Tiếp tục làm sâu sắc quan hệ Đối tác toàn diện tăng cường giữa Việt Nam và Australia

Sau hơn 40 năm thiết lập quan hê ngoại giao, quan hệ Việt Nam – Australia đang phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực. Nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Thân 2016, phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Australia Lương Thanh Nghị về mối quan hệ giữa Việt Nam và Australia.

Phóng viên (PV): Quan hệ giữa Việt Nam và Australia đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, vào năm 2009, hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện; năm 2015 đã nâng cấp quan hệ thành Đối tác toàn diện tăng cường. Đại sứ đánh giá thế nào về mối quan hệ hữu nghị, hợp tác toàn diện giữa hai nước trong thời gian qua?

Đại sứ Lương Thanh Nghị:Sau hơn 40 năm thiết lập quan hê ngoại giao, quan hệ Việt Nam – Australia đang phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực. Năm 2015, nhân chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trên cơ sở các thành tựu đạt được, hai bên đã nhất trí nâng cấp quan hệ thành Đối tác toàn diện tăng cường. Trong số các nước ASEAN, cho đến nay, ngoài Việt Nam, Australia mới thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với Indonesia, Singapore và Malaysia.

Thời gian qua, hai bên duy trì việc trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao cũng như các cấp bộ, ngành và địa phương, qua đó tăng cường sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, đồng thời mở rộng cơ hội hợp tác. Trong hai năm qua, lãnh đạo cấp cao hai nước thường xuyên có các cuộc tiếp xúc, trao đổi nhằm xây dựng khuôn khổ và phương hướng cho phát triển quan hệ hai nước.

Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư những năm gần đây khởi sắc. Nếu như năm 1990 thương mại hai chiều chỉ đạt khoảng hơn 32 triệu AUD thì đến năm 2014 đã đạt gần 7 tỷ USD. Năm 2015, tổng kim ngạch hai chiều có phần giảm do biến động của giá dầu thế giới, nhưng dự kiến vẫn ở mức hơn 6,5 tỷ USD. Hiện Úc có khoảng gần 300 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư đạt khoảng 1,5 tỷ USD, đứng thứ 21 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Việt Nam cũng bắt đầu đầu tư vào Úc, với khoảng 15 dự án với tổng vốn đầu tư gần 200 triệu USD.

Hợp tác an ninh – quốc phòng và tư pháp có những bước phát triển mới, nhất là trong các lĩnh vực đào tạo quốc phòng, phòng chống tội phạm mạng, tội phạm công nghệ cao, tương trợ tư pháp hình sự, dẫn độ tội phạm…

Hợp tác giáo dục – đào tạo tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ hai nước, với số lượng lưu học sinh Việt Nam tại Australia tăng đều hàng năm, hiện đạt khoảng 30.000 người.

Bên cạnh đó, hai nước còn chia sẻ lợi ích và quan tâm chung trong các vấn đề an ninh khu vực; hợp tác chặt chẽ tại Liên hợp quốc, ASEAN và các diễn đàn khu vực do ASEAN dẫn dắt, phối hợp trong tiến trình đàm phán TPP và RCEP. Australia có quan điểm rõ ràng, nhất quán trong vấn đề Biển Đông, ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982.

PV: Tháng 3/2015, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm chính thức Australia. Trong chuyến thăm này, hai nước đã ký kết nhiều văn kiện hợp tác quan trọng. Theo Đại sứ, chuyến thăm này có ý nghĩa như thế nào trong việc làm sâu sắc hơn và tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện hiện nay, phù hợp với bản chất chiến lược ngày càng gia tăng của quan hệ hai nước?

Đại sứ Lương Thanh Nghị:Có thể nói chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là chuyến thăm được hai bên kỳ vọng sau một thời gian không thu xếp được các chuyến thăm cấp cao do các nguyên nhân khách quan. Diễn ra đúng vào thời điểm quan hệ Việt Nam – Australia đạt được nhiều thành tựu nổi bật sau 6 năm thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện, trong khi vai trò của Việt Nam và Australia ở khu vực và quốc tế ngày càng được nâng cao, chuyến thăm đã đặt một dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước, không những góp phần đưa quan hệ hai nước phát triển lên một tầng nấc mới, mà còn góp phần củng cố vị thế của mỗi nước tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Sau chuyến thăm, chúng ta nhận được nhiều phản hồi và và đánh giá tích cực của các nước trong khu vực.

