Tiệm Mọt: Những trang sách bảo tồn ngôn ngữ, bản sắc Việt nơi xứ người

Khi chị Quỳnh Hạnh sinh con gái đầu ở Phần Lan, chị đã đi khắp nơi để tìm những cuốn sách tiếng Việt những mong con mình sẽ luôn nhớ về nguồn gốc, quê hương.

Từ nỗi trăn trở khi thấy nhiều người xa quê khó để tìm mua sách của đất nước mình, chị quyết định thành lập tiệm sách tiếng Việt mang tên Tiệm Mọt.

Sáng kiến này đã nhận được sự đồng cảm và ủng hộ của những kiều bào ở khắp nơi trên thế giới. Từ Phần Lan, chỉ sau hơn một năm hoạt động, Tiệm Mọt nay đã có mặt ở 11 quốc gia trên thế giới.

Gìn giữ tiếng Việt cho con

Năm 2020, khi chị Quỳnh Hạnh sinh con, Cơ quan Chăm sóc Sức khỏe bà mẹ và em bé tại Phần Lan đã tư vấn cho chị cách giữ ngôn ngữ mẹ đẻ cho con. Chuyên viên tư vấn đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tiếng mẹ đẻ qua việc đọc sách và nói chuyện với trẻ. Họ tin rằng một em bé nói tốt tiếng mẹ đẻ thì chính là tiền đề để bé nói tốt ngôn ngữ thứ 2, thứ 3.

Chị Quỳnh Hạnh bắt đầu tìm những cuốn sách tiếng Việt cho con nhưng số lượng sách thiếu nhi ở nước ngoài quá ít. Chị đã phải mua những quyển sách nổi tiếng dành cho thiếu nhi bằng tiếng Anh, rồi tự dịch ra và kể lại cho con bằng Tiếng Việt.

“Tôi nghĩ mình có nhu cầu giữ Tiếng Việt cho con thì nhiều bố mẹ ở nước ngoài cũng vậy. Đặc biệt các em bé Việt sinh ra ở nước ngoài cũng cần tiếp xúc với những cuốn sách Tiếng Việt. Chính động lực ấy đã thôi thúc tôi mở Tiệm Mọt tại Phần Lan và dành nhiều tâm huyết của mình vào đó,” chị Quỳnh Hạnh chia sẻ.

Sau khi hoạt động một thời gian ngắn, một số người bạn của chị Hạnh cũng đang sinh sống ở nước ngoài bày tỏ mong muốn mang sách Việt đến với người Việt ở muôn nơi nên họ đã bắt tay nhau mở Tiệm Mọt ở các nước. Sau hơn một năm hoạt động thì Tiệm Mọt đã có chi nhánh tại 11 nước ở châu Âu (Phần Lan, Thuỵ Điển, Pháp, Na Uy, Anh Quốc, Bỉ, Đức, Thuỵ Sỹ), Bắc Mỹ (Canada, Mỹ) và Australia.

Tiệm Mọt mang tới những cuốn sách Việt, giúp phần nào dịu bớt nỗi nhớ nhà và để các em nhỏ hiểu thêm về đất nước quê hương mình.

Ngoài ra, các thành viên của Tiệm Mọt còn thành lập diễn đàn Tủ sách Việt ở nước ngoài nhằm tạo ra một góc nhỏ cho những người mê đọc sách có thể thảo luận và trao đổi trải nghiệm.

Chỉ sau hai tháng, diễn đàn này đã thu hút gần 1.500 thành viên tham gia khiến chị Thu Mai, thành viên sáng lập tử sách ở Pháp, rất vui mừng và tự hào: “Thoạt đầu tôi nghĩ có nhiều nhóm giới thiệu sách rồi, mình đi sau có gì khác không? Tại sao mọi người thích đọc và chia sẻ trong nhóm mình mà không phải ở nhóm khác? Khi đọc các bài giới thiệu sách gửi đến, tôi nhận ra được cái khác của chúng tôi là cùng cảnh xa quê nên dễ hiểu nhau hơn, sự thân quen tự tìm đến. Chúng tôi bắt sóng nhau nhanh hơn để rồi cộng đồng chia sẻ cứ thế lan rộng.”

