Tìm giải pháp phát triển giáo dục ĐH ngoài công lập một cách bền vững

Tại Hội nghị, những ưu điểm và hạn chế của hệ thống các trường ĐH ngoài công lập đã được bàn luận một cách chi tiết. Đại diện Nhóm chuyên gia nghiên cứu các trường ĐH ngoài công lập cho biết, tính đến nay, hệ thống giáo dục Việt Nam có 235 trường đại học, học viện (gọi chung là đại học), trong đó các trường ĐH ngoài công lập với tổng số 60 trường (chiếm 25,5%); 2/3 trong số 60 trường ĐH ngoài công lập hiện tại là các trường được thành lập mới, còn lại là các trường được nâng cấp lên từ trường cao đẳng.

Về cơ sở vật chất, đa phần các trường ĐH ngoài công lập theo hướng thực hành nên khá quan tâm đầu tư cơ sở vật chất thực hành cho sinh viên. Tuy nhiên, tình hình đầu tư ở các trường cũng rất khác nhau, chẳng hạn về tiêu chí công trình giáo dục thể chất-quốc phòng thì có 16/60 trường không có các công trình này.

Tại một số trường, một số ngành học thuộc khối kỹ thuật, công nghệ, các điều kiện về trang bị phòng thí nghiệm, thực hành còn hạn chế. Hệ thống thư viện của một số trường cũng còn yếu, học liệu nghèo nàn.

Bên cạnh đó, nguồn lực tài chính của các trường ĐH ngoài công lập còn hạn chế. Học phí là nguồn thu chủ yếu của các trường, chiếm trên 61,17% tổng thu. Chi chủ yếu cho các hoạt động thường xuyên của nhà trường như trả lương cho cán bộ nhân viên, chi phí điện nước, duy trì bảo dưỡng cơ sở vật chất đã chiếm tới hơn 59%. Điều này cũng phản ánh một thực tế là hoạt động của các trường ĐH ngoài công lập chủ yếu dựa vào hoạt động đào tạo. Vấn đề cũng hàm chứa rủi ro về tài chính trong bối cảnh việc tuyển sinh gặp nhiều khó khăn.

Cũng theo đánh giá của nhóm nghiên cứu, còn một tỉ lệ lớn giảng viên các trường ĐH ngoài công lập có trình độ cử nhân. Điểm yếu cơ bản của đội ngũ giảng viên là chưa thực sự năng động và sáng tạo trong việc khai thác các quan hệ với đối tác và doanh nghiệp. Đây cũng là tồn tại chung của hệ thống giáo dục ĐH.

Chương trình đào tạo vẫn còn nặng về lý thuyết, chưa cập nhật kịp với xu thế phát triển của thế giới và chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động. Tỉ lệ lý thuyết-thực hành trong chương trình đào tạo chưa phản ánh đúng tính chất đào tạo ứng dụng của các trường ĐH ngoài công lập.

Ngoài ra, ở một số trường, chương trình đào tạo chưa được thống nhất và ổn định trong điều kiện đào tạo theo học chế tín chỉ, ảnh hưởng tới quá trình tiếp thu kiến thức hoặc bố trí lịch học của sinh viên.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, chủ trương của Chính phủ và Bộ GD&ĐT là tiến tới một môi trường phát triển tốt, bình đẳng trong toàn hệ thống.

Do đó, chúng ta cần giải quyết triệt để những “bài toán” đang tồn tại (chất lượng, quy mô, tính bền vững) của hệ thống mà nhiều người chưa ý thức, thậm chí còn nghi ngờ để phát triển hệ thống một cách bền vững, chất lượng đào tạo ngày một được nâng cao.