Thủ lĩnh Hamas bị ám sát tại Iran: Trung Đông trước nguy cơ chiến tranh toàn diện

Ngày 31-7, phong trào Hồi giáo Hamas ra thông cáo cho biết, thủ lĩnh Ismail Haniyeh của phong trào này đã thiệt mạng trong một vụ tấn công tại thủ đô Tehran của Iran.

Diễn biến này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh toàn diện ở Trung Đông khi căng thẳng giữa Israel với Hamas, Hezbollah và Iran bị đẩy lên một nấc thang mới.

Cùng ngày, Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) xác nhận, ông Haniyeh và một trong số các vệ sĩ của ông đã thiệt mạng trong vụ không kích nhằm vào nơi ở của ông tại Tehran. Sự việc xảy ra vào khoảng 2 giờ sáng 31-7 (giờ Tehran). Trước đó, hôm 30-7, ông Haniyeh đã tham dự lễ nhậm chức của tân Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian. Hiện IRGC đang tiến hành điều tra nguyên nhân, trong khi chưa có cá nhân hay tổ chức nào thừa nhận đứng sau vụ việc trên.

Theo CNN, ông Haniyeh là thủ lĩnh chính trị của phong trào Hồi giáo Hamas từ năm 2017. Ông là nhân vật chủ chốt trong các cuộc đàm phán liên quan đến lệnh ngừng bắn cũng như trao đổi con tin đang diễn ra ở dải Gaza giữa Israel và Hamas. Cái chết của ông Haniyeh là cú đánh mạnh vào Hamas khi loại đi một nhân vật công khai nhất đứng đầu các chiến dịch chính trị của lực lượng này, đồng thời, điều này chắc chắn cũng ảnh hưởng đáng kể đến các cuộc đàm phán đang diễn ra về lệnh ngừng bắn và trao đổi con tin.

Phản ứng trước vụ ám sát ông Haniyeh, Moussa Abu Marzouk, một quan chức cấp cao của Hamas, cho biết, đây là "hành động hèn nhát" và tuyên bố lực lượng này sẽ có hành động đáp trả. Sami Abu Zuhri, một quan chức cấp cao khác của Hamas, cũng lên án vụ ám sát, cho rằng đây là hành động leo thang nghiêm trọng.

Trong khi đó, Thủ tướng Qatar, ông Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, ngày 31-7 cảnh báo, việc sát hại ông Haniyeh có thể gây nguy hiểm cho các nỗ lực bảo đảm lệnh ngừng bắn ở Gaza. Trên mạng xã hội X, ông Al Thani viết: "Hòa bình cần những đối tác nghiêm túc và lập trường toàn cầu là chống lại sự coi thường mạng sống con người". Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Syria đã lên án vụ ám sát thủ lĩnh Hamas, đồng thời cảnh báo nguy cơ leo thang lây lan ra toàn bộ khu vực.

Về phần mình, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã lên án vụ ám sát đồng minh thân cận và "người anh em" Ismail Haniyeh. Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cảnh báo sẽ trả đũa vụ ám sát. Bộ Ngoại giao Ai Cập kêu gọi tránh để tình hình leo thang ra ngoài tầm kiểm soát.

Cùng ngày, Nga và Trung Quốc cũng lên án vụ ám sát này. Phát biểu với hãng thông tấn nhà nước RIA Novosti, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov nêu rõ: "Đây là một vụ ám sát chính trị hoàn toàn không thể chấp nhận được và điều này sẽ khiến căng thẳng leo thang hơn nữa". Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố kiên quyết phản đối vụ ám sát thủ lĩnh Hamas, đồng thời cảnh báo rằng, vụ việc này có thể gây bất ổn nghiêm trọng hơn trong khu vực.

Vụ ám sát ông Haniyeh diễn ra vào thời điểm đặc biệt căng thẳng ở Trung Đông, với những cuộc đối đầu giữa Hamas và Israel ở dải Gaza, trong bối cảnh xung đột leo thang giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hezbollah ở Lebanon làm sâu sắc thêm mối lo ngại về một cuộc chiến toàn diện trên khắp khu vực này nếu các bên không kiềm chế.

Đáng chú ý, theo AP, vụ ám sát nhà lãnh đạo chính trị hàng đầu của Hamas diễn ra khi ông là khách mời của Iran tại thủ đô Tehran cũng có thể đẩy Iran và Israel vào một cuộc xung đột trực diện, cho dù Israel chưa bình luận về vụ ám sát này.