Triển vọng hợp tác dầu khí Việt Nam tại Liên bang Nga

Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam Phùng Đình Thực cho biết: 'Trước hết có thể khẳng định rằng quan hệ hợp tác với Liên bang Nga (LB Nga) nói chung và hợp tác trong lĩnh vực dầu khí nói riêng là quan hệ hợp tác chiến lược truyền thống từ lâu đời. Biểu tượng cho sự hợp tác có hiệu quả giữa hai nước trong lĩnh vực dầu khí trong những năm qua là Xí nghiệp Liên doanh Dầu khí Vietsovpetro, trong đó hai bên tham gia là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) và Công ty dầu khí Zarubezhneft, được thành lập trên cơ sở Hiệp định liên Chính phủ giữa hai nước Việt Nam và Liên Xô (trước đây) và hiện nay là LB Nga. Cho đến hiện nay, XNLD Vietsovpetro vẫn là đơn vị dẫn đầu trong việc khai thác dầu khí ở Việt Nam, và sự ra đời của liên doanh Rusvietpetro giữa Việt Nam và LB Nga để khai thác dầu tại Nga, đã đưa lại những hiệu quả thiết thực, đem lại lợi ích cho Chính phủ và nhân dân hai nước'.

Cùng với Zarubezhneft, các công ty dầu khí khác của Nga cũng đã và đang có các dự án hợp tác dầu khí tại Việt Nam. Trong số đó có những công ty hàng đầu của Nga cũng như thế giới như Tập đoàn năng lượng dầu khí Gazprom. Các dự án hợp tác với các đối tác Nga tại Việt Nam đang được triển khai thuận lợi, phù hợp các quy định của hợp đồng đã ký cũng như tuân thủ chặt chẽ luật pháp và quy định của Việt Nam.

Cùng với việc tích cực triển khai các hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí tại Việt Nam, trong chiến lược phát triển của ngành đến năm 2015, định hướng đến 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, việc tìm kiếm và mở rộng đầu tư vào các dự án dầu khí ra ngoài lãnh thổ Việt Nam có một vị trí đặc biệt quan trọng. Thực hiện chủ trương và chiến lược đó, trong những năm qua, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, được sự quan tâm chỉ đạo và trợ giúp có hiệu quả kịp thời của các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, các bộ, ngành, đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Cho đến hiện tại, Petrovietnam đang có quyền lợi tham gia trong khoảng 20 hợp đồng dầu khí ở 16 nước tại châu Á, châu Phi, Mỹ La-tinh, Trung Đông, LB Nga và các nước thuộc Liên Xô (trước đây). Trong những dự án đó, có những dự án rất lớn do tập đoàn là người điều hành và được các nước chấp nhận đầu tư đánh giá cao về tính chuyên nghiệp. Để có được những thành tựu đó, lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã luôn quan tâm và đôn đốc trong đó có nhiều trường hợp đích danh các đồng chí lãnh đạo cao nhất của tập đoàn trực tiếp tham gia đàm phán với các đối tác.

Trong chiến lược mở rộng đầu tư ra nước ngoài của Petrovietnam, LB Nga luôn được đánh giá là một địa bàn trọng điểm. Với trữ lượng xác định ban đầu là hơn 79 tỷ thùng dầu (đứng thứ tám trên thế giới), 47,57 nghìn tỷ m3 khí (đứng thứ nhất thế giới), hằng năm LB Nga khai thác trên dưới 500 triệu tấn dầu và 547 tỷ m3 khí, là nước có sản lượng khai thác dầu khí lớn bậc nhất thế giới. LB Nga cũng là nước xuất khẩu dầu khí hàng đầu thế giới.

