Tọa đàm "Đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế”

Sáng 23/12, tại Hà Nội, Ban Kinh tế Trung ương, Kiểm toán Nhà nước và Báo Nhân Dân tổ chức tọa đàm "Đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế".

Trưởng ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ, Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Hữu Vạn, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Thuận Hữu đồng chủ trì buổi toạ đàm. Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư Phan Diễn; nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Khoan cùng đông đảo các nhà nghiên cứu, nhà quản lý, chuyên gia tham dự tọa đàm.

Phát biểu đề dẫn Tọa đàm, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ cho biết, Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã xác định rõ một trong những nhiệm vụ chủ yếu phát triển đất nước trong 5 năm 2011-2015 là: “Ổn định kinh tế vĩ mô, đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng từ chủ yếu phát triển theo chiều rộng sang phát triển hợp lý giữa chiều rộng và chiều sâu, nâng cao chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế, bảo đảm phát triển nhanh và bền vững, nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế…”. Trên cơ sở Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Kết luận Hội nghị Trung ương 3 khóa XI, vấn đề đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế đã được thể chế hóa và tổ chức thực hiện như một nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong việc thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2011-2015.

Có thể nói, trong giai đoạn 2011-2013, mô hình tăng trưởng nền kinh tế có chuyển biến bước đầu từ chiều rộng sang theo hướng chiều sâu, chú ý hơn đến chất lượng tăng trưởng. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư được cải thiện, hệ số gia tăng vốn đầu ra (ICOR) giảm từ 6,7 giai đoạn 2006-2010 còn 5,53 giai đoạn 2011-2013. Lực lượng sản xuất có nhiều tiến bộ cả về số lượng và chất lượng. Trình độ công nghệ sản xuất giai đoạn 2011-2013 đã có thay đổi theo hướng tiếp cận công nghệ tiên tiến, hiện đại hơn. Tỷ trọng công nghiệp chế biến trong giá trị sản xuất công nghiệp có xu hướng tăng, tỷ trọng của công nghiệp khai thác giảm dần. Nước ta đạt được kết quả bước đầu trong thực hiện ba đột phá chiến lược. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định.

Quan điểm tăng trưởng kinh tế hài hòa với phát triển văn hóa, xây dựng con người, tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ tài nguyên và môi trường được quan tâm nhiều hơn. Hệ thống an sinh xã hội và phúc lợi xã hội phát triển khá đồng bộ, đặc biệt là trong vấn đề giảm nghèo, giải quyết việc làm, phát triển hệ thống bảo hiểm xã hội, chính sách ưu đãi người có công với nước, trợ giúp xã hội, chính sách bảo hiểm y tế toàn dân tạo điều kiện để người dân được hưởng thụ nhiều hơn về văn hóa, y tế và giáo dục.

Cơ cấu lại nền kinh tế, nhất là các lĩnh vực trọng tâm (đầu tư công, tài chính – ngân hàng, doanh nghiệp nhà nước) đạt được một số kết quả bước đầu, có tác động tích cực đối với ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng. Môi trường đầu tư và kinh doanh được cải thiện, tạo sự thuận lợi hơn trong tiếp cận các nguồn lực cho nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Cơ cấu lại ngành nông nghiệp đã có sự chuyển dịch theo hướng tích cực. Tốc độ tăng trưởng khu vực công nghiệp và xây dựng được duy trì và có xu hướng phục hồi, trình độ công nghệ sản xuất công nghiệp đã có thay đổi…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, nền kinh tế nước ta cũng đã bộc lộ một số hạn chế, yếu kém. Trước hết, còn chưa có sự nhận thức sâu sắc và thống nhất cao về mô hình tăng trưởng mới, nhất là về các động lực cho tăng trưởng. Mô hình tăng trưởng chưa có sự đổi mới rõ rệt theo chủ trương của Đảng; nền kinh tế vẫn chủ yếu tăng trưởng theo chiều rộng, còn phụ thuộc nhiều vào các yếu tố về vốn, tài nguyên, lao động trình độ thấp, chưa dựa nhiều vào tri thức, khoa học – công nghệ.

Kinh tế vĩ mô chưa thực sự ổn định vững chắc, còn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn về dài hạn. Việc thực hiện ba đột phá chiến lược mới chỉ có sự chuyển biến chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng hạ tầng giao thông với việc đưa vào khai thác hàng loạt dự án giao thông đường bộ và triển khai một số dự án quan trọng mới. Đột phá về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trọng tâm là tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng và cải cách hành chính dường như mới dừng lại ở việc ban hành một số văn bản pháp quy có liên quan về thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Cải cách hành chính còn chuyển biến chậm. Việc thực hiện đột phá về nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế, chậm tổ chức thực hiện. Kết quả triển khai chiến lược phát triển kinh tế xanh còn nhiều hạn chế báo động tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, nguy cơ mất cân bằng sinh thái, cạn kiệt tài nguyên do sự phát triển các loại hình sản xuất không thân thiện với môi trường… Việc xây dựng và triển khai Đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh còn chậm…

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu tập trung đánh giá một số kết quả thực hiện chủ trương đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế trong giai đoạn 2011-2014; thảo luận, đề xuất các giải pháp lớn nhằm đẩy mạnh thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế. Trong đó, các đại biểu phân tích kỹ mô hình tăng trưởng kinh tế trong những năm sắp tới; Nội hàm và cấu phần của mô hình tăng trưởng kinh tế; Phương thức, chiến lược, động lực, nguồn lực và các mục tiêu tăng trưởng cần chú trọng; Các giải pháp chủ yếu đẩy mạnh thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng gắn liền với cơ cấu lại nền kinh tế trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.. Các đại biểu cũng bàn thảo các vấn đề như: Mô hình tăng trưởng trong nông nghiệp trong giai đoạn tới; Vai trò của khoa học công nghệ, của đổi mới sáng tạo đặt ra trong đổi mới mô hình tăng trưởng…

Những ý kiến đóng góp của các đại biểu tại buổi Toạ đàm sẽ được Ban Kinh tế Trung ương chắt lọc, tham khảo để có thêm những cơ sở, luận cứ thực tiễn nhằm tham mưu cho Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư một số vấn đề lớn, chiến lược về đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại tổng thể nền kinh tế trong giai đoạn tới, góp phần thiết thực vào việc xây dựng Văn kiện Đại hội XII của Đảng.

Theo CPV