Thúc đẩy thị trường thẻ ngân hàng phát triển

Hơn 20 năm hình thành và phát triển, đến nay thị trường thẻ Việt Nam đã có những bước phát triển đồng đều về tất cả các mặt hoạt động: phát hành, thanh toán, sử dụng thẻ và phát triển mạng lưới đáng được ghi nhận.Theo số liệu do Hiệp hội thẻ Ngân hàng Việt Nam công bố, tính đến tháng 12-2011, tổng số thẻ phát hành toàn hệ thống đạt khoảng 40 triệu, với doanh số các loại thẻ đạt khoảng 32 triệu USD. Thị trường thẻ phát triển giúp cải thiện việc thanh toán không dùng tiền mặt, tuy nhiên cũng còn nhiều rủi ro, bất cập.Đa dạng thẻ, đa năng tiện íchTại cuộc Tọa đàm về thẻ ngân hàng do Hội thẻ Ngân hàng phối hợp Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức, Chủ tịch Hội thẻ Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Thu Hà khẳng định: Thẻ ngân hàng đến nay đã được biết đến như một công cụ hữu hiệu để hỗ trợ việc thanh toán lương qua tài khoản, là cầu nối giữa khách hàng và dịch vụ ngân hàng, trở thành một công cụ thanh toán không dùng tiền mặt tiện ích và...

Theo số liệu do Hiệp hội thẻ Ngân hàng Việt Nam công bố, tính đến tháng 12-2011, tổng số thẻ phát hành toàn hệ thống đạt khoảng 40 triệu, với doanh số các loại thẻ đạt khoảng 32 triệu USD. Thị trường thẻ phát triển giúp cải thiện việc thanh toán không dùng tiền mặt, tuy nhiên cũng còn nhiều rủi ro, bất cập.

Đa dạng thẻ, đa năng tiện ích

Tại cuộc Tọa đàm về thẻ ngân hàng do Hội thẻ Ngân hàng phối hợp Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức, Chủ tịch Hội thẻ Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Thu Hà khẳng định: Thẻ ngân hàng đến nay đã được biết đến như một công cụ hữu hiệu để hỗ trợ việc thanh toán lương qua tài khoản, là cầu nối giữa khách hàng và dịch vụ ngân hàng, trở thành một công cụ thanh toán không dùng tiền mặt tiện ích và quen thuộc đối với một bộ phận người dân Việt Nam.

Nếu như năm 2006, toàn thị trường mới có gần năm triệu thẻ các loại thì đến cuối năm 2011, con số đó đã tăng gấp tám lần, đạt khoảng 40 triệu thẻ. Trong đó, gần 90% là thẻ ghi nợ nội địa với tư cách là một kênh huy động vốn hiệu quả của các ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh khó khăn về huy động vốn như hiện nay. Hiện Việt Nam có gần 50 ngân hàng phát hành thẻ với hơn 200 thương hiệu thẻ khác nhau. Như vậy, gần 50% số các ngân hàng hoạt động trên thị trường Việt Nam đều tham gia phát hành thẻ, thể hiện vai trò và tầm quan trọng của hoạt động thẻ đối với mục tiêu chiến lược của ngành ngân hàng hiện nay.

Cùng với đó, công tác phát triển mạng lưới chấp nhận thẻ, tạo cơ sở kỹ thuật cho hoạt động thanh toán thẻ cũng được các ngân hàng tích cực đầu tư mở rộng. Đến nay, toàn thị trường đã có gần 13 nghìn máy ATM và gần 70 nghìn POS. Doanh số thanh toán thẻ của các ngân hàng không ngừng gia tăng qua các năm. Tính đến cuối năm 2011, doanh số thanh toán thẻ quốc tế tại đơn vị chấp nhận thẻ đạt 1,5 tỷ USD, doanh số thanh toán thẻ quốc tế tại ATM đạt 1,2 tỷ USD. Đặc biệt, theo Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Dương Hồng Phương: Với sự chỉ đạo quyết liệt của NHNN, ba liên minh thẻ Banknetvn-Smartli nk-VNBC đã hoàn thành kết nối liên thông hệ thống ATM trên phạm vi toàn quốc. Qua đó, cho phép chủ thẻ của ba liên minh này có thể thực hiện các giao dịch trên hệ thống ATM của nhau.

