Những ngày này, quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Australia nói chung và Việt Nam-Australia đang ở vào thời khắc lịch sử, bước sang một chương mới ở một tầm cao mới khi Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia được tổ chức ở thành phố Melbourne, đông nam Australia; Việt Nam và Australia chính thức nâng cấp quan hệ lên Ðối tác chiến lược toàn diện.

Chính vì vậy, chuyến tham dự Hội nghị cấp cao và thăm chính thức Australia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Ðoàn đại biểu cấp cao Việt Nam dịp này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng cho việc nâng tầm quan hệ hai nước.

Đối tác cho tương lai

Melbourne là thủ phủ bang Victoria, một thành phố thanh bình, xinh đẹp, thiên nhiên trong lành giao thoa kiến trúc cổ kính lẫn hiện đại. Tiết trời Melbourne đang vào thu rất đẹp với nắng vàng rực rỡ và dễ chịu, làm say đắm lòng người. Người dân Melbourne cũng hết sức thân thiện và dễ mến. Các quan chức Chính phủ hay nhân viên lễ tân, cảnh sát mà chúng tôi tiếp xúc đều luôn nở nụ cười tươi. Việc tổ chức sự kiện đặc biệt này tại Melbourne trong thời điểm này đúng là “Thiên thời-Ðịa lợi-Nhân hòa”.

Tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia với chủ đề “Ðối tác cho tương lai”, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ động, tích cực đóng góp, đề xuất nhiều giải pháp quan trọng để thúc đẩy hợp tác hai bên.

Tại phiên họp toàn thể, nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam đánh giá cao quan hệ gần gũi và lâu đời giữa ASEAN và Australia và sự hợp tác, hỗ trợ của Australia đối với ASEAN 50 năm qua.

Thủ tướng đề xuất ba đột phá và ba tăng cường cho quan hệ ASEAN-Australia thời gian tới: Ðó là, đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư; đột phá trong hợp tác phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao và hợp tác lao động; đột phá trong hợp tác về khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo. Ba tăng cường là, tăng cường tin cậy chính trị, hợp tác bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực, đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác; tăng cường hợp tác tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển vì phát triển bao trùm, bền vững; tăng cường hợp tác văn hóa và giao lưu nhân dân.

Các chuyên gia, học giả Australia, điển hình như Giáo sư Carl Thayer, thuộc Học viện Quốc phòng Australia, Ðại học New South Wales đánh giá rất cao sự kiện này cũng như vai trò quan trọng của Việt Nam trong thúc đẩy quan hệ hợp tác hai bên.

Tại Phiên họp hẹp, Thủ tướng đề xuất ba cùng giữa ASEAN và Australia để thúc đẩy tầm nhìn khu vực với ba khía cạnh: Cùng xây dựng một khu vực đoàn kết và tự cường, có khả năng chống chịu trước những cú sốc, biến động từ cả bên trong và bên ngoài...; cùng thúc đẩy một khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế; cùng xây dựng, định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, đề cao chủ nghĩa đa phương với ASEAN đóng vai trò trung tâm, nhân tố nòng cốt giúp quy tụ và hài hòa lợi ích giữa các nước lớn...

Những thông điệp của Thủ tướng Phạm Minh Chính được các nhà lãnh đạo đánh giá rất cao, đồng tình hưởng ứng vì “đúng, trúng” những nhu cầu, định hướng hợp tác. Hội nghị đã thành công rất tốt đẹp khi các lãnh đạo hai bên đã thông qua “Tuyên bố Tầm nhìn của Lãnh đạo ASEAN-Australia-Ðối tác vì hòa bình và thịnh vượng” và “Tuyên bố Melbourne-Ðối tác vì tương lai”, đề ra tầm nhìn về tương lai cũng như định hướng phát triển quan hệ trên tất cả các lĩnh vực thời gian tới. Trong thành công chung này có sự đóng góp hết sức tích cực, quan trọng của Ðoàn Việt Nam.

Các chuyên gia, học giả Australia, điển hình như Giáo sư Carl Thayer, thuộc Học viện Quốc phòng Australia, Ðại học New South Wales đánh giá rất cao sự kiện này cũng như vai trò quan trọng của Việt Nam trong thúc đẩy quan hệ hợp tác hai bên.

