Trung Quốc triển khai kế hoạch giảm cân tham vọng trên toàn quốc

Giám đốc Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC) Lei Haichao đã gây chú ý với kế hoạch thành lập các “phòng khám quản lý cân nặng” trên toàn quốc, với mục tiêu giúp người dân giảm cân an toàn.

Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC) đã công bố một sáng kiến nhằm thúc đẩy lối sống lành mạnh hơn cho hơn 400 triệu người dân.

Tình trạng béo phì gia tăng đáng báo động

Tại kỳ họp Quốc hội Trung Quốc mới diễn ra, Giám đốc NHC Lei Haichao đã gây chú ý với kế hoạch thành lập các “phòng khám quản lý cân nặng” trên toàn quốc, với mục tiêu giúp người dân giảm cân an toàn.

Ở Trung Quốc, chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 24 trở lên được coi là thừa cân, từ 28 trở lên là béo phì. Theo tiêu chuẩn này, một người cao 1m75 sẽ bị xếp vào nhóm thừa cân nếu nặng trên 73,5 kg và béo phì nếu vượt 86 kg.

Một số thành phố lớn như Thượng Hải, Quảng Đông và Sơn Đông đã triển khai các phòng khám quản lý cân nặng trong các bệnh viện địa phương. Các cơ sở này kết hợp khoa học hiện đại, dinh dưỡng, y học cổ truyền Trung Quốc và tâm lý học để giúp bệnh nhân kiểm soát cân nặng.

Dù nhu cầu cao tại các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải, chuyên gia dinh dưỡng Wang Jialu tại Bệnh viện Nhân Tế cảnh báo rằng nguồn nhân lực y tế phân bố không đồng đều, với các bệnh viện tuyến đầu có điều kiện tốt hơn trong việc vận hành phòng khám.

Tỷ lệ béo phì cũng gia tăng nhanh tại các khu vực nông thôn và kém phát triển tại Trung Quốc, gây áp lực lên hệ thống y tế cơ sở. Nhiều người dân tìm đến các phương pháp giảm cân cực đoan, từ trại huấn luyện khắc nghiệt đến thuốc ức chế thèm ăn không rõ nguồn gốc.

Chính phủ Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn điều trị mới và phê duyệt thuốc semaglutide – một loại thuốc chống tiểu đường có tác dụng giảm cảm giác thèm ăn. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là đảm bảo bệnh nhân tuân thủ các liệu trình điều trị.

Thách thức và chính sách hỗ trợ

Có thể nói rằng tình trạng béo phì ở Trung Quốc đã trở thành một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động nhất trong thế kỷ 21, đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong lối sống, chế độ ăn uống và thói quen vận động của người dân quốc gia đông dân nhất thế giới.

Chỉ trong vài thập kỷ, Trung Quốc đã chuyển mình từ một xã hội mà béo phì gần như không tồn tại thành một quốc gia nơi hơn một nửa dân số trưởng thành đang phải đối mặt với tình trạng thừa cân hoặc béo phì.

Theo các nghiên cứu gần đây, tỷ lệ người trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì đã vượt qua con số 50%, một sự gia tăng chóng mặt so với thời kỳ trước đây, khi chế độ ăn uống chủ yếu dựa trên các thực phẩm đơn giản như gạo, rau củ và một lượng nhỏ protein. Tính đến năm 2021, Trung Quốc có hơn 400 triệu người trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì, gấp đôi tổng số người béo phì của Ấn Độ và Mỹ cộng lại. Con số này dự báo sẽ đạt 630 triệu vào năm 2050.

Con số trên không chỉ phản ánh quy mô dân số khổng lồ của Trung Quốc mà còn cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề đang lan rộng trong mọi tầng lớp xã hội.

Không chỉ người lớn, trẻ em và thanh thiếu niên cũng đang trở thành nạn nhân của cuộc khủng hoảng béo phì. Hiện nay, ước tính có khoảng 15 triệu trẻ em Trung Quốc bị béo phì, khiến quốc gia này đứng đầu danh sách các nước được khảo sát về tỷ lệ béo phì ở trẻ em.

Một báo cáo từ Đại học Bắc Kinh đã đưa ra cảnh báo rằng nếu xu hướng hiện tại tiếp tục mà không có sự thay đổi đáng kể, đến năm 2030, khoảng 28% trẻ em từ 7 đến 18 tuổi có thể rơi vào tình trạng thừa cân hoặc béo phì.

