Thị trường ô-tô, xe máy vào mùa tiêu thụ cuối năm

Nhu cầu mua ô-tô tăng cao

Tại showroom ô-tô lớn trên đường Nguyễn Văn Cừ, quận Long Biên (Hà Nội), anh Nguyễn Trọng Bắc sau khi tham khảo ý kiến nhân viên bán hàng, đã quyết định đặt cọc tiền để “tậu” chiếc xe Toyota Vios 1.5G đời 2015 với giá 620 triệu đồng. Anh Bắc cho biết, mặc dù cân nhắc rất nhiều có nên mua ô-tô lúc này hay không, do phí trông giữ và tham gia giao thông khá “nặng”, vả lại thuế nhập khẩu xe trong thời gian tới có nhiều khả năng giảm, song nhu cầu đi lại bằng ô-tô của gia đình rất cấp bách nên anh vẫn phải “nghiến răng” mua. Hai vợ chồng anh tuy sống và làm việc ở Hà Nội, nhưng quê ở xa, việc có ô-tô đi lại rất cần thiết, vừa chủ động thời gian, vừa bảo đảm an toàn. Anh cũng dự định ngoài nhu cầu đi lại, còn đăng ký kinh doanh thêm với hãng Uber để trang trải tiền mua xe. Nhiều showroom ô-tô nhận định, dịp cuối năm này, lượng khách hàng bắt đầu tăng mạnh, sức tiêu thụ ô-tô tăng hơn so với năm trước, khách hàng tập trung chủ yếu vào phân khúc xe tầm trung, dưới một tỷ đồng. Theo đại diện của chi nhánh Toyota Thanh Xuân, tháng 11 năm nay, lượng xe bán ra của showroom này tăng hơn hẳn so các tháng gần đây và cùng kỳ năm trước, nếu như mọi năm khoảng 220 xe/tháng, năm nay tăng lên khoảng 250 xe, riêng tháng 11 doanh số đạt 280 xe và khả năng đến hết tháng 1-2016, doanh số dự kiến sẽ tiếp tục tăng.

Trong năm nay, thị trường chứng kiến các hãng ô-tô liên tục cho ra mắt nhiều mẫu xe mới, phù hợp thị hiếu và túi tiền của người tiêu dùng. Cùng với đó, kinh tế có xu hướng phục hồi, nhu cầu sử dụng ô-tô của người dân ngày càng tăng. Ngoài ra, các ngân hàng cũng có chính sách đẩy mạnh cho vay tiêu dùng với mức lãi suất giảm chút ít so với trước, kích thích người dân mua xe trả góp. Cách đây chừng nửa năm, trước những thông tin liên quan một số sắc thuế sẽ giảm khi Việt Nam tham gia các hiệp định tự do thương mại, nhiều người tiêu dùng có tâm lý chờ đợi giá xe giảm. Tuy nhiên, theo những đề xuất mới đây của Chính phủ và biến động tỷ giá, trong năm 2016, thậm chí một số loại xe còn có thể tăng giá, nhất là xe sang và xe có động cơ hơn 2.0 lít. Có thể, đó cũng là “chất xúc tác” khiến thị trường ô-tô nóng lên vào dịp cuối năm. Hiệp hội các nhà sản xuất ô-tô Việt Nam (VAMA) nhận định, lượng xe bán ra năm nay tăng mạnh, dự báo những tháng cuối năm sẽ rất khả quan. Tính riêng trong tháng 10 vừa qua, doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt gần 22.400 xe, trong đó có hơn 13.100 xe du lịch, hơn 8.200 xe thương mại và 1.046 xe chuyên dụng; tăng 5% so tháng 9 và tăng tới 50% so cùng kỳ năm 2014. Thị phần xe bán ra tập trung chủ yếu vào những thương hiệu lớn như Toyota, Mazda, Kia, Honda hay Ford.