Thời khắc sang trang mới

Kết thúc thành công chuyến tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thủ đô Canberra bắt đầu thăm chính thức Australia. Chính phủ Australia đã đón tiếp Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Ðoàn đại biểu cấp cao Việt Nam hết sức trọng thị, với tình cảm thắm thiết, chân thành, tin cậy. Lễ đón chính thức đã diễn ra hết sức trang trọng với nghi thức bắn 19 loạt đại bác rền vang ở phía trước Nhà Quốc hội, báo hiệu một thời khắc sang trang mới, tương lai tươi sáng cho quan hệ hai nước.

Tại đây, Thủ tướng Australia đã nhiệt tình dẫn Thủ tướng Phạm Minh Chính đi giới thiệu phòng làm việc, hỏi thăm gia đình, sở thích... Ngay cả tiệc chiêu đãi Thủ tướng Phạm Minh Chính, nước chủ nhà đã “Việt hóa” các món ăn bản địa, đủ thấy phía bạn rất nhiệt thành và văn hóa Việt Nam đã tạo được dấu ấn sâu đậm tại Xứ sở Chuột túi.

Sự kiện được Chính phủ, nhân dân hai nước mong chờ là tại hội đàm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã chính thức tuyên bố nâng cấp quan hệ lên Ðối tác chiến lược toàn diện; thống nhất cùng phối hợp chặt chẽ để thực hiện 6 phương hướng lớn nhằm đưa hợp tác trên các lĩnh vực đi vào chiều sâu, hiệu quả, thực chất hơn, mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khái quát thành “6 điểm hơn”: Tin cậy chính trị, ngoại giao cao hơn, chiến lược hơn; Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư bao trùm, thực chất, hiệu quả hơn; Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh mạnh mẽ hơn; Hợp tác văn hóa, giáo dục-đào tạo, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu toàn diện, sâu sắc hơn; Giao lưu nhân dân, kết nối giữa các thế hệ rộng mở và chân thành hơn; Hiểu biết, thông cảm và chia sẻ nhiều hơn về hợp tác an ninh quốc phòng.

Với vẻ mặt tươi cười bước ra ngoài sân, nơi tổ chức họp báo, Thủ tướng Anthony Albanese bày tỏ vui mừng đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân thăm chính thức Australia; cho rằng, điều này cũng là để đáp lại lòng hiếu khách hào phóng mà ông đã nhận được ở Việt Nam vào tháng 6 năm ngoái; tin tưởng rằng những chuyến thăm như thế này sẽ tiếp thêm sinh lực cho mối quan hệ song phương. “Việc nâng cấp mối quan hệ của chúng ta lên Ðối tác chiến lược toàn diện hôm nay sẽ đưa Australia và Việt Nam trở thành một trong những đối tác quan trọng nhất của nhau. Ðiều đó cũng phản ánh tham vọng chung của chúng ta cho tương lai” - Thủ tướng Anthony Albanese bày tỏ.

Về phần mình, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ hết sức vui mừng và tin tưởng chắc chắn rằng, với việc chính thức nâng cấp quan hệ lên Ðối tác chiến lược toàn diện, Việt Nam và Australia đã bước sang một chương mới trong lịch sử quan hệ song phương theo hướng hợp tác thực chất, hiệu quả, toàn diện, bao trùm, bền vững hơn trên các lĩnh vực, đáp ứng nguyện vọng và lợi ích thiết thực của nhân dân hai nước, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển, hữu nghị ở khu vực và trên thế giới.

Chúng tôi cũng đặc biệt ấn tượng khi Toàn quyền Australia David Hurley và Phu nhân đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân hết sức trọng thị, tình cảm nồng thắm. Ðích thân Toàn quyền David Hurley đã lái xe điện chở Thủ tướng và Phu nhân thăm Phủ Toàn quyền. Ðây là điều rất hiếm có, không phải lãnh đạo quốc gia nào cũng được như vậy. Tại các cuộc gặp gỡ với lãnh đạo Australia, Thủ tướng Phạm Minh Chính luôn bày tỏ sự cảm ơn Australia là nước giúp đỡ Việt Nam nhiều nhất về vắc-xin phòng Covid-19, đặc biệt là vắc-xin cho trẻ em, trong lúc tiếp cận vắc-xin rất khó khăn. “Lúc khó khăn, hoạn nạn mới biết ai là người tốt, người chân thành, người hết lòng với mình”, Thủ tướng khẳng định.

Ðích thân Toàn quyền David Hurley đã lái xe điện chở Thủ tướng và Phu nhân thăm Phủ Toàn quyền. Ðây là điều rất hiếm có, không phải lãnh đạo quốc gia nào cũng được như vậy.

