Thực hiện tự chủ trong các cơ sở khám, chữa bệnh

Nhờ được trang bị thiết bị hiện đại và sự giúp đỡ của bệnh viện tuyến trên, Bệnh viện đa khoa Phú Thọ đã triển khai thành công kỹ thuật can thiệp mạch. Sau năm năm các cơ sở khám, chữa bệnh công lập thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm về nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ (trước đó là Nghị định số 10/2002/NĐ-CP) cho thấy đây là hướng đi phù hợp.Trong đó, tự chủ về tài chính đóng vai trò quyết định, tạo điều kiện để các đơn vị thực hiện cơ cấu lại bộ máy, số lượng cán bộ, định hướng phát triển nguồn nhân lực. Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đạt được, cần sớm tháo gỡ những vướng mắc, giúp các bệnh viện có điều kiện chăm sóc sức khỏe cho người dân ngày một tốt hơn.Phát huy tính chủ động, sáng tạo của các cơ sở khám, chữa bệnhKhi mà Nhà nước không thể bao cấp toàn bộ chi phí cho hoạt động của các cơ sở y tế công lập thì cần phải có sự thay đổi. Cách...

Trong đó, tự chủ về tài chính đóng vai trò quyết định, tạo điều kiện để các đơn vị thực hiện cơ cấu lại bộ máy, số lượng cán bộ, định hướng phát triển nguồn nhân lực. Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đạt được, cần sớm tháo gỡ những vướng mắc, giúp các bệnh viện có điều kiện chăm sóc sức khỏe cho người dân ngày một tốt hơn.

Phát huy tính chủ động, sáng tạo của các cơ sở khám, chữa bệnh

Khi mà Nhà nước không thể bao cấp toàn bộ chi phí cho hoạt động của các cơ sở y tế công lập thì cần phải có sự thay đổi. Cách làm theo Nghị định 43 là một hướng đi phù hợp. Đến nay, ngoài nguồn ngân sách nhà nước cấp các đơn vị còn được thu phí, lệ phí; tổ chức các dịch vụ để có kinh phí bảo đảm cho các hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Chúng tôi về Phú Thọ, địa phương đi đầu của việc thực hiện Nghị định 43 của các tỉnh phía bắc. Giám đốc Sở Y tế Hồ Đức Hải, đánh giá, Nghị định 43 như một luồng gió mới, làm thay đổi bộ mặt các bệnh viện. Nhờ được giao quyền tự chủ mà các đơn vị phát huy được tính chủ động, sáng tạo của mình trong huy động các nguồn lực (nhân lực, vật lực) phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn. Cơ sở vật chất của các bệnh viện từng bước được xây dựng khang trang, hiện đại hóa và chất lượng khám, chữa bệnh cho người dân được nâng cao rõ rệt. Tuy còn là tỉnh nghèo nhưng các bệnh viện của Phú Thọ có điều kiện xây dựng cơ chế chính sách mỗi năm thu hút được từ 150 đến 200 bác sĩ về làm việc. Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ là điển hình trong việc thực hiện tự chủ, từ việc sắp xếp tổ chức, lựa chọn cán bộ và đào tạo nhân lực và phát triển kỹ thuật cao. Bác sĩ Nguyễn Huy Ngọc, Giám đốc Bệnh viện đa khoa Phú Thọ, khẳng định, nhờ cơ chế tự chủ mà bệnh viện mới có cơ ngơi khang trang như ngày hôm nay. Một trung tâm khám chữa bệnh chất lượng cao được xây dựng với đầy đủ các thiết bị hiện đại; đội ngũ được đào tạo bài bản ở các bệnh viện đầu ngành trong nước và nước ngoài. Đến nay bệnh viện thực hiện vượt 30 đến 50% số kỹ thuật của bệnh viện hạng một, nổi bật nhất trong phẫu thuật: nội soi, tiết niệu, cột sống, sọ não, can thiệp mạch… Tỷ lệ người bệnh chuyển tuyến giảm chỉ còn dưới 5%… Trên cơ sở và những kết quả đó, Bệnh viện đa khoa Phú Thọ vừa được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương xây dựng để đảm nhiệm chức năng bệnh viện vùng miền núi phía bắc.

Với các bệnh viện tuyến trung ương, việc thực hiện Nghị định 43 có nhiều ưu thế, cho nên có bước phát triển nhanh hơn. Nhờ cơ chế tự chủ mà mỗi năm nhà nước chỉ còn cấp dưới 10% kinh phí hoạt động thường xuyên của các bệnh viện: Bạch Mai, Việt Đức, Mắt Trung ương, Phụ sản Trung ương… Ngoài ra, các đơn vị còn huy động hàng chục tỷ đồng trang bị những thiết bị y tế hiện đại, giúp người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế tiên tiến. Đã có 18 đơn vị tuyến trung ương vay vốn của Ngân hàng phát triển, Quỹ kích cầu TP Hồ Chí Minh để đầu tư cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, hầu hết các bệnh viện đều thực hiện xã hội hóa và liên doanh, liên kết lắp đặt trang thiết bị cùng khai thác: máy chụp CT- Scanner; máy MRI; hệ thống máy gia tốc tuyến tính; máy PEP CT… Các cơ sở khám, chữa bệnh cũng chủ động thực hiện nhiều giải pháp để phát triển chuyên môn kỹ thuật, cử cán bộ đi học trong và ngoài nước để tiếp nhận, ứng dụng các kỹ thuật, nhất là kỹ thuật mới, kỹ thuật cao.

