Tiền Giang, tiền tỷ trôi theo nước

Để giải quyết nhu cầu bức thiết của người dân các huyện phía đông của tỉnh tiền Giang (Chợ Gạo, Gò Công Tây, Gò Công Đông, Tân Phú Đông, thị xã Gò Công) hàng năm vào mùa khô bị ảnh hưởng xâm nhập mặn, thiếu nước sinh hoạt trầm trọng, đồng thời nhằm thu hút đầu tư phát triển công nghiệp, cảng, thương mại dịch vụ khu vực này, năm 2007, UBND tỉnh Tiền Giang kêu gọi đầu tư xây dựng Nhà máy nước Đồng Tâm (xã Bình Đức, huyện Châu Thành) và tuyến ống đưa nước sạch từ Đồng Tâm về bán đảo Gò Công theo hình thức BOO (xây dựng-sở hữu-vận hành). Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm được thành lập sau đó với tổng vốn điều lệ 375 tỷ đồng do nhiều cổ đông đóng góp, trong đó Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP Hồ Chí Minh góp hơn 52% tổng vốn.

Dự án Nhà máy cấp nước BOO Đồng Tâm có tổng số vốn đầu tư 1.412 tỷ đồng chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn một, từ năm 2007 đến năm 2010, vốn đầu tư 1.238 tỷ đồng, xây dựng Nhà máy cấp nước công suất 50.000m3/ngày đêm. Giai đoạn hai, thi công từ năm 2012 với vốn đầu tư 174 tỷ đồng, chủ yếu hoàn thiện dự án để nâng công suất cung cấp nước lên đến 90.000 m3/ngày đêm. Theo UBND tỉnh Tiền Giang, việc xây dựng Nhà máy cung cấp nước sạch BOO Đồng Tâm là rất cần thiết, bởi hiện nay các nhà máy cung cấp nước mặt và trạm cấp nước ngầm ở khu vực TP Mỹ Tho, thị xã Gò Công và các huyện Chợ Gạo, Gò Công Tây, Gò Công Đông có công suất thiết kế 106.000 m3/ngày đêm nhưng thực tế chỉ cung cấp được 64.750 m3/ngày đêm, không đủ đáp ứng nhu cầu nước sạch phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho dân cư trong vùng. Để tiếp nhận nguồn nước sạch của Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm cung cấp đến người tiêu dùng, ngày 21-6-2009 UBND tỉnh Tiền Giang đã ký hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao) số 09/BB-HĐ-UBND với Công ty TNHH Great Lead International Limited thuộc Tập đoàn Golden Resources Hongkong xây dựng tuyến đường ống cấp 2, cấp 3 đấu nối với tuyến ống chính của Nhà máy nước BOO Đồng Tâm với tổng vốn đầu tư 338 tỷ đồng, trong đó vốn từ ngân sách tỉnh là 10 tỷ đồng. Giai đoạn một của dự án này sẽ hoàn thành trong vòng 12 tháng (từ tháng 1-2010 đến tháng 1-2011), giai đoạn hai tiếp tục thi công trong năm 2012 và sẽ chuyển giao cho tỉnh khi dự án hoàn tất. Đơn vị được UBND tỉnh giao tiếp nhận nguồn nước sạch của Công ty cổ phần BOO Đồng Tâm và dự án tuyến ống cấp 2 – 3 là Công ty TNHH một thành viên cấp thoát nước Tiền Giang. Tháng 11-2007, dù dự án cung cấp nước sạch mới khởi động nhưng UBND tỉnh Tiền Giang đã ký hợp đồng số 41/BB-HĐ-UBND mua toàn bộ nước sạch của Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm với công suất 50.000m3/ngày đêm trong năm thứ nhất và từ năm thứ sáu trở đi là 90.000 m3/ngày đêm. Giá mua nước sạch của UBND tỉnh Tiền Giang được ghi cụ thể: hai năm đầu giá 6.000 đồng/m3, sau đó tăng dần hai năm một lần và đến năm thứ 20 là 9.308 đồng/m3. Đến tháng 9-2008, UBND tỉnh Tiền Giang ký tiếp phụ lục hợp đồng số 29/BB-HĐ-UBND điều chỉnh tăng giá mua nước từ Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm, cụ thể giá mua nước sạch trong hai năm đầu tăng lên 8.000 đồng/m3 và đến năm thứ 20 là 16.761 đồng/m3.