Việc hợp tác và đầu tư tại LB Nga là cơ hội để ngành dầu khí Việt Nam học hỏi, chia sẻ những kinh nghiệm của một đất nước có ngành công nghiệp dầu khí tiên tiến và hiện đại nhất trên thế giới. Bên cạnh đó, quan hệ truyền thống đặc biệt giữa hai nhà nước cũng như nhân dân hai nước Việt Nam – LB Nga được xây dựng và phát triển qua nhiều năm tháng, kể cả những năm tháng khó khăn nhất đang tạo những điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư vào LB Nga. Rất nhiều cán bộ, trong đó có những người đang giữ những chức vụ cao nhất của ngành dầu khí, đã từng học tập, thực hành và tốt nghiệp từ các trường đào tạo về dầu khí tại LB Nga. Tất cả những yếu tố đó đang là những cơ sở, là tiền đề thuận lợi cho việc tập đoàn đẩy mạnh việc đầu tư vào LB Nga.

Ý thức được tầm quan trọng đó, từ lâu Petrovietnam đã tiến hành tìm kiếm các cơ hội hợp tác đầu tư vào các dự án tại Nga, đồng thời đặt vấn đề với các đối tác truyền thống của mình tại Nga như: Zarubezhneft, Gazprom,… để thực hiện liên doanh tại LB Nga. Thực hiện Tuyên bố chung giữa Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và Tổng thống LB Nga V. Pu-tin ngày 20-11-2006, sau một thời gian đàm phán hết sức khẩn trương và tích cực, được sự quan tâm và trợ giúp đặc biệt từ các cấp lãnh đạo cao nhất của Việt Nam cũng như của Chính phủ LB Nga, vào tháng 9-2007, Petrovietnam và Zarubezhneft đã ký Thỏa thuận Thành lập Công ty Liên doanh tại Nga để triển khai các hoạt động đầu tư vào các dự án dầu khí tại LB Nga cũng tại các nước thứ ba.

Trên cơ sở đó, Công ty Liên doanh Rusvietpetro với sự tham gia của Petrovietnam (49%) và Zarubezhneft (51%) chính thức ra đời vào tháng 12-2008 để triển khai các dự án dầu khí tại LB Nga, cũng như các nước thứ ba. Trước mắt, để thực hiện các hoạt động dầu khí tại bốn lô với diện tích khoảng 807 km2 ở vùng cực bắc khu tự trị Nhe-nhet-xky – LB Nga.

Sau khi trở thành thành viên chính thức của Công ty Liên doanh Rusvietpetro, Petrovietnam và Zarubezhneft đã nỗ lực tổ chức thực hiện dự án để phấn đấu có dòng dầu công nghiệp đầu tiên sớm nhất có thể. Tính đến nay, sau hơn một năm triển khai quyết liệt công tác trên thực địa, công ty liên doanh đã phát hiện 13 mỏ dầu khí với trữ lượng thu hồi 95,6 triệu tấn dầu. Với tiến độ cao nhất, các hạng mục chính của dự án bao gồm việc xây dựng mỏ và đưa các giếng dầu vào khai thác, trạm thu gom và xử lý dầu trung tâm, hệ thống đường ống vận chuyển dầu ngoại mỏ, trạm giao nhận dầu đã cơ bản hoàn tất. Toàn bộ hệ thống đã được kết nối công nghệ để chính thức đưa mỏ tại bốn lô trên đới nâng bắc Khô-se-đai – Nhe-nhet-xky vào khai thác công nghiệp với sản lượng 3.000 tấn dầu/ngày (21 nghìn thùng/ngày). Theo nhìn nhận của nhiều chuyên gia, đây có thể được coi là một kỳ tích trong việc triển khai các công việc phát triển và đưa các mỏ vào khai thác trong khoảng thời gian ngắn và trong các điều kiện thời tiết hết sức khắc nghiệt của miền bắc nước Nga, khi mùa đông nhiệt độ thường xuyên xuống dưới mức âm 40oC.

