an phường Ô Quý Hồ, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã bắt quả tang Nguyễn Văn Doanh sinh năm 1974 đang có hành vi thu hoạch 365 cây thuốc phiện trong khu vực vườn trồng su su của gia đình tại Tổ 1, phường Ô Quý Hồ, thị xã Sa Pa.

Tiến hành mở rộng điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Sa Pa đã khám nghiệm hiện trường phát hiện thêm 1.303 cây thuốc phiện đang trong giai đoạn phát triển nâng tổng số cây thuốc phiện lên 1.668.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thị xã Sa Pa đã lập biên bản thu giữ toàn bộ số cây thuốc phiện,đồng thời ra Lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Nguyễn Văn Doanh để điều tra về hành vi Trồng cây thuốc phiện quy định tại Khoản 1 Điều 247 của Bộ luật Hình sự. Cùng ngày, Viện Kiểm sát nhân dân thị xã Sa Pa đã phê chuẩn Lệnh Bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp đối với Nguyễn Văn Doanh.

Trong khi đó, tại Cao Bằng, Công an huyện Nguyên Bình cho biết, lực lượng Công an xã Quang Thành vừa phát hiện, phá nhổ 3.256 cây thuốc phiện trồng trái phép. Những cây thuốc phiện trồng trái phép tại 8 bãi đất khác nhau thuộc khu vực xóm Hoài Khao, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình. Khi phát hiện, các cây này đang trong quá trình sinh trưởng và ra hoa. Do ở trong rừng sâu, khu vực giáp ranh giữa hai xã Quang Thành và xã Hưng Đạo (huyện Nguyên Bình), ít người qua lại nên lực lượng chức năng chưa phát hiện được người trồng.

Tại Hà Giang, từ đầu năm 2022 đến nay, Công an tỉnh đã liên tiếp phát hiện nhiều trường hợp người dân địa phương lén lút trồng cây thuốc phiện trái phép. Sau khi nắm được thông tin của quần chúng nhân dân, lực lượng công an đã xử lý những vụ việc, đối tượng, tang vật theo đúng quy định của pháp luật.

Điển hình như mới đây, Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về Hình sự, kinh tế, ma túy, Công an huyện Mèo Vạc phối hợp Công an xã Nậm Ban phát hiện 2 vụ việc trồng cây thuốc phiện tại thôn Nà Pòng, xã Nậm Ban, triệt phá tổng cộng 771 cây thuốc phiện. Cụ thể tại khu đất diện tích khoảng 20m2 của gia đình chị Vầy Thị Hăm (sinh năm 1993) phát hiện 452 cây thuốc phiện. Cách đó 2km tại khu đất của gia đình anh Lục Văn Rìu (sinh năm 1975) phát hiện 319 cây cây thuốc phiện, trong đó một số cây đã có quả, cao trung bình khoảng 1,2m.

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an), ngoài một số đối tượng cố ý trồng cây thuốc phiện để kiếm lời, không ít trường hợp người dân trồng cây thuốc phiện do thiếu hiểu biết pháp luật, hoặc khi bị phát hiện thì viện lý do đời sống khó khăn, phải tìm kế sinh nhai. Tại nhiều địa phương, người dân có khi trồng cây ma túy theo phong tục tập quán hoặc để sử dụng trong dân sinh như làm thức ăn cho gia súc, gia cầm. Hơn nữa, hệ thống luật pháp chưa đủ sức răn đe. Những điều này đã khiến cơ quan chức năng gặp nhiều lúng túng trong xử lý, chủ yếu là nhắc nhở hoặc xử phạt vi phạm hành chính dẫn đến hiệu quả răn đe không cao.

Bên cạnh đó, một số nước đang hợp pháp hóa việc trồng cây cần sa cho mục đích y tế, dễ tạo điều kiện cho tội phạm lợi dụng. Vì vậy, nếu không phát hiện, ngăn chặn kịp thời thì tình trạng trồng, sử dụng sản phẩm từ cây có chứa chất ma túy sẽ có nguy cơ lan rộng, bị tội phạm lợi dụng vào hoạt động sản xuất ma túy trái phép gây phức tạp về anh ninh trật tự.

Để thực hiện việc xóa bỏ cây chứa chất ma túy, cần có sự vào cuộc của các cấp, các ngành và thực hiện đồng bộ các giải pháp. Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đề nghị các chính quyền địa phương, lực lượng chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức của người dân; cần có những phương án để phát triển hạ tầng, đưa các giống cây trồng, vật nuôi vào thay thế, tạo nên những mô hình kinh tế có tính bền vững, lâu dài và mang lại hiệu quả cao, nâng cao đời sống với mục đích xóa bỏ những nhu cầu thu lợi từ các loại cây có chứa chất ma túy của người dân.

Đối với các lực lượng Công an, cần chủ động triển khai các biện pháp nghiệp vụ, nắm chắc tình hình địa bàn, đối tượng và thường xuyên phối hợp, rà soát, kiểm tra, phát hiện các vụ việc trồng cây có chứa chất ma túy để kịp thời ngăn chặn, triệt xóa và phòng, chống tái trồng, đặc biệt là việc rao bán hạt giống, hướng dẫn phương thức, cách trồng cây có chứa chất ma túy trên mạng internet (qua các mạng xã hội Zalo, Facebook, Instagram…) để có biện pháp đấu tranh, ngăn chặn.

Một trong những giải pháp quan trọng, đó là lực lượng công an cơ sở (nhất là Công an cấp xã) phải thực hiện tốt công tác quản lý hành chính, quản lý nhân hộ khẩu, đăng ký tạm trú… để nắm chắc địa bàn, đối tượng, không để tồn tại tình trạng người từ địa phương này qua địa phương khác trồng trái phép cây có chứa chất ma túy; người nước ngoài đến thuê đất để thâm canh, trồng cây ăn quả, nhưng thực chất lại lén lút trồng cây cần sa, cây thuốc phiện… Qua đó chủ động phòng ngừa, phát hiện kịp thời và đấu tranh, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các đối tượng có hành vi phạm.