Sau ba năm thi công, tháng 1-2010, Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm thông báo với UBND tỉnh Tiền Giang sẽ cung cấp nước theo hợp đồng vào tháng 5-2010 nhưng sau đó dời lại đến ngày 1-7-2010. Tuy nhiên, cho đến thời điểm cuối tháng 6-2010, dự án tuyến ống cấp 2, cấp 3 vẫn nằm trên giấy vì đến cuối năm 2010 mới có thể triển khai; các dự án khu, cụm công nghiệp vùng Gò Công vẫn án binh bất động, trong khi Công ty TNHH một thành viên cấp thoát nước Tiền Giang chỉ có khả năng tiếp nhận 25.000 m3 nước sạch/ngày đêm từ Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm và cần thêm 3,9 tỷ đồng để xây dựng hệ thống đấu nối đường ống từ hệ thống của Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm. Do vậy, Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm đã đưa ra nhiều phương án bán nước sạch cho tỉnh Tiền Giang với giá từ 12.700 đồng/m3 đến 20.500 đồng/m3 cho năm đầu tiên và công ty sẽ tạm dừng đầu tư giai đoạn hai của dự án. Nếu tỉnh Tiền Giang tiếp nhận đủ 50.000 m3/ngày đêm theo hợp đồng, Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm sẽ cung cấp nước với giá sỉ từ 8.000 đồng/m3 đến 10.600 đồng/m3 trong năm đầu tiên và tăng 8,5% cho mỗi hai năm tiếp theo. Với các phương án trên, trong 20 năm thực hiện dự án, UBND tỉnh Tiền Giang phải xuất ngân sách cấp bù chênh lệch giữa phần thu tiền sử dụng nước trong dân và tiền phải trả cho Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm từ năm nghìn đến sáu nghìn tỷ đồng. Để giảm phần ngân sách cấp bù chênh lệch mua, bán nước sạch quá lớn, ngày 18-6-2010 Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Phòng đã có báo cáo số 57/BC-UBND gửi Ban Thường vụ Tỉnh ủy nêu toàn bộ tình hình thực hiện các dự án cấp nước và phương án thực hiện BT (xây dựng-chuyển giao) tuyến ống của Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm cho tỉnh trong thời gian 10 năm với tổng chi phí hơn 846 tỷ đồng. UBND tỉnh Tiền Giang cho biết, mỗi năm phải xuất ngân sách trả khoảng 97 tỷ đồng cho hợp đồng BT tuyến ống cấp 2-3 và khoảng 144 tỷ đồng cho hợp đồng BT tuyến ống với Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm, đồng thời phải cấp bù giá nước 109 tỷ đồng/năm. Tổng chi phí khoảng 350 tỷ đồng/năm, bình quân 29 tỷ đồng/tháng.

Điều đáng nói ở đây là một dự án đưa nước sạch về các huyện phía đông của tỉnh có ý nghĩa quan trọng về mặt xã hội cũng như kinh tế, và cũng là niềm mong mỏi của người dân khu vực này lâu nay. Tuy nhiên, chính từ sự chuẩn bị chưa thật chu đáo các điều kiện trong việc tiếp nhận nguồn nước từ Nhà máy nước BOO Đồng Tâm cho nên hiện nay mặc dù tỉnh phải tốn tiền tỷ cấp bù giá nước cho Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm hằng ngày nhưng nước sạch cũng chưa được đưa về các huyện phía đông. Theo Giám đốc Công ty TNHH một thành viên cấp thoát nước Tiền Giang Nguyễn Văn Dũng, hiện nay UBND tỉnh đang đàm phán lại với Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm để tạm ngưng cấp nước trong thời điểm này vì công ty cấp nước Tiền Giang chưa đủ điều kiện tiếp nhận toàn bộ 25.000 m3 hoặc 50.000 m3 nước sạch/ngày đêm. “Hiện nay nếu đưa nguồn nước từ Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm xuống Gò Công thì phải xả bỏ vì không có hệ thống tiếp nhận sử dụng, rất lãng phí”, ông Dũng nói. Trong khi đó, phía Công ty cổ phần BOO nước Đồng Tâm thì khẳng định: Theo đúng kế hoạch thì công ty sẽ cung cấp nước sạch cho tỉnh Tiền Giang vào ngày 1-7-2010. Tuy nhiên, do một trục trặc nhỏ, cho nên ngày 2-7-2010 công ty sẽ bắt đầu cung cấp nước theo hợp đồng đã ký. Do vậy, tỉnh Tiền Giang có tiếp nhận nguồn nước này hay không là việc của tỉnh, công ty sẽ cung cấp nước và thu tiền theo hợp đồng.