Ngày 30-9-2010, tại thành phố Na-ry-an-Mar – thủ phủ Khu tự trị Nhe-nhet-xky, LB Nga, Petrovietnam và Zarubezhneft đã trang trọng tổ chức Lễ đón nhận dòng dầu công nghiệp đầu tiên của Công ty Liên doanh Rusvietpetro với sự tham gia và chứng kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải và đại diện lãnh đạo Văn phòng Chính phủ, Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao và đại diện các cấp chính quyền của LB Nga.

Theo dự kiến, sản lượng khai thác của Rusvietpetro trong năm 2011 sẽ vào khoảng 1,5 triệu tấn dầu (tương đương 25 nghìn thùng/ ngày), tăng lên hai triệu tấn vào năm 2012 và tăng dần lên đến sản lượng đỉnh khoảng 5-6 triệu tấn dầu khai thác vào năm 2020.

Đây là bước phát triển mới, là thành công đầu tiên của ngành Dầu khí Việt Nam tại LB Nga về thăm dò khai thác dầu khí. Thành công bước đầu của Rusvietpetro một lần nữa khẳng định tính đúng đắn của chiến lược mở rộng đầu tư ra nước ngoài của tập đoàn, cũng như đánh dấu một bước phát triển mới trong quan hệ hợp tác của hai nước trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, trong đó hợp tác về năng lượng dầu khí có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Thành công này cũng góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời giữa hai dân tộc, tạo thuận lợi cho Petrovietnam tiếp tục cùng với các đối tác Nga triển khai, mở rộng hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí tại LB Nga và các nước khác.

Cùng với việc triển khai dự án trong Liên doanh Rusvietpetro, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cũng đang tích cực tìm kiếm và triển khai các dự án hợp tác mới với các đối tác của LB Nga tại Nga, nhằm mục đích phấn đấu gia tăng trữ lượng dầu khí hằng năm đạt từ 35 đến 40 triệu tấn dầu quy đổi. Vào tháng 12-2009, tại Mát-xcơ-va, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Chính phủ LB Nga V.Pu-tin, Petrovietnam và Tập đoàn Gazprom đã ký hợp đồng thành lập Công ty Liên doanh Gazpromviet để triển khai các dự án tại Nga và các nước thứ ba, trước mắt là Dự án Lô Nogurmanov, LB Nga. Hiện nay các thủ tục pháp lý của hai bên đã hoàn tất, hai bên đang khẩn trương thực hiện các công việc cần thiết để sớm đưa liên doanh vào hoạt động và triển khai các hoạt động dầu khí như kế hoạch. Bên cạnh đó, hiện Petrovietnam cũng đang nghiên cứu các tài liệu kỹ thuật, có đánh giá kinh tế và hiệu quả đầu tư một loạt các dự án khác tại LB Nga do các đối tác khác giới thiệu trước khi có quyết định cuối cùng.

Đồng chí Đinh La Thăng, Ủy viên T.Ư Đảng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Petrovietnam cho biết: 'Tập đoàn Dầu khí Việt Nam tin tưởng rằng, với việc đạt được thành tựu ban đầu từ Liên doanh Rusvietpetro sẽ là động lực củng cố niềm tin mãnh liệt vào sự thành công của các dự án hợp tác tại LB Nga, đặc biệt các dự án đó đang được triển khai trong bối cảnh quan hệ truyền thống đặc biệt giữa hai nước và đang nhận được sự ủng hộ và hậu thuẫn to lớn từ các cấp lãnh đạo cao nhất của hai nước. Hy vọng trong một tương lai không xa, các dự án khác như Gazpromviet, cũng sẽ nhanh chóng mang lại những hiệu quả tương tự, góp phần củng cố quan hệ và mang lại những lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước Việt Nam – LB Nga'.

Việc đón dòng dầu đầu tiên tại khu vực mỏ bắc Khô-se-đai khu tự trị Nhe-nhet-xky đã khẳng định tính hiệu quả của sự hợp tác giữa Petrovietnam với đối tác Nga, đây được coi là dự án mang lại kết quả trong thời gian ngắn nhất, mở ra triển vọng to lớn trong quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam – Liên bang Nga.