Tín hiệu tích cực mối quan hệ Mỹ - Trung Quốc

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị vừa thực hiện chuyến công du kéo dài 3 ngày tới Mỹ. Chuyến thăm được đánh giá là sẽ đánh dấu một bước tiến khác của hai cường quốc nhằm giảm bớt căng thẳng.

Tại buổi hội kiến Tổng thống nước chủ nhà hôm 27/10 (giờ địa phương), Ngoại trưởng Vương Nghị đã chuyển lời hỏi thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới người đứng đầu Nhà Trắng, khẳng định nguyên tắc một Trung Quốc và ba Thông cáo chung Trung Quốc – Mỹ (gồm Thông cáo Thượng Hải năm 1972, Thông cáo chung về việc thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1979 và Thông cáo chung Hoa Kỳ – Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) năm 1982) là nền tảng chính trị quan trọng nhất cho quan hệ song phương, điều này phải được duy trì mà không có sự can thiệp.

Ông tuyên bố Bắc Kinh lưu tâm tới hy vọng của Washington nhằm ổn định và cải thiện quan hệ song phương, đồng thời nói thêm rằng, hai bên cần hành động với tinh thần trách nhiệm đối với thế giới, lịch sử và con người, cũng như thúc đẩy sự phát triển ổn định và lành mạnh của quan hệ hai nước, phù hợp với 3 nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, chung sống hòa bình và hợp tác cùng có lợi. Nhà ngoại giao kỳ cựu Vương Nghị cho rằng, đây không chỉ là lợi ích cơ bản của hai nước, hai dân tộc mà còn là nguyện vọng chung của cộng đồng quốc tế.

Điều phối viên về truyền thông chiến lược thuộc Hội đồng An ninh quốc gia của Nhà Trắng John Kirby cho biết, cuộc gặp trên kéo dài một giờ với sự tham dự của Cố vấn An ninh quốc gia Jake Sullivan và Ngoại trưởng Antony Blinken. Theo ông, Tổng thống Joe Biden coi cuộc gặp nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc là một “cơ hội tốt và sự phát triển tích cực”. Nhà Trắng cho biết, trong cuộc gặp này, Tổng thống Joe Biden đã nói với ông Vương Nghị rằng, Washington và Bắc Kinh phải “kiểm soát cạnh tranh trong mối quan hệ một cách có trách nhiệm và duy trì đường dây liên lạc mở”.

Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết thêm rằng, Tổng thống Joe Biden đã mời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến San Francisco, bang California vào tháng tới để dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), song từ chối cho biết liệu hai nhà lãnh đạo có đạt được thỏa thuận gặp nhau bên lề sự kiện này hay không.

Trước đó, Ngoại trưởng Vương Nghị đã có các cuộc trao đổi “thẳng thắn và sâu sắc” với người đồng cấp Antony Blinken và Cố vấn Jake Sullivan, trao đổi về cả các lĩnh vực khác biệt và lĩnh vực hợp tác, trong đó có sự cần thiết phải khôi phục các kênh quân sự giữa hai nước, cũng như những “trao đổi thẳng thắn” về xung đột nổ ra ở Trung Đông. Tại cuộc hội đàm với ông Antony Blinken, Ngoại trưởng Vương Nghị nhấn mạnh hai bên phải đề cao nhận thức chung mà lãnh đạo hai nước đã đạt được; phải ổn định quan hệ song phương; phải duy trì các kênh liên lạc luôn mở; phải giải quyết hợp lý các bất đồng, tranh chấp và xích mích; và phải thúc đẩy sự hợp tác cùng có lợi.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Antony Blinken nhấn mạnh, Mỹ sẽ tiếp tục sử dụng ngoại giao để thúc đẩy các lợi ích và giá trị của mình đồng thời lưu ý rằng, hai bên đều có trách nhiệm quản lý khác biệt và phối hợp trong các vấn đề liên quan tới người dân hai nước và thế giới. Ông cũng nhắc lại tầm quan trọng của việc nối lại các kênh liên lạc giữa quân đội hai nước nhằm giảm thiểu nguy cơ tính toán sai lầm.

Trong lĩnh vực kinh tế, Ngoại trưởng Antony Blinken khẳng định Mỹ muốn cạnh tranh lành mạnh và mạnh mẽ với Trung Quốc trên cơ sở hai chiều và một môi trường công bằng đối với người lao động và các doanh nghiệp Mỹ. Ông cũng đề cập tới việc Trung Quốc đối xử không công bằng với các công ty Mỹ ở Trung Quốc cũng như các hoạt động phi thị trường của nước này. Ông nhấn mạnh các chính sách của Mỹ chỉ nhắm tới các công nghệ có ảnh hưởng tới an ninh quốc gia hoặc nhân quyền chứ không nhằm kiềm chế tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc.