Điều này đặc biệt đáng lo ngại vì béo phì ở tuổi nhỏ thường kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe lâu dài, từ bệnh tim mạch đến tiểu đường tuýp 2, ảnh hưởng không chỉ đến cá nhân mà còn đến toàn bộ xã hội trong tương lai.

Hơn nữa, vấn đề này không còn giới hạn ở các thành phố lớn như Bắc Kinh hay Thượng Hải – nơi lối sống hiện đại hóa đã thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt từ lâu.

Các khu vực nông thôn, vốn từng được coi là “miễn nhiễm” với béo phì nhờ lối sống lao động chân tay và chế độ ăn truyền thống, giờ đây cũng ghi nhận sự gia tăng nhanh chóng về chỉ số khối cơ thể (BMI), gần đạt mức tương đương với các khu vực đô thị kể từ khoảng năm 2005.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng béo phì lan rộng ở Trung Quốc là sự kết hợp của nhiều yếu tố liên quan đến sự phát triển kinh tế, đô thị hóa và thay đổi văn hóa.

Trước hết, sự giàu có gia tăng đã làm thay đổi chế độ ăn uống của người dân. Thay vì các bữa ăn truyền thống với gạo, rau củ và một chút thịt hoặc cá, người Trung Quốc ngày nay tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu calo, chất béo và đường hơn. Đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và các loại đồ uống có đường như trà sữa trân châu hay nước ngọt đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt ở giới trẻ.

Thứ hai, lối sống ít vận động đang ngày càng phổ biến, nhất là ở trẻ em và thanh thiếu niên. Thời gian dài ngồi học, làm việc trước màn hình máy tính hoặc sử dụng điện thoại thông minh đã làm giảm đáng kể mức độ hoạt động thể chất, dẫn đến sự tích tụ năng lượng dư thừa trong cơ thể.

Ngoài ra, ở các vùng miền Bắc Trung Quốc, nơi có khí hậu lạnh giá, người dân có xu hướng tiêu thụ thực phẩm giàu calo để giữ ấm trong mùa đông, một thói quen văn hóa lâu đời nhưng giờ đây lại trở thành yếu tố góp phần làm gia tăng nguy cơ thừa cân.

Hậu quả của tình trạng béo phì ở Trung Quốc là vô cùng nghiêm trọng, cả về mặt sức khỏe lẫn kinh tế. Về sức khỏe, béo phì là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng các bệnh mãn tính như tiểu đường tuýp 2, cao huyết áp, bệnh tim mạch, gan nhiễm mỡ và thậm chí một số loại ung thư. Những căn bệnh này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống của hàng triệu người mà còn tạo ra áp lực khổng lồ lên hệ thống y tế công cộng.

Về mặt kinh tế, chi phí điều trị các bệnh liên quan đến béo phì tiêu tốn hàng tỷ USD mỗi năm, chưa kể đến thiệt hại gián tiếp từ việc giảm năng suất lao động do sức khỏe suy yếu. Điều này đặc biệt đáng lo ngại trong bối cảnh Trung Quốc đang hướng tới mục tiêu trở thành một nền kinh tế phát triển bền vững trong tương lai.

Trước thực trạng này, chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu hành động để kiểm soát cuộc khủng hoảng béo phì. Ngoài sáng kiến thiết lập phòng khám quản lý cân nặng, các chiến dịch giáo dục cộng đồng cũng được đẩy mạnh, khuyến khích người dân áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh hơn và tăng cường hoạt động thể chất.

Tại các trường học, chính phủ đã đưa ra các chương trình cụ thể nhằm giảm tiêu thụ đường, muối và dầu ăn trong bữa ăn của học sinh. Về mặt y tế, một số phương pháp điều trị hiện đại cũng được áp dụng rộng rãi hơn. Chẳng hạn, thuốc semaglutide – vốn ban đầu được sử dụng để điều trị tiểu đường – đã được phê duyệt nhờ hiệu quả giảm cân đáng kể.

Ngoài ra, phẫu thuật giảm cân, như thu nhỏ dạ dày, đang trở thành lựa chọn phổ biến với hơn 10.000 ca được thực hiện mỗi năm trong thời gian gần đây./.