Thúc đẩy toàn diện thanh toán không dùng tiền mặt

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số ngành ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã sớm có các hoạt động nghiên cứu, đánh giá kịp thời và ban hành nhiều quyết định, chính sách định hướng quan trọng.

Khuôn khổ pháp lý cho hoạt động thanh toán tiếp tục được rà soát, bổ sung, tạo sự đồng bộ và điều kiện thuận lợi hơn cho phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM).

Đáp ứng kịp thời nhu cầu thanh toán

NHNN Việt Nam cho biết, ở mức độ toàn ngành, cơ sở hạ tầng kỹ thuật thanh toán đã được chú trọng đầu tư, nâng cấp hoạt động thông suốt, an toàn, bảo đảm sự kết nối liên thông giữa các ngân hàng, đáp ứng kịp thời nhu cầu thanh toán điện tử của người dân, doanh nghiệp trong nền kinh tế. Bên cạnh đó, công tác bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống TTKDTM tiếp tục được coi trọng và tăng cường; những rủi ro, nguy cơ mất an toàn cơ bản được kiểm soát và xử lý kịp thời.

Công tác truyền thông, giáo dục tài chính được ngành ngân hàng chú trọng với các chương trình: “Tiền khéo tiền khôn”, “Tay hòm chìa khóa” và cuộc thi “Hiểu đúng về tiền”… Nhờ vậy góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng, giảm thiểu rủi ro cho người dân trong tiếp cận và sử dụng dịch vụ tài chính; từ đó thúc đẩy TTKDTM và phát triển tài chính toàn diện.

Khách hàng giao dịch trực tuyến trên các thiết bị số của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng. Ảnh: SAO MAI

Những nỗ lực trên đã được phản ánh qua số liệu tăng trưởng, cụ thể, 4 tháng đầu năm 2022, giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 32,37% về giá trị; hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 88,42% số lượng và 139,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2021.

Mạng lưới thiết bị, điểm chấp nhận thanh toán không ngừng được mở rộng, bao phủ cả nước có hơn 20.000 máy ATM, trên 347.000 POS (điểm chấp nhận thẻ) và hơn 100.000 điểm chấp nhận thanh toán QR code. Đến tháng 4-2022, giao dịch TTKDTM tăng 69,7% về số lượng, 27,5% về giá trị; giao dịch qua internet cũng tăng 48,39% về số lượng và 32,76% về giá trị; qua điện thoại di động tăng 97,65% về số lượng và 86,68% về giá trị; qua QR code tăng 56,52% về số lượng và 111,62% về giá trị so với cùng kỳ năm 2021; tổng số ví điện tử đã kích hoạt tăng 10,37% so với cuối năm 2021.

Phổ cập dịch vụ tài chính ngân hàng

Về định hướng hoạt động truyền thông giáo dục tài chính thời gian tới, nhóm công chúng mục tiêu được NHNN Việt Nam xác định là người dân ở vùng sâu, vùng xa, nông thôn, giới trẻ, các đối tượng yếu thế trong xã hội, người chưa có tài khoản ngân hàng để truyền thông về những sản phẩm dịch vụ, ngân hàng, hướng dẫn và bảo vệ người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng…

Hoạt động truyền thông ngành ngân hàng sẽ đa dạng hóa hơn nữa các hình thức, kênh truyền thông, đặc biệt là ứng dụng công nghệ, xu hướng truyền thông hiện đại, bảo đảm dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện, dễ lan tỏa. Qua đó nâng cao kiến thức, kỹ năng sử dụng và khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính ngân hàng đối với công chúng, góp phần thúc đẩy TTKDTM và hiện thực hóa các mục tiêu của Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, cũng như góp phần thúc đẩy chuyển đổi số ngành ngân hàng, vì mục tiêu Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số…

Trao đổi với phóng viên, bác Nguyễn Thị Hiền ở xã Vũ Vinh, huyện Vũ Hội, tỉnh Thái Bình cho hay: “Nhờ sự hướng dẫn qua điện thoại của nhân viên ngân hàng mà tôi đã có thể mở tài khoản từ xa thông qua hệ thống định danh khách hàng trực tuyến. Sau đó, tôi có thể vào ứng dụng của ngân hàng để thiết lập việc trả tiền điện, nước, truyền hình cáp, internet… thông qua chức năng thanh toán tự động hằng tháng. Nhờ vậy, tôi không phải mất thời gian để đi nộp tiền mặt thanh toán cho các dịch vụ đó như trước đây nữa”.

Ngoài ra, NHNN Việt Nam cũng tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai nhiều chính sách thúc đẩy TTKDTM đối với dịch vụ công, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, giáo dục và đẩy mạnh triển khai kết nối, tích hợp thanh toán trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Trong thời gian tới, NHNN Việt Nam tiếp tục triển khai đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp đẩy mạnh TTKDTM trong nền kinh tế như: Đẩy nhanh việc nghiên cứu, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đáp ứng yêu cầu xây dựng mô hình kinh doanh, cung ứng sản phẩm, dịch vụ mới trên nền tảng công nghệ; hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế, chính sách tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi số hoạt động ngân hàng, thúc đẩy TTKDTM trên cơ sở ứng dụng công nghệ; phối hợp với các bộ, ngành liên quan triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy TTKDTM tại Đề án phát triển TTKDTM giai đoạn 2021-2025 và hoạt động thí điểm dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ (Mobile-Money); tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống công nghệ thông tin trong ngành ngân hàng; bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng…