Trung Quốc đánh giá cách tiếp cận đúng đắn của Mỹ với JCPOA

Trung Quốc đánh giá cao việc IAEA và AEOI đã đạt được một “giải pháp tạm thời” cho các công tác thanh sát hạt nhân ở nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Bên trong một nhà máy điện hạt nhân ở miền Nam Iran.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhận định việc Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân lịch sử ký giữa Iran và các cường quốc, có tên gọi đầy đủ là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), là cách tiếp cận đúng đắn duy nhất để giải quyết những bế tắc liên quan hồ sơ hạt nhân Iran.

Phát biểu với báo giới ngày 22/2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc – ông Uông Văn Bân, nêu rõ Bắc Kinh hoan nghênh và đánh giá cao việc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) đã đạt được một “giải pháp tạm thời” cho các công tác thanh sát hạt nhân ở nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Trung Quốc đồng thời bày tỏ hy vọng rằng hai cơ quan nói trên sẽ tiếp tục phối hợp hành động một các khẩn trương, nghiêm túc tuân thủ thỏa thuận nhằm sớm đưa JCPOA trở lại đúng hướng.

Ông Uông Văn Bân nêu rõ: “Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan cùng đóng vai trò xây dựng trong quá trình này. Chúng tôi đồng thời kêu gọi các bên liên quan giữ bình tĩnh, kiềm chế, tránh các động thái khiến tình hình leo thang và tập trung cho các nỗ lực ngoại giao.”

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Nga cũng bày tỏ hoan nghênh thỏa thuận tạm thời giữa Iran và IAEA.

Trong một tuyên bố, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Nga – bà Maria Zakharova nêu rõ: “Chúng tôi hy vọng rằng bước đi này sẽ giúp cải thiện tình hình chính trị tổng quan liên quan Iran và chương trình hạt nhân của nước này. Dựa trên các quan điểm tận tâm và thận trọng của phía Iran, cũng như các hành động có thẩm quyền của ban lãnh đạo IAEA, một không gian thiết thực đã được tạo ra dành cho những nỗ lực ngoại giao tích cực, hướng tới việc khôi phục hoàn toàn thỏa thuận hạt nhân Iran.”

Theo bà Zakharova, IAEA và Iran đã đóng góp “một cách rõ ràng” vào việc hình thành các điều kiện để bắt đầu “một cuộc đối thoại thực chất” giữa các bên đang tham gia JCPOA và Mỹ. Bà đồng thời kêu gọi Mỹ cùng các đối tác JCPOA “hành động không chậm trễ” để cứu vãn thỏa thuận này.

Trước đó, trong ngày 21/2, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi thông báo cơ quan thuộc Liên hợp quốc này đã đạt được một “giải pháp tạm thời” kéo dài ba tháng với Iran, theo đó cho phép IAEA tiếp tục tiến hành công tác thanh sát hạt nhân ở nước Cộng hòa Hồi giáo, dù mức độ tiếp cận sẽ bị hạn chế kể từ ngày 23/2.

Tuy không công bố chi tiết về những hoạt động mà IAEA sẽ không còn được thực hiện tại Iran, nhưng Tổng Giám đốc IAEA khẳng định cơ quan này vẫn duy trì số lượng thanh sát viên tại Iran và các hoạt động thanh sát đột xuất vẫn có thể được tiếp tục theo thỏa thuận tạm thời. Mặc dù vậy, thỏa thuận mới này sẽ liên tục được đánh giá lại và có thể bị đình chỉ bất cứ lúc nào.

Tổng Giám đốc IAEA vừa có chuyến thăm hai ngày tới Iran trong bối cảnh chính quyền mới tại Mỹ, các nước châu Âu và Iran đang tìm cách cứu vãn JCPOA mà Tehran đã cùng Nhóm P5 1 (gồm năm ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Nga, Anh, Pháp, Mỹ và Trung Quốc cùng Đức) ký kết năm 2015.

JCPOA đang bên bờ vực sụp đổ sau khi năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó ông Donald Trump đã rút Washington khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran.

Đáp lại, Tehran đã giảm một số cam kết trong thỏa thuận, đồng thời tăng mức làm giàu urani. Iran khẳng định nước này đủ năng lực làm giàu urani ở độ tinh khiết 90% – mức để chế tạo vũ khí hạt nhân./.