Thúc đẩy áp dụng thông lệ quốc tế trong hệ thống bảo hiểm tiền gửi

Chương trình Hỗ trợ kỹ thuật tự đánh giá tuân thủ Bộ các nguyên tắc phát triển hệ thống bảo hiểm tiền gửi (BHTG) hiệu quả của Hiệp hội Bảo hiểm tiền gửi quốc tế (IADI) đã giúp phát hiện những điểm mạnh và điểm yếu của hệ thống BHTG hiện hành, là cơ sở giúp các tổ chức BHTG và các nhà lập chính sách đề ra các biện pháp cải tiến hoặc khắc phục.

Việc đánh giá tuân thủ Bộ các nguyên tắc cơ bản phát triển BHTG hiệu quả là công cụ hữu ích đối với các quốc gia trong quá trình triển khai, đánh giá hoặc chủ động cải cách hệ thống BHTG. Gần đây, một số quốc gia đã tham gia chương trình Hỗ trợ kỹ thuật tự đánh giá tuân thủ Bộ các nguyên tắc phát triển hệ thống BHTG hiệu quả (SATAP) của IADI. Một số thành viên của IADI đã thực hiện chương trình SATAP và đạt được những kết quả hữu ích. Nhìn chung, mức độ tuân thủ của các hệ thống BHTG đối với các nguyên tắc cơ bản phát triển hệ thống BHTG hiệu quả là tương đối cao, nhiều nguyên tắc đạt mức hoàn toàn tuân thủ hoặc hầu như tuân thủ. Tuy nhiên, vẫn còn một số lĩnh vực còn tồn tại những thách thức cần khắc phục, thí dụ như: thực hiện chi trả trong thời hạn bảy ngày kể từ khi phát sinh nghĩa vụ chi trả; Quỹ nghiệp vụ BHTG đáp ứng đủ để chi trả người gửi tiền cũng như xử lý tổ chức tín dụng bị đổ vỡ; hoặc sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa tổ chức BHTG với các thành viên khác trong mạng an toàn tài chính.

Trong Bộ các nguyên tắc cơ bản phát triển BHTG hiệu quả có một số nguyên tắc đặc biệt quan trọng, nhất là những nguyên tắc liên quan tới người gửi tiền. Đối với người gửi tiền, ưu tiên hàng đầu là họ được nhận tiền bảo hiểm càng sớm càng tốt sau khi xảy ra đổ vỡ tổ chức tham gia BHTG. Nguyên tắc về chi trả cho người gửi tiền (Nguyên tắc 15) có tính sống còn đối với tổ chức tham gia BHTG, đồng thời cũng là một thách thức để có thể chi trả chính xác, nhanh chóng. Một nguyên tắc quan trọng khác là nguồn vốn và sử dụng nguồn vốn (Nguyên tắc 9). Nếu không có đủ năng lực tài chính, các tổ chức BHTG không thể thực hiện chi trả cho người gửi tiền, không thể tham gia xử lý đổ vỡ. Đặc biệt, cần bảo đảm rằng tổ chức BHTG có thể tiếp cận tới nguồn tài chính hỗ trợ khi cần thiết.

Không thể không nhắc tới nguyên tắc về nhận thức công chúng (Nguyên tắc 10). Công chúng cần được tiếp cận thông tin về chính sách BHTG, hiểu về sự hoạt động của tổ chức BHTG và tổ chức ấy có thể bảo vệ họ như thế nào. Qua đó, khi xảy ra vấn đề hoặc trong khủng hoảng, công chúng có thể giữ được sự bình tĩnh cũng như giữ được niềm tin vào sự ổn định của hệ thống tài chính.

Nhằm thúc đẩy thực hiện Bộ các nguyên tắc cơ bản tại các tổ chức BHTG thành viên, cũng như có kế hoạch để phát triển Bộ các nguyên tắc, theo Tổng Thư ký IADI Đ.Oan-cơ, cần khuyến khích các tổ chức thành viên thực hiện tự đánh giá, đặc biệt là thực hiện SATAP hoặc các chương trình tự đánh giá của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB) sử dụng Bộ các nguyên tắc cơ bản của IADI. Từ đó, các tổ chức BHTG có thể nhận thức một cách rõ ràng về vị trí của mình, những điểm mạnh cũng như điểm yếu. Khi có được những thông tin cụ thể về mỗi hệ thống BHTG, IADI có thể hỗ trợ các thành viên nâng cao hiệu quả chính sách cũng như mức độ tuân thủ Bộ các nguyên tắc cơ bản.

IADI xác định sẽ hỗ trợ các tổ chức thành viên trên hai mảng chính: tập huấn nâng cao năng lực và hỗ trợ kỹ thuật. Hiểu rõ về điểm mạnh và điểm yếu của từng tổ chức, IADI có thể thiết kế nội dung, chương trình tập huấn, hỗ trợ kỹ thuật phù hợp hơn cũng như đề xuất, khuyến nghị và hướng dẫn một cách cụ thể hơn đối với từng tổ chức.