Kết quả nổi bật nhất của chuyến thăm là việc hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ thành Đối tác toàn diện tăng cường, tạo khuôn khổ và định hướng cho quan hệ hai nước phát triển ngày càng sâu rộng, thực chất hơn trong thời gian tới, đồng thời đóng góp hiệu quả cho hoà bình, ổn định và hợp tác ở khu vực.

Hai bên cũng nhất trí tiếp tục xây dựng các Chương trình Hành động cụ thể để triển khai mối quan hệ này trong thời gian tới. Ngoài ra, hai bên đã ký 04 thỏa thuận hợp tác quan trọng về rà phá bom mìn, lực lượng gìn giữ hòa bình, phòng chống buôn bán người và lao động kỳ nghỉ, tạo cơ sở pháp lý thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực này.

Trong chuyến thăm, Thủ tướng hai nước đã trao đổi sâu rộng về các biện pháp thúc đẩy lĩnh vực hợp tác song phương, từ chính trị, quốc phòng an ninh, thương mại và đầu tư, giáo dục và giao lưu nhân dân, cũng như về các vấn đề quốc tế và khu vực hai bên cùng quan tâm.

Các kết quả chuyến thăm thực sự đã làm sâu sắc hơn quan hệ hai nước, phản ánh bản chất chiến lược ngày càng gia tăng của quan hệ hai nước.

PV: Kinh tế, thương mại và đầu tư là một trong lĩnh vực ưu tiên trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Australia. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới và khu vực đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, hai nước cần làm gì để thúc đẩy quan hệ hợp tác trong lĩnh vực trên?

Đại sứ Lương Thanh Nghị: Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu 2009, trong khi quá trình phục hồi của nền kinh tế thế giới vẫn chưa thực sự bền vững, các nền kinh tếchâu Á – Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam và Australia, lại phải tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn liên quan đến bất ổn chính trị nội bộ và các loại hình an ninh phi truyền thống. Bên cạnh đó, hai bên còn có trở ngại lớn, đó là khoảng cách địa lý và các quy định nội luật của mỗi bên.

Tuy nhiên, hai nước cũng có nhiều điều kiện thuận lợi, đó là hai nền kinh tế có tính bổ trợ lẫn nhau. Australia có nguồn vốn và kinh nghiệm phát triển quý báu có thể giúp Việt Nam tái cấu trúc nền kinh tế và đào tạo nguồn nhân lực. Việt Nam với dân số 90 triệu dân, là thị trường và cơ sở sản xuất tiềm năng cho Australia và cả khu vực. Cả hai nước đều là các bên ký kết của Hiệp định Tự do Thương mại ASEAN – Australia –New Zealand (AANZFTA) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Xuyên Thái Bình Dương (TPP). Australia luôn nằm trong nhóm 10 nước đối tác thương mại quan trọng và nhóm 20 nhà đầu tư hàng đầu của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng đều hàng năm. Việt Nam là đối tác thương mại của Australia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong số các nước Đông Nam Á. Các dự án đầu tư của Australia vào Việt Nam tuy có số lượng và quy mô không lớn nhưng hiệu quả, tập trung vào các lĩnh vực Việt Nam đang ưu tiên cho Chiến lược Phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2011-2020 như xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển đô thị, giáo dục, công nghiệp chế biến, giao thông vận tải…

Thời quan qua, hai bên đã tích cực trao đổi các biện pháp để tháo gỡ các khó khăn và trở ngại. Trong chuyến thăm chính thức Australia tháng 3/2015, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Australia và có các cuộc tiếp xúc với nhiều doanh nghiệp hàng đầu của Australia mong muốn mở rộng kinh doanh hoặc đầu tư tại Việt Nam. Bên cạnh đó, Ủy ban Hỗn hợp về Hợp tác kinh tế – thương mại là cơ chế hữu hiệu để hai bên rà soát và tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong quá trình hợp tác kinh tế -thương mại-đầu tư. Ngoài ra, sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp hai nước đóng vai trò hết sức quan trọng. Điều quan trọng hơn nữa là chính giới và các nhà đầu tư Australia bắt đầu nhận định tích cực về nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam. Với việc TPP được phê chuẩn và đi vào thực hiện, chắc chắn hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư Việt Nam – Australia trong thời gian tới sẽ có nhiều khởi sắc.