Song song với việc phát triển mạng lưới ATM, POS, những năm gần đây nhiều ngân hàng cũng tích cực đầu tư nghiên cứu và triển khai dịch vụ thanh toán thẻ trực tuyến qua in-tơ-nét. Đến nay, khoảng 10 ngân hàng cung cấp dịch vụ này đã giúp khách hàng có thể sử dụng dịch vụ thanh toán trực tuyến qua in-tơ-nét bằng thẻ quốc tế cũng như thẻ ghi nợ nội địa một cách thuận lợi.

Bảo đảm an toàn, bảo mật khi dùng thẻ

Song song với sự phát triển của thị trường thẻ, rủi ro trong thanh toán thẻ cũng phát sinh và các loại hình tội phạm mới trong lĩnh vực thanh toán thẻ, ATM và POS cũng ngày càng gia tăng tại Việt Nam. Theo Phó Vụ trưởng Dương Hồng Phương, tỷ lệ giả mạo trong các giao dịch thanh toán thẻ tại Việt Nam có xu hướng tăng. Nhiều vụ kẻ gian đột nhập, phá buồng máy ATM lấy cắp tiền của các ngân hàng. Ý thức phòng, tránh giả mạo của người dân và các đơn vị chấp nhận thẻ còn thấp.

Phó Giám đốc Trung tâm thẻ Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Nguyễn Thanh Hà cho biết, gian lận thanh toán thẻ quốc tế tại thị trường Việt Nam cũng tăng vọt trong năm 2011. Tổng giá trị giao dịch gian lận ước tính khoảng 1 triệu USD trong quý I-2011 và 1,5 triệu USD trong quý II-2011, gấp từ 3 đến 5 lần so cùng kỳ năm 2010. Loại hình gian lận do thẻ giả đang là vấn nạn cần phải được quan tâm giải quyết. Các vụ ăn cắp dữ liệu thẻ (ATM skimming) trong thời gian vừa qua đã gây thiệt hại lớn cho ngân hàng và chủ thẻ. Bọn tội phạm chủ yếu tiến công vào các máy ATM có tần suất giao dịch lớn bằng cách cài thiết bị ăn cắp thông tin trùm ra ngoài đầu đọc thẻ. Những thông tin lấy trộm được sẽ dùng để làm thẻ giả và rút tiền của chủ thẻ.

Phó Giám đốc Trung tâm thẻ Vietcombank Nguyễn Hồng Vân cho rằng, sự phát triển của thẻ ngân hàng còn phụ thuộc rất nhiều vào sự phối hợp chặt chẽ giữa ngân hàng, các bộ, ngành, doanh nghiệp và cơ quan báo chí trong việc nâng cao nhận thức của người dân về các tiện ích mà sản phẩm thẻ mang lại, cũng như vấn đề bảo mật, an toàn của thẻ để khách hàng yên tâm sử dụng.

Đồng tình với quan điểm này, Trưởng phòng Phòng, chống tội phạm công nghệ cao, Cục Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50) Bộ Công an Ngô Minh Loan cho biết, trong những năm gần đây, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao trong lĩnh vực thẻ trên thế giới cũng như tại Việt Nam ngày càng tinh vi và phức tạp. Để ngăn chặn loại hình tội phạm này, C50 đã thực hiện nhiều biện pháp phòng, chống. Tuy nhiên, C50 cũng rất cần các tổ chức Hội viên Hội thẻ Ngân hàng và người dân tích cực phối hợp trong việc cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra.

Các chuyên gia ngân hàng đưa ra khuyến nghị: việc phòng ngừa nguy cơ bị đánh cắp dữ liệu hiệu quả nhất chính là việc những chủ thẻ tự bảo vệ mình khi giao dịch, cụ thể: bảo quản thẻ cẩn thận, không để lộ các thông tin về thẻ, che tay khi thực hiện nhập PIN, không sử dụng thẻ giao dịch tại các trang in-tơ-nét lạ, không có uy tín,…

Có thể nói, thẻ ngân hàng là phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt phù hợp xu hướng mở rộng ứng dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng ngày nay. Để thị trường thẻ phát triển đúng tiềm năng, hướng tới đẩy mạnh phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong thời gian tới, Phó Vụ trưởng Dương Hồng Phương cho biết, NHNN đang phối hợp các bộ, ngành liên quan hoàn thiện Đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2011-2015 trình Chính phủ phê duyệt; hoàn thiện và đồng bộ hóa môi trường pháp lý cho hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt nói chung và thanh toán thẻ nói riêng; đẩy mạnh công tác giám sát, bảo đảm an toàn, thông suốt, hiệu quả hệ thống ATM, POS,..

Theo Nhandan