Nói đến quan hệ Việt Nam-Australia không thể không kể đến khoảng 350 nghìn người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Australia, là cộng đồng người Việt ở nước ngoài lớn thứ ba sau Hoa Kỳ và Nhật Bản, là cộng đồng nước ngoài lớn thứ 5 tại Australia, tiếng Việt cũng là ngôn ngữ phổ biến thứ 4 tại đây và đã được đưa vào tất cả các trường trung học như một ngoại ngữ. Cộng đồng người Việt Nam được lãnh đạo Australia đánh giá rất cao, khá thành công vì có nhiều đóng góp tích cực cho sự phát triển của nước này. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị lãnh đạo Australia xem xét, công nhận cộng đồng người Việt Nam là dân tộc thiểu số. Các nhà lãnh đạo Australia ghi nhận, đánh giá cao và cho biết sẽ tích cực xem xét sáng kiến này. Chúng tôi được chứng kiến niềm phấn khởi của cộng đồng người Việt khi gặp Thủ tướng Phạm Minh Chính; bày tỏ hết sức tự hào về chuyến công tác của Thủ tướng và cho rằng việc hai nước nâng cấp quan hệ sẽ góp phần nâng cao vị thế của cộng đồng người Việt tại Australia.

Khoảng cách địa lý không ngăn được quyết tâm hợp tác

Việt Nam và Australia cũng là hai nước có vị trí địa chiến lược quan trọng, hai nền kinh tế có tính bổ trợ, bổ sung cho nhau cùng phát triển. Việt Nam được xác định là một mắt xích quan trọng trong “Chiến lược Kinh tế Ðông Nam Á đến năm 2040” của Australia.

Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Australia, trước đông đảo các quan chức, cộng đồng doanh nghiệp hai nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đánh giá cao việc tổ chức Diễn đàn tại Ðại học RMIT ở thành phố Melbourne - nơi địa điểm tạo động lực, truyền cảm hứng cho quan hệ hai nước; khẳng định mạnh mẽ, tuy khoảng cách địa lý có thể xa nhưng tấm lòng và hợp tác giữa hai bên không có gì ngăn cản được, vì lợi ích của hai dân tộc, góp phần vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới. Thủ tướng đề nghị hai bên cần tập trung thúc đẩy các động lực tăng trưởng truyền thống như đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng, trong đó Việt Nam có thị trường 100 triệu dân, nhiều mặt hàng của Australia được người Việt Nam ưa chuộng và Việt Nam cũng có lợi thế về nhiều mặt hàng như nông sản, hàng điện tử, may mặc…; hai bên hợp tác thúc đẩy các động lực mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ trên nền tảng đổi mới sáng tạo và khoa học-công nghệ.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cắt băng khánh thành Viện Chính sách Australia-Việt Nam tại Ðại học RMIT ở thành phố Melbourne. Thủ hiến bang Victoria Jacinta Allan đánh giá rất cao việc thành lập Viện là chất xúc tác quan trọng cho quan hệ hai nước những năm tới.

Hợp tác giáo dục-đào tạo cũng là một trong những điểm sáng trong quan hệ hai nước. Chúng tôi được tham dự một sự kiện về giáo dục song phương có nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam cùng các quan chức cấp cao sở tại tham dự như Diễn đàn Hợp tác giáo dục Việt Nam-Australia được tổ chức tại Ðại học Quốc gia Australia, thu hút đông đảo các cơ sở giáo dục đại học hai nước. Thủ tướng nhấn mạnh, hai bên mong muốn và tin tưởng rằng, Diễn đàn sẽ mở ra một giai đoạn mới cho sự hợp tác giáo dục tiếp tục phát triển khởi sắc, bền vững, lâu dài, là điểm sáng của quan hệ Ðối tác chiến lược toàn diện vừa được thiết lập.

Trong tương lai gần, chúng ta sẽ được nhìn thấy có thêm nhiều cơ sở giáo dục đào tạo, đại học của Australia mở phân hiệu và các hình thức hợp tác, nghiên cứu đa dạng, hiệu quả tại Việt Nam; trong đó, đặc biệt chú trọng xây dựng các dự án ngang tầm khu vực, mang tính biểu tượng trong hợp tác giáo dục, xứng tầm quan hệ hai nước.

Chuyến công tác tại Australia của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Ðoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thành công tốt đẹp, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn bè Australia nghĩa tình. Tạm biệt Canberra thân thiện và hiếu khách, Ðoàn Việt Nam tiếp tục lên đường thăm chính thức New Zealand.