Từ quả sở thô đến dầu ăn thượng hạng xuất khẩu

– Dầu sở có hàm lượng omega 3, 6, 9 tương đương với dầu ô liu và chứa nhiều dưỡng chất tốt cho cơ thể, trước đây loại dầu này ít được sử dụng do chưa có công nghệ khử mùi khét trong dầu, vì vậy, cây sở trên địa bàn tỉnh ít được quan tâm. Những năm trở lại đây, nhờ áp dụng công nghệ tiến tiến, hiện đại dầu sở ép ra có hương vị thơm ngon được nhiều người ưa chuộng, giá trị của loại cây này cũng được nâng lên đáng kể.

Hiện nay, toàn tỉnh có trên 3.000 ha cây sở, trong đó có trên 2.000 ha đang cho thu hoạch, với sản lượng 6.000 tấn quả/năm. Tháng 11, 12 dương lịch khi vỏ quả sở chuyển từ màu xanh sang vàng nâu là người trồng sở các huyện trên địa bàn tỉnh như: Cao Lộc, Lộc Bình, Chi Lăng, Văn Quan… bước vào vụ thu hoạch quả. Ưu điểm của loại cây này là thời gian cho thu hoạch lên đến hàng chục năm. Cây càng già, sản lượng quả càng cao. Bên cạnh đó, cây sở còn có tác dụng giữ ẩm cho đất, bảo vệ nguồn nước, phòng hộ tốt.

Hiện nay, toàn tỉnh có trên 3.000 ha cây sở, trong đó có trên 2.000 ha đang cho thu hoạch, với sản lượng 6.000 tấn quả/năm. Tháng 11, 12 dương lịch khi vỏ quả sở chuyển từ màu xanh sang vàng nâu là người trồng sở các huyện trên địa bàn tỉnh như: Cao Lộc, Lộc Bình, Chi Lăng, Văn Quan… bước vào vụ thu hoạch quả. Ưu điểm của loại cây này là thời gian cho thu hoạch lên đến hàng chục năm. Cây càng già, sản lượng quả càng cao. Bên cạnh đó, cây sở còn có tác dụng giữ ẩm cho đất, bảo vệ nguồn nước, phòng hộ tốt.

Trước đây, người dân một số khu vực trên địa bàn tỉnh tự ép dầu sở theo phương pháp thủ công truyền thống để phục vụ nhu cầu gia đình, tuy nhiên dầu sở ép ra thường có mùi khét nên dần ít được sử dụng. Năm 2021, Công ty TNHH MTV Ocean line thôn Pá Phiêng, xã Hồng Phong, huyện Cao Lộc đã đầu tư hơn 10 tỷ đồng để xây dựng hệ thống máy ép dầu sở tiên tiến, hiện đại.

Quá trình sản xuất dầu sở có nhiều công đoạn. Sau khi sơ chế hạt sở được nghiền thành bột mịn rồi đưa vào máy hấp để làm chín. đây là khâu quan trọng để dầu sở không bị khét mà có mùi thơm dịu tự nhiên.

Ngay khi còn nóng, bột sở được đưa vào khuôn, ép chặt thành bánh trong các túi vải để chuẩn bị cho công đoạn ép lấy dầu.

Hàng chục bánh bột sở được xếp vào máy ép thủy lực để tiến hành ép dầu.

Từng giọt dầu vàng óng rơi xuống máng gom chảy về bồn đựng.

Sau khi ép, dầu thô được đưa vào các hệ thống nấu, lọc nhiều lớp để thu lấy tinh dầu rồi đưa về bồn chứa lớn để kiểm định các chỉ tiêu về chất lượng và đảm bảo sự đồng đều cho sản phẩm. Dầu sở thành phẩm có màu vàng óng, mùi thơm dịu đặc trưng.

Sản phẩm dầu sở Xứ Lạng được sản xuất hoàn toàn từ quả sở trên địa bàn tỉnh. Hiện mỗi năm Công ty TNHH MTV Ocean line thu mua, chế biến khoảng 30% sản lượng sở trên địa bàn tỉnh và cung cấp ra thị trưởng khoảng 200 tấn dầu sở mỗi năm.

Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chính của dầu sở Lạng Sơn. Dầu sở thành phẩm trên thị trường có giá khoảng 400.000 đồng/lít. Tuy có giá thành cao song dầu sở lại đang được người tiêu dùng nhiều nước trên thế giới cũng như trong nước ưa chuộng. Chính vì vây, dự báo thời gian tới thị trường của sản phẩm này còn rộng mở, đây chính là cơ hội để người trồng sở trên địa bàn tỉnh đầu tư nâng cao năng suất, chất lượng cho cây trồng này. Việc đầu tư chế biên sâu sẽ tạo đầu ra ổn định cho quả sở trên địa bàn tỉnh, từ đó, giúp nông dân yên tâm sản xuất, đồng thời góp phần đáng kể vào phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.