Từ ham đọc báo đến viết báo

– Tôi bắt đầu tập viết báo từ những năm bảy mươi của thế kỷ 20, khi còn là một chiến sĩ trong quân đội. Bài viết đầu tiên của tôi được đăng là bài “K370 (Cục Quân khí) hoàn thành vượt mức toàn diện kế hoạch phục vụ chiến trường..”. Bài gửi đi rồi mà tôi cứ thấp thỏm mong đợi…

Tác giả (bên phải) và nhà thơ Hữu Thỉnh tại lễ trao giải thưởng văn học nghệ thuật năm 2013

Nói sao hết nỗi vui mừng khi nhận báo biếu có bài của tôi đăng trong đó. Dừng công việc đang làm, tôi mở báo tìm ngay bài của mình; đọc đi, đọc lại và so sánh với bản nháp, tìm những câu chữ cần sửa chữa để rút kinh nghiệm bài sau. Đêm đó, tôi vui mừng không sao ngủ được. Nhiều người (nhất là đoàn viên thanh niên) chuyền tay nhau đọc bài của tôi – bài có nói nhiều về họ; bạn bè xúm lại khích lệ chúc mừng, có người cao hứng gọi tôi là “nhà báo”.

Chiến tranh kết thúc, tôi được chuyển ngành về cơ quan văn hóa thông tin, lại tiếp tục viết báo, công việc mà tôi say mê, yêu mến. Một anh bạn thân bảo: “Ông viết được báo, một phần là do ham đọc báo…”. Tôi thấy anh nói đúng.

Chưa bao giờ tôi sao nhãng đọc, học và làm theo báo. Nhờ tìm hiểu và học tập trên báo mà tôi thấm nhuần được quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước …., nâng cao nhận thức tư tưởng, giúp tôi định hướng được suy nghĩ và hành động, biết nhìn nhận cuộc sống, đánh giá đúng sai.

Trong thực tiễn cuộc sống, tôi phát hiện ra điều hay, việc tốt cần phải biểu dương, thấy được điều dở, việc xấu cần phải phê phán. Việc biểu dương phê phán đó tốt nhất là đề cập trên mặt báo.

Ở Hữu Lũng quê tôi những năm gần đây xuất hiện nhiều gương người tốt việc tốt trên mọi lĩnh vực. Tôi đã viết bài biểu dương họ. Tuy chỉ là những việc bình dị nhưng cao quý, họ đã góp phần xây dựng và phát triển những phẩm chất tốt đẹp của con người trong xã hội, thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước trong Nhân dân, làm đẹp thêm, lành mạnh thêm cho xã hội, khích lệ tinh thần vượt khó… góp phần xây dựng hình ảnh đẹp, tiêu biểu và phẩm chất đạo đức, trí tuệ con người Xứ Lạng.

Bắt đầu từ những tin vắn, truyện nhỏ, gương người tốt việc tốt, bút ký …, tôi nghiên cứu kỹ nguyên tắc viết báo từng thể loại trên báo chí. Đọc cho người xung quanh nghe để họ nhận xét và góp ý. Sau đó, tôi sửa chữa rồi viết lại và gửi đi, giờ tôi đã có hàng nghìn tin, bài được đăng, sử dụng trên các báo, tạp chí, trên sóng phát thanh của trung ương và địa phương.

Bây giờ tôi vẫn thấy nghề viết báo, viết văn không dễ chút nào, nó cũng thật truân chuyên, vất vả vô cùng. Để có được một bài viết hay, sát thực không những đòi hỏi người viết phải có trình độ nghiệp vụ nhất định, mà còn phải đi thực tế để nắm bắt tình hình, thu thập số liệu, sau đó lại phải viết đi, viết lại, chỉnh sửa nhiều lần sao cho bài viết đạt yêu cầu và để người đọc không chê là khô cứng, là “không có hồn”.

Tôi cũng biết, để có được một bài báo hay, đẹp và đúng thời gian, đáp ứng được nhu cầu bạn đọc thì từ các đồng chí lãnh đạo tòa soạn đến các phóng viên, cán bộ, phòng vi tính, xưởng in phải tốn rất nhiều công sức, trí tuệ và cả trái tim, nhiệt huyết của mình. Thế mới biết và thông cảm với các anh các chị nhiều lắm.

Chức năng của báo là thông tin nên bài viết càng giàu lượng thông tin mới tốt, không văn vẻ sáo rỗng, cần phải trung thực và chính xác. Còn cách viết thì tựa hồ như người nấu ăn, cũng thực phẩm, gia vị ấy nhưng có kỹ thuật, khéo chế biến thì ngon ai cũng thích ăn, còn vụng xào xáo thì dở, chẳng ai ngó tới. Nhờ ham đọc báo mà tôi học được cách viết báo. Cùng với việc học tập ở trường và đọc báo, viết báo, tôi nâng cao được nhận thức tư tưởng, quan điểm lập trường và năng lực hành động thực tiễn.

Nghề báo, nghề văn là một nghề cao quý, nhưng cũng là một nghề cực nhọc. Người viết phải quanh năm ngày tháng đánh vật với con chữ, cùng bao nhiêu sự vật hiện tượng, chuyện vui, chuyện buồn diễn ra trong cuộc sống hằng ngày. Vì vậy, trước hết phải phản ánh trung thực các sự việc, hiện tượng cũng như tâm tư nguyện vọng của quần chúng. Bởi quần chúng lao động là người làm nên lịch sử, là lực lượng hùng hậu của cách mạng, là đối tượng phục vụ của các tờ báo.