Cảm nhận về Tết qua những trang sách

Gần hai năm qua, cuộc sống của người Việt xa xứ ở khắp nơi đều đã thay đổi rất nhiều. Nhóm điều hành Tiệm Mọt tin rằng những cuốn sách có thể giúp mọi người tìm lại được cân bằng trong những khó khăn của mùa dịch: Mất việc, cách ly, nhớ nhà… Trên diễn đàn Tủ sách Việt ở nước ngoài, họ đã tổ chức chuỗi sự kiện “Đọc sách mùa cách ly” để độc giả bình luận, chia sẻ, giới thiệu những cuốn sách có tác dụng nâng đỡ tinh thần. Đó có thể là một cuốn khiến bạn suy ngẫm, có thể là một cuốn sách nhẹ nhàng giải trí khiến bạn vui lên…

“Nhiều khách hàng tâm sự nhờ có sách của Tiệm Mọt mà họ vượt qua được giai đoạn khó khăn về mặt tâm lý. Điều này khiến chúng tôi cảm thấy công việc của mình càng có ý nghĩa,” chị Quỳnh Hạnh chia sẻ.

Chia sẻ với phóng viên VietnamPlus, chị cho biết nhiều người nước ngoài cũng rất quan tâm đến sách về Việt Nam.

“Chẳng hạn như một khách hàng người Pháp nhưng nói tiếng Việt rất giỏi, thường nhắn tin bằng tiếng Việt cho Tiệm Mọt để đặt mua sách. Hay như một phụ nữ Phần Lan kết hôn với người Việt. Chị chủ động mua sách tiếng Việt, đặc biệt là các cuốn sách về văn hoá, lễ Tết nước mình để con hiểu ngôn ngữ và văn hóa quê cha,” chị Quỳnh Hạnh tâm sự trong niềm xúc động.

Dịch bệnh COVID-19 khiến những người Việt xa quê hiểu rằng đường về nhà còn ở rất xa. Không chỉ gia đình chị Quỳnh Hạnh mà hàng vạn gia đình gốc Việt khác hàng ngày vẫn đợi thông tin các chuyến bay về đất Mẹ.

Thấu hiểu điều đó nên nhóm điều hành Tiệm Mọt đã phát hành cuốn thơ song ngữ “Đón Tết về nhà!” với 3 phiên bản song ngữ Việt-Anh, Việt-Pháp và Việt-Đức.

Kề từ cuối tháng này, sách sẽ được phân phối rộng rãi tại thị trường châu Á, châu Âu, châu Mỹ và châu Úc.

Cuốn sách mở ra khung cảnh quen thuộc, ồn ào, náo nhiệt ngày Tết bằng những câu thơ, những hình vẽ sinh động để các em nhỏ chưa từng được ăn Tết ở Việt Nam có thể hình dung ra phần nào, còn bạn nào đã có dịp trải nghiệm Tết cổ truyền thì cũng sẽ nhớ lại những kỷ niệm ở quê hương.

“Từ ngày bắt đầu với Tiệm Mọt, chúng tôi luôn mong mỏi có thể góp phần giữ gìn văn hoá và ngôn ngữ quê hương cho các bạn nhỏ gốc Việt ở nước ngoài và Tết là một phần bản sắc của người Việt. Chính vì vậy năm nay chúng tôi quyết tâm mang một cái Tết truyền thống đến với các bạn nhỏ qua các trang sách,” chị Quỳnh Trang, đại điện Tiệm Mọt tại Đức chia sẻ.

Dịch bệnh khiến Tiệm Mọt gặp nhiều khó khăn trong việc vận chuyển, phát hành sách và sự chênh lệch múi giờ khiến thành viên ở các quốc gia phải sắp xếp thời gian thật khoa học để làm việc cùng nhau. Song, những người sáng lập Tiệm Mọt vẫn hy vọng có thể tiếp tục chuyển ngữ nhiều cuốn sách hơn nữa để mang ngôn ngữ, văn hóa Việt đi khắp nơi trên thế giới./.