Tại hội đàm, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận một số vấn đề khu vực và toàn cầu bao gồm cuộc xung đột Israel – Hamas, cuộc xung đột ở Ukraine, và các vụ phóng tên lửa và các hành động khiêu khích khác của Triều Tiên. Mỹ tái khẳng định cam kết đối với đồng minh Philippines đồng thời nêu quan ngại về các hành động của Trung Quốc ở biển Hoa Đông và Biển Đông. Ngoại trưởng Mỹ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định xuyên eo biển Đài Loan (Đài Loan). Hai bên cũng thảo luận tầm quan trọng của việc cùng nhau phối hợp nhằm giải quyết các thách thức chung bao gồm biến đổi khí hậu, ổn định kinh tế vĩ mô toàn cầu, an ninh lương thực, y tế công cộng và chống ma túy. Hai Ngoại trưởng nhắc lại cam kết duy trì mở các kênh liên lạc trong tất cả các lĩnh vực và hướng tới tăng cường tiếp xúc và tham vấn trong kiểm soát vũ khí, hàng hải, và hoạch định chính sách trong những tuần tới.

Trong khi đó, tại cuộc gặp Cố vấn Jake Sullivan, hai bên cũng đã thảo luận một số vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu; tái khẳng định mong muốn duy trì kênh liên lạc chiến lược và theo đuổi ngoại giao cấp cao bao gồm hướng tới một cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Joe Biden ở San Francisco tháng tới.

Giới chuyên gia dự đoán, sau chuyến thăm của ông Vương Nghị, có khả năng hai bên sẽ đạt được đồng thuận để lãnh đạo hai nước tổ chức đàm phán bên lề Hội nghị APEC tại San Francisco vào giữa tháng 11. Trước những thông tin về một cuộc gặp trong tương lai, Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố Bắc Kinh sẵn sàng làm việc cùng Mỹ để đạt được tiến bộ chung. Trong thông điệp gửi tới buổi dạ tiệc của Ủy ban Quốc gia về Quan hệ Mỹ – Trung Quốc được tổ chức tại New York ngày 24/10, ông khẳng định: “Trung Quốc sẵn sàng tuân thủ ba nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, chung sống hòa bình và hợp tác cùng có lợi để thúc đẩy hợp tác với Mỹ, giải quyết những khác biệt và cùng nhau ứng phó với các thách thức toàn cầu, đạt được thành công và các mục tiêu chung, thịnh vượng và mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia và thế giới”.

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Tạ Phong nhấn mạnh, bức thư này đã “thể hiện rõ thiện chí của Trung Quốc trong việc thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và ổn định của quan hệ Trung-Mỹ”.

Chia sẻ tại sự kiện này, Đại sứ Tạ Phong cho rằng, hơn nửa thế kỷ qua, quan hệ Trung – Mỹ là một bộ sử đầy sóng gió nhưng không ngừng vượt qua khó khăn tiến bước, tuy nhiên logic lịch sử của sự phát triển quan hệ Trung – Mỹ không thay đổi. Đó là, không thể bỏ qua tác động của mối quan hệ này đối với sự phát triển của mỗi nước và sự ổn định thịnh vượng của thế giới. Theo ông, “quan hệ Trung-Mỹ không thể quay lại quá khứ, nhưng không có nghĩa là phải đạp đổ làm lại từ đầu, càng không nên quay ngược bánh xe lịch sử”. Ông thừa nhận, hiện nay, quan hệ Trung-Mỹ vẫn phải đối mặt với những khó khăn và thách thức nghiêm trọng, nhưng “các lực lượng ủng hộ trao đổi, hợp tác Trung-Mỹ chưa bao giờ vắng mặt”.

Theo Đại sứ Tạ Phong, Trung Quốc luôn cho rằng, hai nước nên là đối tác hơn là đối thủ, luôn tin rằng Trung Quốc và Mỹ nên cùng có lợi cùng thắng chứ không phải là trò chơi có tổng bằng 0. Bắc Kinh “luôn mong quan hệ Trung-Mỹ ổn định và tốt đẹp thay vì rơi vào xung đột, đối đầu”. Ông kêu gọi Washington tôn trọng lợi ích cốt lõi và các mối quan tâm lớn của Trung Quốc, xử lý ổn thỏa các vấn đề quan trọng và nhạy cảm như vấn đề Đài Loan theo nguyên tắc “Một Trung Quốc” và ba Thông cáo chung Trung-Mỹ.

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ cũng tiết lộ, trong giai đoạn tiếp theo sẽ có một loạt trao đổi cấp cao giữa hai nước và hy vọng Mỹ sẽ cùng Trung Quốc “kiểm soát các yếu tố tiêu cực, thúc đẩy một nghị trình tích cực, cố gắng đưa quan hệ Trung-Mỹ trở lại quỹ đạo đúng đắn”.

Nguồn:https://cand.com.vn/binh-luan-quoc-te/tin-hieu-tich-cuc-moi-quan-he-my-trung-quoc-i712037/