PV: Bên cạnh những lĩnh vực hợp tác truyền thống như chính trị, kinh tế thương mại, giáo dục đào tạo.., theo Đại sứ, hai nước còn có tiềm năng phát triển hợp tác ở những lĩnh vực nào trong thời gian tới?

Đại sứ Lương Thanh Nghị:Quan hệ chính trị giữa Việt Nam và Australia ngày càng gần gũi và tin cậy; nhiều vấn đề khác biệt trong quan hệ hai nước dần được tháo gỡ hoặc đạt được sự hiểu biết lẫn nhau, tạo không khí thuận lợi cho triển khai hợp tác khác.

Có thể nói, quan hệ hai nước được phát triển đồng đều, toàn diện trên các lĩnh vực; tuy nhiên, có những lĩnh vực đã phát triển rất tốt, trở thành thế mạnh trong quan hệ hai nước như quốc phòng, an ninh, giáo dục-đào tạo…, trong khi đó, một số lĩnh vực cần được quan tâm thúc đẩy để phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, như hợp tác du lịch, lao động.

Việt Nam ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn cho khách du lịch Australia, với khoảng 300.000 lượt khách mỗi năm. Du lịch Việt Nam đến Úc còn chưa phát triển bẳng, tuy nhiên cũng bắt đầu có chuyển biến tích cực. Minh chứng cụ thể cho sự phát triển của hợp tác du lịch giữa hai nước là các chuyến bay hàng ngày của Vietnam Airlines đến các thành phố lớn của Australia như Sydney, Melbourne luôn kín chỗ. Hy vọng trong thời gian tới, với việc có thêm nhiều đường bay trực tiếp nối các thành phố lớn của hai nước cũng như việc hai bên cùng tạo thuận lợi về thủ tục cho khách du lịch sẽ giúp cho hợp tác du lịch giữa hai nước phát triển mạnh hơn nữa trong thời gian tới.

Lao động cũng là lĩnh vực rất tiềm năng, trong bối cảnh Australia thiếu nguồn nhân lực lao độngv phổ thông. Hai nước đã ký Thỏa thuận về Chương trình lao động kết hợp kỳ nghỉ, theo đó cho phép những người được phép đi nghỉ có thể kết hợp lao động tối đa 6 tháng để có thêm thu nhập. Tuy nhiên, do các thủ tục nội bộ của hai nước, hiện Thỏa thuận này vẫn chưa được triển khai.

PV: Hơn 300.000 người hiện đang học tập và sinh sống tại Australia. Trong nhiều năm qua, cộng đồng người Việt đã có nhiều hoạt động ý nghĩa, hướng về quê hương đất nước. Vậy theo Đại sứ, cộng đồng người Việt có vai trò như thế nào trong việc tăng cường sự hiểu biết giữa nhân dân hai nước, góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị với Việt Nam?

Đại sứ Lương Thanh Nghị:Hiện có khoảng 300.000 người Việt sinh sống, làm việc và học tập tại Australia, chủ yếu tập trung tại các thành phố lớn như Sydney, Melbourne, Brisbane… Cộng đồng người Việt Nam được đánh giá là cộng đồng trẻ, năng động, hòa nhập nhanh và có những đóng góp đáng kể cho phát triển kinh tế-xã hội sở tại. Nhiều người Việt Nam đã và đang giữ những trọng trách quan trọng trong hệ thống chính trị Australia, tiêu biểu là trường hợp ông Lê Văn Hiếu mới đây đã được bổ nhiệm làm Thống đốc bang Nam Úc (9/2014). Trong bối cảnh quan hệ Đối tác toàn diện tăng cường Việt Nam-Australia đang phát triển mạnh mẽ, cộng đồng người Việt tại địa bàn đã đóng góp tích cực vào việc tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa và giao lưu nhân dân giữa hai nước, thực sự là cầu nối hữu nghị của quan hệ Việt Nam – Australia.

