Thổ Nhĩ Kỳ “bật đèn xanh” để Thụy Điển gia nhập NATO

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đồng ý chuyển đơn xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Thụy Điển lên Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ để thông qua. Đây được coi là bước tiến lớn trong nỗ lực gia nhập liên minh quân sự này của quốc gia Bắc Âu.

Theo Reuters, phát biểu trước các phóng viên tại cuộc họp báo ngày 10-7, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg thông báo việc Tổng thống Erdogan đã đồng ý chuyển đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển lên Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ; đồng thời ca ngợi đây là “bước đi lịch sử”, giúp các đồng minh NATO mạnh mẽ và an toàn hơn.

Thông báo của ông Stoltenberg được đưa ra sau cuộc hội đàm 3 bên với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan và Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson trước thềm Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius (Litva) diễn ra từ ngày 11 đến 12-7. Thủ tướng Thụy Điển Kristersson nhận định “đây là ngày tốt lành với Thụy Điển”, đồng thời thể hiện “bước tiến lớn” hướng tới việc phê chuẩn tư cách thành viên NATO của quốc gia này.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (bên trái) bắt tay Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson trước sự chứng kiến của Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg trước cuộc hội đàm. Ảnh: AFP

Theo tuyên bố chung sau cuộc hội đàm, Thụy Điển tái khẳng định không hỗ trợ các nhóm ủng hộ Đảng Công nhân người Kurd (PKK) và tích cực hỗ trợ nỗ lực gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng EU nên mở đường cho Ankara gia nhập khối trước khi Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ chấp thuận đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển. Năm 2005, Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành ứng viên chính thức gia nhập EU. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán về vấn đề này bị đình trệ vì nhiều lý do.

Từ trái sang: Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (bên trái), Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson chụp ảnh chung tại Vilnius (Litva). Ảnh: rudaw.net

Thụy Điển và Phần Lan đã nộp đơn xin gia nhập NATO, từ bỏ các chính sách không liên kết quân sự kéo dài hàng thập kỷ hồi tháng 5-2022 sau khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra. Theo quy định, việc kết nạp thành viên mới yêu cầu sự đồng thuận của tất cả các nước thành viên NATO. Trong khi Phần Lan đã trở thành thành viên thứ 31 của NATO vào tháng 4 năm nay, Thụy Điển vẫn đang chờ đợi Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary chấp thuận. Trong đó, Ankara được coi là trở ngại lớn trên con đường gia nhập NATO của Stockholm. Thổ Nhĩ Kỳ đã cáo buộc Thụy Điển không hành động đủ quyết liệt để chống lại các đối tượng mà Ankara coi là những kẻ khủng bố, chủ yếu là các thành viên của PKK.

Thụy Điển có lực lượng không quân mạnh và hạm đội tàu ngầm phù hợp với điều kiện Biển Baltic. Theo Reuters, điều này giúp tăng cường sức mạnh quân sự của NATO. Các quyết định của NATO được đưa ra dựa trên sự đồng thuận của các thành viên. Do đó, việc Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary chưa chấp thuận cho Thụy Điển gia nhập khiến mục tiêu mở rộng của NATO bị cản trở. Tổng thư ký NATO Stoltenberg đã nỗ lực đẩy nhanh tiến trình Thụy Điển gia nhập liên minh quân sự này bằng cách thuyết phục Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan chấm dứt sự phản đối Stockholm.

Theo AFP, hoan nghênh quyết định của người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan, Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định: “Tôi sẵn sàng hợp tác với Tổng thống Erdogan và Thổ Nhĩ Kỳ để tăng cường khả năng phòng thủ và răn đe ở khu vực châu Âu-Đại Tây Dương. Tôi mong được chào đón Thủ tướng Thụy Điển Kristersson và Thụy Điển với tư cách là đồng minh NATO thứ 32 của chúng tôi”. Trong khi đó, trên Twitter, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen viết: “Bước đi lịch sử ở Vilnius. Tôi hoan nghênh bước đi quan trọng mà Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ hứa sẽ thực hiện để phê chuẩn việc Thụy Điển gia nhập NATO”. Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cũng bày tỏ hoan nghênh quyết định “bật đèn xanh” cho Thụy Điển gia nhập NATO của Thổ Nhĩ Kỳ. “Con đường để Thổ Nhĩ Kỳ phê chuẩn tư cách thành viên NATO của Thụy Điển cuối cùng cũng rõ ràng”, bà Baerbock cho biết.

Hãng tin CNN nhận định, việc ông Erdogan từ bỏ cản trở Thụy Điển đánh dấu bước tiến quan trọng, nhưng không có nghĩa là quốc gia Bắc Âu này sẽ ngay lập tức trở thành thành viên tiếp theo của NATO. Tổng thư ký NATO Stoltenberg không đưa ra mốc thời gian cụ thể mà ông Erdogan sẽ chuyển đơn xin gia nhập của Thụy Điển tới Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ để bỏ phiếu thông qua. Trong khi đó, Quốc hội Hungary cũng chưa bỏ phiếu chấp thuận tư cách thành viên NATO của Thụy Điển.

Nguồn:https://www.qdnd.vn/quoc-te/tin-tuc/tho-nhi-ky-bat-den-xanh-de-thuy-dien-gia-nhap-nato-734201