Thương mại điện tử: Hướng đi mới cho tiêu thụ nông sản

Vải thiều là mặt hàng đã được đưa lên sàn thương mại điện tử để giao dịch, đưa đến tay người tiêu dùng (Ảnh: LQ)

Tiêu biểu, mới đây nhất, ngày 14/5 vừa qua, vải thiều Thanh Hà của Hải Dương đã chính thức lên sàn thương mại điện tử Lazada. Theo đó, kể từ 0h00 ngày 14/5, vải thiều Thanh Hà được mở bán trong “Gian hàng tỉnh Hải Dương trong khuôn khổ Chương trình Cấp Quốc gia về xúc tiến thương mại” trên nền tảng Lazada với giá ưu đãi cùng chính sách hỗ trợ giao hàng hấp dẫn. Lazada dự kiến phân phối vải thiều Thanh Hà với hình thức giao hàng nhanh trong 4 giờ đến tận tay người tiêu dùng tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh để đảm bảo tối đa sự tươi ngon và hương vị đặc trưng của loại đặc sản này. Cùng với vải thiều Thanh Hà, Hải Dương còn có 5 sản phẩm nông nghiệp được đưa lên sàn thương mại điện tử gồm: trứng gà Cẩm Đông, gà đồi Chí Linh, ổi Thanh Hà, cải bắp, su hào Gia Lộc.

Hay như tỉnh Bắc Giang, nhận thấy những lợi thế tiềm năng từ sàn thương mại điện tử, địa phương vừa có công văn gửi Bộ Công thương cùng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số về việc phối hợp hỗ trợ đẩy mạnh phân phối sản phẩm vải thiều tỉnh Bắc Giang qua “Gian hàng Việt trực tuyến” trên các sàn thương mại điện tử. Công văn nêu rõ: Năm 2021, sản lượng vải của tỉnh ước đạt 180.000 tấn, trong đó, diện tích vải sớm ước đạt 45.000 tấn; vải chính vụ ước đạt 135.000 tấn; thời gian thu hoạch bắt đầu từ khoảng 20/5/2021 đến 20/7/2021. Tuy nhiên, trong bối cảnh của đại dịch COVID-19 vẫn còn nhiều diễn biến rất phức tạp, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và tiêu thụ quả vải thiều. Do vậy, UBND tỉnh Bắc Giang đề nghị Bộ Công thương, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp, hỗ trợ xây dựng chương trình đẩy mạnh phân phối sản phẩm vải thiều Bắc Giang qua “Gian hàng Việt trực tuyến” và trên các sàn thương mại điện tử.

Điều đó cho thấy, thương mại điện tử hiện nay đang rất được các địa phương, doanh nghiệp quan tâm để góp phần thúc đẩy tiêu thụ nông sản trong bối cảnh ảnh hưởng của dịch COVID-19, hướng đến kênh phân phối hiện đại và mang tính bền vững.

Thực tế hiện nay, nhất là trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh COVID-19 ngày càng phức tạp, khó lường, giao dịch trên sàn thương mại điện tử đã ngày càng trở nên quen thuộc và phổ biến hơn. Riêng đối với nông sản, đây lại là hình thức còn khá mới mẻ, tuy nhiên việc đẩy mạnh các sàn giao dịch nông sản điện tử đang minh chứng cho hiệu quả khả quan cũng như tiềm năng tiềm tàng từ kênh phân phối đắc lực này.

Theo đại diện của Lazada, chỉ sau 4 giờ của ngày đầu tiên mở bán (ngày 14/5) trên Lazada, đã có gần nửa tấn vải thiều u trứng trắng được bán với giá 150.000 đồng/kg. Đồng thời, giá của vải thiều ghi nhận đã có mức tăng đáng kể khi lên sàn khi số lượng đơn đặt hàng nhiều hơn, khiến cho nhiều hộ nông dân trồng vải phấn khởi.

Trước đó, cũng chính tại tỉnh Hải Dương, khi thời điểm tỉnh thực hiện cách ly phòng dịch, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) đã hỗ trợ tiêu thụ 102 tấn nông sản của Hải Dương qua các kênh, có cả kênh là sàn thương mại điện tử, cụ thể là kết hợp với sàn thương mại điện tử Sendo triển khai thành công Chương trình “Chỉ 1.000 đồng cho một kg nông sản, không giới hạn số lượng mua” với 26 tấn nông sản đã được tiêu thụ.

Hoặc gần đây nhất, hưởng ứng lời kêu gọi ủng hộ của tỉnh Sóc Trăng gửi các cơ quan, đơn vị tìm kiếm giải pháp phù hợp giúp cho bà con nông dân thị xã Vĩnh Châu tiêu thụ một khối lượng lớn hành tím đang bị tồn đọng do ảnh hưởng của thị trường, từ ngày 5/5/2021, Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số đã phối hợp với sàn thương mại điện tử Vỏ Sò (Voso.vn), tổ chức chương trình hỗ trợ tiêu thụ hành tím Vĩnh Châu. Chỉ sau gần 10 ngày chạy chương trình trên sàn thương mại điện tử Voso và “Gian hàng Việt trực tuyến” đã hỗ trợ tiêu thụ được gần 30 tấn hành tím Vĩnh Châu. Ước tính đến hết tháng 5, lượng hành tím hỗ trợ tiêu thụ qua thương mại điện tử có thể lên tới 150 tấn.

