Tội phạm được kiềm chế nhưng vẫn diễn biến phức tạp

Ngày 25-10, Kỳ họp thứ tám, Quốc hội (QH) khóa XIII tiếp tục chương trình làm việc tại hội trường. Các đại biểu QH đã nghe: Báo cáo công tác phòng, chống vi phạm pháp luật; Báo cáo công tác của: Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Báo cáo về công tác thi hành án; Báo cáo thẩm tra các báo cáo nêu trên. Các đại biểu QH đã thảo luận về những nội dung này.

Đại biểu Quốc hội TP Đà Nẵng phát biểu ý kiến tại hội trường.

Tình hình tội phạm tiềm ẩn nhiều phức tạp, nguy hiểm

Báo cáo của Chính phủ năm 2014 về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật cho thấy: Cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, nhất là lực lượng Công an, hoạt động của các loại tội phạm đã được kiềm chế.

Đã khởi tố mới 77.913 vụ án, với 121.039 bị can. Số vụ án tăng 2% nhưng giảm 2,19% số bị can so với năm 2013. Cơ quan điều tra cả nước đã khởi tố điều tra 25.934 vụ với 55.944 bị can liên quan đến tội phạm xâm phạm trật tự xã hội, giảm 1,59% về số vụ. Một số tội phạm nghiêm trọng như giết người, chống người thi hành công vụ giảm.

Tuy nhiên, hoạt động của các băng, nhóm tội phạm tại các thành phố, khu vực giáp ranh dưới dạng bảo kê, đòi nợ thuê, cho vay nặng lãi, cưỡng đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc, cá độ bóng đá tiềm ẩn nhiều phức tạp, thủ đoạn hoạt động của các băng, nhóm tội phạm ngày càng tinh vi, núp dưới vỏ bọc doanh nghiệp, đối tượng cầm đầu không trực tiếp gây án khiến việc phát hiện, xử lý gặp nhiều khó khăn. Tội phạm sử dụng súng, vật liệu nổ, diễn ra nghiêm trọng. Tội phạm mua bán người tăng 10% so với năm 2013. Tội phạm đánh bạc xảy ra khá phổ biến. Tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế phát hiện tăng 1,62%, đã khởi tố điều tra 1.318 vụ.

Tội phạm trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính diễn biến phức tạp, gây thất thoát lớn tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, tác động xấu đến quá trình tái cơ cấu nền kinh tế và hoạt động của hệ thống ngân hàng, tài chính. Tình hình buôn lậu, buôn bán hàng giả diễn ra phổ biến, nhất là các tuyến biên giới. Toàn quốc phát hiện, khởi tố điều tra 303 vụ tội phạm về tham nhũng. Ngoài những vụ tham nhũng lớn, có tổ chức, tình trạng sai phạm, tiêu cực trong lĩnh vực hành chính, dịch vụ công diễn ra khá phổ biến nhưng khó phát hiện, do người dân ngại tố cáo, tố giác, thiếu chứng cứ xử lý. Tội phạm ma túy, môi trường tăng cao gây nhức nhối trong nhân dân…

Kiên quyết triệt phá, trấn áp các loại tội phạm

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu QH cơ bản đồng tình với các báo cáo của các cơ quan tư pháp, đây là năm đầu triển khai thi hành Hiến pháp sửa đổi, các cơ quan đã có nhiều cố gắng khắc phục khó khăn, triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, thực hiện tốt hơn chức năng nhiệm vụ công tác tư pháp, công tác phòng, chống và đấu tranh với các loại tội phạm vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm chưa phản ánh toàn diện về tình hình vi phạm pháp luật, cũng như việc xử lý vi phạm hành chính trong các lĩnh vực của đời sống kinh tế-xã hội. Tỷ lệ khám phá tội phạm trộm cắp tài sản chưa nhiều, sự tồn tại của nhiều ổ nhóm trộm cắp chuyên nghiệp gây bức xúc trong nhân dân. Góp ý về công tác khởi tố, điều tra, truy tố, đại biểu Huỳnh Nghĩa (Đà Nẵng) cho rằng, trong năm 2014, ngành công an đã khởi tố điều tra hơn 159.062 bị can nhưng phải tạm đình chỉ điều tra 3.206 bị can, đình chỉ 2.302 bị can, tăng 12%. Đặc biệt, 91 công dân bị oan sai, trong đó ngành công an phải đình chỉ điều tra 60 bị can do không phạm tội, hành vi không cấu thành tội phạm. Ngành tòa án tuyên 21 bị cáo không phạm tội. Đại biểu này cho rằng, con số này chứng tỏ công tác khởi tối, điều tra tội phạm vẫn còn hạn chế, gây mất lòng tin trong nhân dân vào công lý, luật pháp.

Các đại biểu QH lưu ý tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm trên một số lĩnh vực tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm trong lĩnh vực kinh tế, tham nhũng, môi trường, cá cược bóng đá, đánh bạc, tội phạm công nghệ cao, tội phạm có yếu tố nước ngoài. Tình hình an ninh trật tự xã hội ở vùng nông thôn có những diễn biến phức tạp. Một trong những nguyên nhân gia tăng các vụ vi phạm pháp luật, tội phạm, có nguyên nhân chủ quan về: trách nhiệm của cơ quan chức năng, cán bộ thi hành công vụ, tham nhũng, hối lộ, nhũng nhiễu.

Thảo luận về báo cáo của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, các đại biểu QH cho rằng tình trạng áp dụng tạm giam đối với bị can phạm tội ít nghiêm trọng còn nhiều, số vụ án về tham nhũng bị tòa án trả hồ sơ để điều tra bổ sung tăng do bỏ lọt tội phạm và người phạm tội. Khá nhiều vụ, viện kiểm sát nhân dân truy tố chưa đúng điều khoản pháp luật, chưa đủ chứng cớ phạm tội. Việc chấp hành pháp luật trong xác minh, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, điều tra, thu thập chứng cứ, áp dụng các biện pháp ngăn chặn còn nhiều vi phạm. Số vụ viện kiểm sát hủy các quyết định tố tụng tăng, số vụ phải tạm đình chỉ tăng. Đáng chú ý, còn để xảy ra một số vụ dùng nhục hình gây hậu quả nghiêm trọng, làm chết người, gây bức xúc trong dư luận. Công tác kiểm soát việc thi hành án treo, cải tạo không giam giữ còn một số hạn chế.

Về báo cáo của chánh án Tòa án nhân dân tối cao, tỷ lệ các bản án, quyết định của tòa án sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị tăng nhiều hơn năm 2013. Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) cho rằng: Số đơn đề nghị giảm phúc thẩm, tái thẩm còn tồn đọng khá lớn. Năm 2014, số đơn của các năm trước tồn đọng gần 11 nghìn đơn nhưng mới giải quyết được bốn nghìn đơn, gây mất niềm tin của người dân vào công lý. Một số vụ án lớn tồn đọng qua nhiều năm chưa được giải quyết triệt để gây bức xúc trong dư luận.

Các đại biểu QH cũng đã chỉ ra một số hạn chế như: án tồn đọng còn nhiều, đơn thư khiếu nại tố cáo về thi hành án dân sự tăng. Số cán bộ thi hành án dân sự vi phạm bị xử lý kỷ luật vi phạm tăng cao hơn năm trước. Tình trạng quá tải phạm nhân trong các trại giam, cơ sở vật chất xuống cấp, số lượng án tử hình chưa được thi hành còn lớn, áp lực cho các cơ sở giam giữ.

Theo Nhandan.vn