Sinh sống, làm việc và học tập tại Australia, một quốc gia điển hình về đa sắc tộc và đa văn hóa, nhưng cộng đồng người Việt Nam vẫn duy trì, gìn giữ được các nét văn hóa truyền thống của dân tộc, trong đó có tiếng Việt. Ẩm thực Việt, các lễ hội văn hóa truyền thống của dân tộc như giỗ tổ Hùng Vương, Tết Nguyên đán, Rằm Trung thu…luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt cũng như sự tham gia đông đảo của các tầng lớp kiều bào ta và người dân Australia. Rời đất nước với những hoàn cảnh và lý do khác nhau, nhưng đại bộ phận người Việt Nam tại Australia không những tự khẳng định mình trên đất khách mà còn luôn hướng về cội nguồn, về quê hương đất nước. Những năm gần đây, cùng với kiều bào về nước thăm thân nhân, du lịch, hợp tác, kinh doanh, thì các chuyên gia, trí thức kiều bào về nước tham gia nghiên cứu, giảng dạy, hợp tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ… cũng ngày một tăng lên. Ngoài ra, các hoạt động xã hội từ thiện, nhân đạo giúp đỡ đồng bào bị thiên tai, ủng hộ quỹ vì người nghèo, nạn nhân chất độc mầu da cam, khám chữa bệnh cho trẻ em nghèo, giúp xây dựng trạm xá, trường học, cầu đường dân sinh ở vùng sâu, vùng xa cũng được bà con kiều bào hết sức quan tâm.

Đứng trước việc chủ quyền đất nước bị thách thức nghiêm trọng, kiều bào ta tại Australia đã thể hiện lòng yêu nước, tình đoàn kết thông qua nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực như tuần hành phản đối việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, quyên góp quỹ ủng hộ lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư và Quỹ “Vì Hoàng Sa, Trường Sa thân yêu”.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng Australia gặp gỡ Thủ tướng AustraliaTony Abbott trong chuyến thăm chính thức Australia tháng 3/2015.

(Ảnh: VGP)

Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại một bộ phận người Việt, có thể vì nhiều lý do khác nhau, vẫn còn giữ những định kiến đối với tình hình trong nước, có những hành động không phù hợp với lợi ích quốc gia, dân tộc và xu thế phát triển của quan hệ Việt Nam – Australia.

PV: Tết Bính Thân 2016 đang đến gần. Đồng bào ta và cán bộ nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Australia đang chuẩn bị những hoạt động gì để cùng nhau vui đón Tết một cách ý nghĩa và ấm áp nhất?

Đại sứ Lương Thanh Nghị:Xuân Bính Thân 2016 đang đến gần, cũng như bà con trong nước và kiều bào ta đang sinh sống tại nhiều quốc gia trên thế giới, bà con người Việt Nam tại Australia cũng đã bắt đầu chuẩn bị cho lễ hội quan trọng này. Đây là dịp để bà con sum họp, hướng về quê hương cội nguồn, cũng là dịp giáo dục cho thế hệ con em mình truyền thống và bản lĩnh Việt. Những người con nước Việt trên khắp các vùng miền của Australia đang háo hức chờ đón thời khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ và năm mới theo truyền thống của người Việt. Nhiều hoạt động văn hóa hướng về cội nguồn sẽ được tổ chức với sự tham gia đông đảo của cả người dân Australia. Đây cũng chính là dịp người Việt Nam chúng ta đóng góp và làm giàu thêm nền văn hóa đa sắc tộc đa dạng của Australia.

Đại sứ quán Việt Nam tại Australia đã phối hợp với các cơ quan chức năng trong nước cải tiến, giảm thiểu các thủ tục để cấp phát các giấy tờ cần thiết, đặc biệt là giấy Miễn thị thực, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho bà con về nước thăm thân nhân dịp này. Mặt khác, Đại sứ quán cũng đang tích cực chuẩn bị tổ chức Tết cộng đồng để tạo điều kiện cho bà con Việt kiều có cơ hội gặp gỡ, giao lưu, thưởng thức những món ăn truyền thống ngày Tết và các làn điệu dân ca quê nhà.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Theo Dangcongsan.vn