Từng bước khẳng định vai trò trong sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước

Tính đến cuối năm 2011, cả nước có khoảng 370 nghìn tổ hợp tác, 19.500 HTX và 56 liên hiệp HTX. Trong đó, có 9.246 HTX nông nghiệp, 2.897 HTX công nghiệp, thủ công nghiệp, 1.325 HTX thương mại – dịch vụ, 1.123 HTX giao thông vận tải, 1.074 quỹ tín dụng nhân dân, 438 HTX thủy sản, 964 HTX xây dựng, HTX dịch vụ điện nước có 1.709 và 724 HTX khác. 56 liên hiệp hợp tác xã hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thương mại – dịch vụ, vận tải và nông nghiệp.

Các HTX đã thực hiện tốt việc cung cấp các dịch vụ hỗ trợ kinh tế hộ phát triển, góp phần gia tăng sản lượng hàng hóa công nghiệp, nông, lâm, thủy sản, phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Nhiều mô hình HTX mới được thành lập và hoạt động có hiệu quả đáp ứng nhu cầu đa dạng về sản xuất và đời sống của các thành viên. Trong lĩnh vực nông nghiệp, kể cả lâm nghiệp, thủy sản và làm muối, hầu hết các HTX đã tổ chức lại hoạt động sản xuất, kinh doanh gắn với kinh tế hộ theo hình thức dịch vụ hỗ trợ với các khâu: Thủy lợi, làm đất, bảo vệ thực vật, cung ứng vật tư kỹ thuật, phân bón, cây con giống… Một số HTX đã tổ chức được việc tiêu thụ nông sản hàng hóa cho xã viên. Ngoài hoạt động sản xuất nông nghiệp, nhiều HTX đã chú trọng phát triển thêm các ngành nghề sản xuất công nghiệp, thủ công nghiệp và các hoạt động thương mại, dịch vụ khác. Không những vậy, nhiều mô hình HTX dịch vụ kinh doanh tổng hợp được hình thành, tăng cường liên kết kinh tế giữa các HTX, giữa các hộ xã viên trong HTX với nhau…

Thông qua hoạt động hỗ trợ của HTX, nhiều hộ xã viên phát triển sản xuất đã có hiệu quả, nâng cao thu nhập, đời sống từng bước được cải thiện. Từ đây, góp phần không nhỏ trong xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Đối với lĩnh vực công nghiệp, thủ công nghiệp, phần lớn các HTX đã được đổi mới và tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh đạt kết quả tốt, thích ứng được với cơ chế thị trường. Giá trị sản xuất công nghiệp, thủ công nghiệp trong những năm qua đạt tốc độ tăng trưởng cao, bình quân đạt 20%. Các HTX thương mại, dịch vụ cũng phát triển ở các vùng đô thị, nhất là các thành phố lớn. Nhiều HTX, Liên hiệp HTX đã bám sát các yêu cầu của sản xuất và đời sống xã viên để tổ chức kinh doanh phục vụ. Bên cạnh việc mở rộng kinh doanh để chiếm lĩnh thị trường, áp dụng những phương thức bán hàng văn minh, các HTX vẫn chú ý phục vụ tốt nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, nhất là đối với những bà con xã viên nghèo. Các HTX vận tải trong những năm qua cũng được đổi mới về tổ chức, quản lý và phương thức hoạt động. Hiện nay, các HTX giao thông vận tải đã đáp ứng 48% nhu cầu vận chuyển của toàn ngành. Ở một số tỉnh, thành phố, tỷ trọng vận tải hàng hóa và hành khách do các HTX đảm nhận chiếm 60% – 75%. Hoạt động của các quỹ tín dụng nhân dân cũng không ngừng được mở rộng, góp phần huy động vốn nhàn rỗi trong nhân dân để hỗ trợ các thành viên phát triển sản xuất, giải quyết việc làm.

Các lĩnh vực khác, như: Xây dựng, y, dược, trường học, môi trường… tuy gặp nhiều khó khăn nhưng kinh tế hợp tác cũng đã có những đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế và an sinh xã hội của đất nước. Để kịp thời động viên và nhân rộng những mô hình làm ăn có hiệu quả, hằng năm, Liên minh HTX thường xuyên tổ chức hội nghị tuyên dương các điển hình tiên tiến. Năm 2011, khoảng 350 HTX, liên hiệp HTX được đánh giá là những điển hình tiên tiến (trong đó 100 đơn vị có thành tích xuất sắc đã được chọn để trao tặng cúp vàng “Hợp tác vì cộng đồng thịnh vượng”).

Đánh giá kết quả đạt được trong thời gian qua và đề ra những nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Biên cho biết: “Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, HTX đã khẳng định được vai trò của mình trong việc phát triển kinh tế, xã hội, xuất hiện nhiều điển hình tiến tiến. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế, một số đơn vị hoạt động không hiệu quả, vẫn còn khoảng 15% – 16% HTX yếu kém. Thời gian tới, liên minh HTX Việt Nam sẽ tập trung vào củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX; Tập trung tổng kết những kết quả thực tiễn để từ đó rút kinh nghiệm và nhân rộng những điển hình tiên tiến. Xây dựng các hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, xóa đói, giảm nghèo theo Nghị quyết T.Ư 5 của Đảng đã đề ra.

Do nhận thức của một bộ phận quần chúng nhân dân vẫn còn hạn chế, chưa hiểu đầy đủ về những chính sách của Đảng và Nhà nước về việc phát triển kinh tế tập thể, cho nên chưa thấy được xu hướng phát triển kinh tế tập thể, mô hình HTX kiểu mới là như thế nào. Vì vậy, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là cần tuyên truyền sâu rộng để người dân hiểu được ý nghĩa thiết thực của mô hình. Về cơ chế, chính sách cùng với việc xây dựng Luật HTX, trên cơ sở tổng kết hoạt động thực tiễn tìm ra những vướng mắc, từ đó tham mưu cho Đảng và Nhà nước, để đề ra được những chính sách cụ thể, phù hợp đối với HTX, góp phần mang lại lợi ích cho người dân.