Theo thống kê của Bộ Y tế, đến hết năm 2010, 100% số các đơn vị sự nghiệp công lập trong ngành được thẩm định, phân loại trên cơ sở nguồn thu sự nghiệp và giao triển khai thực hiện Nghị định 43. Trong số 77 đơn vị trực thuộc Bộ Y tế đã được giao tự chủ, có tám đơn vị thuộc loại tự bảo đảm chi phí hoạt động thường xuyên; 60 đơn vị tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động; chỉ còn chín đơn vị do ngân sách bảo đảm chi phí hoạt động. Đối với các đơn vị khối địa phương, qua tổng hợp báo cáo của 49 tỉnh, thành phố có 0,7 % số đơn vị thuộc loại tự bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên (chủ yếu là các trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế và một số bệnh viện có điều kiện thu như: Tim Hà Nội, Từ Dũ, Mắt TP Hồ Chí Minh); có 52,5% số đơn vị tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động (chủ yếu là bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến huyện); còn lại 46,8% số đơn vị do ngân sách bảo đảm chi phí hoạt động (chủ yếu là các trung tâm y tế dự phòng tuyến huyện và tuyến tỉnh).

Tăng trách nhiệm của người đứng đầu

Việc thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo Nghị định 43 là tất yếu khách quan, phù hợp với xu hướng cải cách hành chính, thật sự đã đem lại hiệu quả đối với các cơ sở khám, chữa bệnh công lập. Tuy nhiên để các bệnh viện thật sự tự chủ, tự chịu trách nhiệm, thời gian tới nhà nước cũng như các bộ ngành liên quan cần tháo gỡ những vướng mắc đang cản trở quá trình tự chủ đó. Qua khảo sát các bệnh viện từ tuyến trung ương xuống đến tuyến huyện đều kiến nghị cần sớm 'cởi nút thắt' viện phí. Chính sách viện phí đã thực hiện gần 20 năm, đến nay không còn phù hợp với sự phát triển. Việc thực hiện Nghị định 43 thì việc nâng cao chất lượng dịch vụ là tiêu chí đánh giá quan trọng nhất. Khi chất lượng dịch vụ tăng sẽ khuyến khích người bệnh đến khám, chữa bệnh và làm tăng thu. Nhưng thực tế vấn đề này chưa giải quyết được vì giá viện phí chưa sửa đổi, bổ sung. Cải thiện chất lượng dịch vụ ngoài việc nâng cao tinh thần, thái độ phục vụ thì phải tăng chi phí. Nhưng hiện nay nhiều dịch vụ làm càng nhiều, bệnh viện càng lỗ, do đó sửa đổi chế độ viện phí sẽ khắc phục và góp phần nâng cao chất lượng các dịch vụ.

Bên cạnh việc giao quyền tự chủ cần gắn trách nhiệm cho thủ trưởng các đơn vị để quản lý chặt chẽ, hiệu quả các nguồn tài chính, nguồn lực của đơn vị. Nâng cao trách nhiệm cũng sẽ giúp giảm bớt các thủ tục, bớt các khâu trong quá trình thẩm định các đề án, dự án của bệnh viện khi thực hiện tự chủ. Đồng thời các cơ quan chức năng tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các đơn vị, cá nhân thực hiện không đúng tinh thần của cơ chế tự chủ; lạm dụng các dịch vụ, kỹ thuật có mức thu cao, lạm dụng các xét nghiệm.

Các ngành liên quan cần bảo đảm đúng tiến độ lộ trình thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân. Khi đó chi phí khám chữa bệnh chủ yếu sẽ do quỹ bảo hiểm y tế thanh toán, thuận lợi trong việc áp dụng các phương thức chi trả mới mà nếu người dân chi trả trực tiếp rất khó thực hiện, như chi trả trọn gói theo nhóm bệnh, theo trường hợp bệnh, thanh toán theo định xuất… Các bệnh viện có điều kiện để cải tiến phác đồ điều trị cho phù hợp, thực hiện tiết kiệm, tránh lãng phí không cần thiết trong việc sử dụng thuốc cũng như các dịch vụ kỹ thuật so với phương thức thanh toán theo phí dịch vụ như hiện nay. Việc thực hiện tự chủ trong các bệnh viện cần hết sức thận trọng, vì các nguồn thu, chi đều liên quan trực tiếp đến người bệnh. Các bệnh viện xác định khám chữa bệnh là dịch vụ công đáp ứng an sinh xã hội mà nâng cao chất lượng dịch vụ đó để thu hút người bệnh, nhất là người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế. Phát huy tính tự chủ nhưng Nhà nước tiếp tục tăng đầu tư cho y tế, nhất là cho các vùng kinh tế- xã hội khó khăn để các đơn vị có đủ điều kiện về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, chuyên môn nghiệp vụ thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Theo Nhandan