Những trường hợp trên là minh chứng thiết thực và rõ nét nhất cho thấy việc tham gia sàn thương mại điện tử là hướng đi đúng đắn của các địa phương, doanh nghiệp trong vấn đề tiêu thụ nông sản. Đặc biệt, trong bối cảnh ảnh hưởng của dịch COVID-19 dẫn đến giãn cách xã hội, người với người không thể gặp gỡ trực tiếp, hệ thống vận tải, giao thương bị gián đoạn do việc phong tỏa tại các địa phương, ảnh hưởng đến giao thông tại các huyết mạch quốc lộ. Hơn nữa, việc tham gia sàn thương mại điện tử còn giúp nông sản được tiêu thụ nhanh hơn, giúp góp phần giảm thiểu thiệt hại cho người nông dân, nhất là khi đặc thù nông sản khi đến kỳ phải thu hoạch, không thể để quá lứa và cũng không thể để được lâu khi hệ thống bảo quản nông sản ở nước ta vẫn còn nhiều hạn chế. Một điểm ưu của hình thức này đó chính là góp phần thúc đẩy hơn tiêu thụ nội địa, giúp giảm tải cho các sản phẩm nông sản khi đang gặp khó khăn trong vấn đề xuất khẩu trong bối cảnh ảnh hưởng của dịch bệnh.

Đánh giá về vai trò của việc bán hàng qua kênh thương mại điện tử, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công thương cho rằng, việc đưa sản phẩm nông sản tươi và các sản phẩm nông sản có tiềm năng của các địa phương lên các sàn thương mại điện tử là một trong những phương thức bán hàng hiệu quả, đặc biệt là trong thời kỳ dịch bệnh.

Vai trò của kênh thương mại điện tử càng được thể hiện rõ khi số liệu của Bộ Công thương cho thấy, bất chấp những khó khăn và thách thức do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, lĩnh vực thương mại điện tử năm 2020 vẫn chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc. Với 53% dân số tham gia mua bán trực tuyến, quy mô thị trường thương mại điện tử B2C (doanh nghiệp với khách hàng) của Việt Nam năm 2020 tăng 18%, đạt 11,8 tỷ USD, ước tính chiếm 5,5% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.

Nghiên cứu của Nielsen nêu rõ, từ khi đại dịch bùng phát, nhu cầu mua sắm trên thương mại điện tử tăng mạnh. Các doanh nghiệp sản xuất bắt đầu chú trọng đưa thương mại điện tử vào chiến lược phát triển dài hạn để đối phó với khủng hoảng COVID-19 và tạo dựng kênh phân phối mới nhằm tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng.

Phân tích thực trạng trên để thấy sử dụng phương thức thương mại điện tử đang là xu hướng trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, điểm quan trọng hiện nay, ngoài những giải pháp từ cơ quan quản lý thì mấu chốt là các doanh nghiệp phải thực sự vào cuộc, thích ứng với xu hướng.

Thiết nghĩ, để phát huy những thế mạnh của thương mại điện tử, các địa phương, các doanh nghiệp cần có sự chủ động tìm tòi, kết nối, liên hệ với các cơ quan Nhà nước có chức năng hoặc với chính các đại diện các sàn thương mại điện tử để trực tiếp làm việc trao đổi, nhằm kết nối nông sản lên kênh tiêu thụ hiệu quả và tiện lợi này. Đây cũng chính là giải pháp cần được các địa phương, nhất là các địa phương có vựa nông sản đang vào thời kỳ thu hoạch đặc biệt quan tâm, tránh tình trạng ùn ứ nông sản.

Một điểm nữa cũng cần thấy rằng, đối với những địa phương triển khai thành công, bản thân các doanh nghiệp bao giờ cũng cần có những chuẩn bị kỹ càng để đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Do vậy, các doanh nghiệp cần nắm rõ các bước để đưa sản phẩm lên sàn điện tử, nhất là trong việc đảm bảo truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo sản phẩm cung cấp đúng và đủ thông tin đến tay người tiêu dùng.

Tất nhiên, cũng cần chọn lựa những sàn thương mại điện tử có uy tín, đã có danh tiếng trên thị trường để lựa chọn tiêu thụ sản phẩm.

Với việc được nhiều địa phương, nhiều doanh nghiệp đang ngày càng quan tâm hơn nữa đến kênh bán hàng thương mại điện tử, hy vọng và tin rằng, các mặt hàng nông sản Việt Nam đến thời kỳ thu hoạch sẽ được sớm “giải phóng” và được cả giá bán trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn chưa thể lường trước được tình hình./.