Bão hòa xe máy

Trái với thị trường sôi động của “xế hộp”, càng những ngày cuối năm, tình hình tiêu thụ xe máy đang có chiều hướng nguội lạnh dần. Theo Bộ Công thương, trong chín tháng năm 2015, sản lượng tiêu thụ xe máy ước đạt hơn 2,1 triệu chiếc, giảm 11,3% so cùng kỳ. Thị trường xe máy đã trải qua thời kỳ đỉnh cao, đến nay đã bão hòa, tiêu thụ xe máy tại Việt Nam đã giảm liên tiếp trong hai năm qua. Số lượng xe máy của người dân Việt Nam đã vượt xa ngưỡng quy hoạch của Chính phủ đến năm 2020. Theo kế hoạch, đến năm 2010 số lượng xe máy đăng ký, lưu thông tại Việt Nam mới đạt 36 triệu xe. Tuy nhiên tại thời điểm năm 2014, số lượng xe máy của Việt Nam đã đạt 43 triệu xe.

Sau một thời gian khá im hơi lặng tiếng, mới đây, Piaggio Việt Nam tung ra sản phẩm xe tay ga Liberty 125 ABS với nhiều tính năng hiện đại, có giá bán hơn 55 triệu đồng. Xe được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh ABS, lần đầu xuất hiện ở mẫu xe dưới 150 cc tại thị trường Việt Nam. Ngoài ra Piaggio cũng sử dụng động cơ mới mang tên iGet cho Liberty 125 ABS. Các nhà sản xuất xe máy khác cũng liên tiếp có những động thái để cải thiện tình hình này cho doanh số nửa cuối năm 2015. Honda đã “làm mới” lại các sản phẩm bằng việc thay đổi mầu sơn hoặc nâng cấp nhẹ cho một số dòng sản phẩm, còn Yamaha liên tục tung ra tới ba mẫu xe mới trong vòng hai tháng. Việc các hãng xe loay hoay tô điểm mấy nét sơn, thay kiểu cách tem dán, xem ra cũng chỉ là “bình mới rượu cũ”, chưa thật sự làm khuấy động thị trường xe máy vốn trầm lắng bấy lâu. Có thể thấy, mức tiêu thụ các dòng xe đang phân hoá lớn, có xu hướng dịch chuyển từ xe số sang xe tay ga. Các liên doanh xe máy buộc phải chạy theo xu hướng thị trường, tập trung vào phân khúc xe ga từ trung tới cao cấp.

Theo các chủ kinh doanh xe máy ở một số tỉnh, thành phố, thị trường xe máy chưa bao giờ ảm đạm như hiện nay. Người hỏi mua xe máy thưa thớt và quyết định rút “hầu bao” để mua xe càng ít hơn, mặc dù các hãng sản xuất và đại lý cơ sở mạnh tay khuyến mại bằng nhiều hình thức. Tại một số đại lý, kho bãi, xe được xếp đầy nhưng sức tiêu thụ rất chậm, chỉ bằng chưa đầy một phần hai so những năm trước. Với một thị trường xe máy phổ thông được đánh giá là đã bước vào điểm bão hòa thì sự ảm đạm như hiện nay cũng là điều dễ hiểu. Hầu hết các mẫu xe chưa đến lúc cần phải thay thế bằng một thế hệ hoàn toàn mới. Trong khi đó, danh mục sản phẩm khá nhiều và sức mua trên thị trường chưa đủ trở thành “làn sóng” để các hãng xe đầu tư bổ sung sản phẩm mới. Khoảng trống duy nhất để các hãng xe gây “ồn ào” có lẽ chỉ ở những sản phẩm nhắm đến các nhóm đối tượng khách hàng khu biệt như các loại xe côn tay thể thao, xe phân khối lớn,… nhưng hầu hết các sản phẩm này đều là xe nhập khẩu nguyên chiếc, không phải “cuộc chơi” của các nhà sản xuất trong nước.

Các hãng xe đang cố gắng “gieo mầm”, tìm tòi tiềm năng ở mảnh đất mới khi phân khúc xe máy phổ thông đang ở giai đoạn bão hòa. Gần đây, Việt Nam đang dần thay thế Thái-lan để trở thành trung tâm xuất khẩu của các hãng xe lớn đến các thị trường khác, trong đó có cả châu Âu. Đây có thể là hướng đi cần thiết, vừa giải quyết “đầu ra” cho nhà sản xuất xe gắn máy để giữ chân họ cùng các khoản đầu tư, vừa không ảnh hưởng đến chính sách quy hoạch giao thông và phát triển phương tiện giao thông công cộng trong nước.