Thêm một ca ghép tim xuyên Việt thực hiện thành công tại Huế

Sau 3 giờ 48 phút kể từ khi tiếp nhận, trái tim của người hiến tạng tại Thành phố Hồ Chí Minh đã được vận chuyển xuyên Việt và đập lại trong lồng ngực một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối tại Huế nhờ sự phối hợp nhịp nhàng của nhiều đơn vị.

Ngày 12/3, Bệnh viện Trung ương Huế cho biết, có thêm một ca ghép tim xuyên Việt vừa được thực hiện thành công tại Bệnh viện Trung ương Huế, hiện bệnh nhân đã phục hồi sức khỏe. Đây là ca ghép phức tạp khiến các y bác sĩ khá vất vả trong ghép và chăm sóc sau ghép.

Thành công và nhiều thách thức

Bệnh viện Trung ương Huế cho biết, ngày 2/3, nhận được tin từ Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia có người cho chết não ở Thành phố Hồ Chí Minh, Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Như Hiệp, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế kích hoạt hệ thống nhận điều phối tạng. Các bác sĩ được cử vào phối hợp cùng Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia để nhận tạng.

Tuy nhiên, do điều kiện thời tiết, hãng bay hoãn giờ bay khiến mọi người lo lắng, căng thẳng. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đức Dũng, Phụ trách Khoa Ngoại lồng ngực tim mạch, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Trung ương nhớ kể lại: “Sau khi bàn bạc tính toán thời gian lấy tim ở Bệnh viện Nhân dân Gia Định (Thành phố Hồ Chí Minh) và thời gian chuẩn bị bệnh nhân ghép tại Bệnh viện Trung ương Huế, chuyến bay dự kiến khởi hành đầu ngày, nhưng do sương mù nên trưa mới cất cánh khiến kíp đi lấy tim rất sốt ruột.

Nhờ sự hỗ trợ, phối hợp chuyên nghiệp và nhịp nhàng giữa các các ê-kíp thuộc các đơn vị, khi vào đến nơi, chúng tôi phẫu tích tim lập tức. Lực lượng cảnh sát dẫn đường giải phóng các điểm ách tắc nên chỉ trong 7 phút, tim hiến đã đến sân bay, kịp lên chuyến bay chiều về Huế. Và chuyến bay mang số hiệu VN1374 đã đưa trái tim hạ cánh an toàn tại sân bay Phú Bài-Huế vào lúc 18 giờ 54 phút ngày 3/3/2025”.

Đây thực sự là một ca ghép khó khăn và đầy thử thách, cũng là ca ghép khó quên đối với các y bác sĩ. Bệnh nhân được ghép là anh N.V.C. (36 tuổi), trú tại Quảng Nam, từng bị tai nạn cách đây 6 năm, mắc bệnh cơ tim giãn, suy tim giai đoạn cuối, phân suất tống máu - EF 20%, áp lực động mạch phổi - PAPs ở mức 75-80mmHg. Bệnh nhân C. cao 1m75, nặng 89kg, khá tương đồng với thể trạng người hiến.

Theo các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Huế, bệnh nhân C. tăng áp lực động mạch phổi rất nặng, đáp ứng kém với điều trị nội khoa; nguy cơ suy tim tăng áp lực động mạch phổi sau phẫu thuật ghép tim rất cao cần dự phòng các phương án điều trị sau ghép. Ngoài ra, tim của người cho cũng gặp nhiều thách thức khi: thời gian hồi sức dài, đã sử dụng nhiều thuốc vận mạch với liều cao, chất lượng tim theo đánh giá khi thực hiện xét nghiệm kiểm tra lần thứ nhất là chưa bảo đảm do men tim Troponin I-hs rất cao (tăng>1000 lần) và đang dùng Noradrenalin, Adrenalin liều rất cao.

Sau khi được các bác sĩ hội chẩn chết não lần 3, đánh giá lại và có các điều chỉnh dựa trên ý kiến của các chuyên gia như giảm sử dụng vận mạch và theo dõi sát, đánh giá lại thì nhận thấy chất lượng tim người hiến có cải thiện và tốt lên, đây cũng là quyết định sáng suốt và trân quý một trái tim hiến để không phụ tấm lòng cao cả của gia đình và người hiến tạng.

“Tuy đối mặt với khó khăn song nếu không triển khai, bệnh nhân sẽ không bao giờ có cơ hội ghép tạng vì rất khó có trái tim nào phù hợp với thể trạng cao lớn như vậy. Mệnh lệnh cứu sống người bệnh đặt lên vai các bác sĩ trách nhiệm phải nỗ lực cho ca ghép thành công”, một thành viên trong ê-kíp thực hiện ca ghép cho biết.

Sau 3 giờ 48 phút kể từ thời điểm rời lồng ngực người hiến, trái tim đập lại những nhịp đầu tiên trong cơ thể người đàn ông Quảng Nam. Sau phẫu thuật, bệnh nhân được chuyển ra phòng hồi sức tiếp tục hồi sức tích cực: an thần thở máy, dùng các thuốc điều trị suy tim tăng áp lực động mạch phổi và duy trì ECMO. Do tình trạng suy tim và tăng áp lực động mạch nặng sau ghép, ê-kíp hồi sức đã sử dụng các thuốc tăng cường co bóp cơ tim và giãn động mạch phổi cùng hệ thống ECMO cai tuần hoàn ngoài cơ thể thành công.

Theo Bác sĩ CKII Đặng Thế Uyên, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Trưởng Khoa gây mê hồi sức, trường hợp này gần như là tình huống ghép tim cấp cứu trên nền bệnh suy tim giai đoạn cuối do cơ tim giãn. Bệnh nhân nhiều lần xảy ra rối loạn nhịp tim, đe dọa tính mạng, phải cấy máy tạo nhịp phá rung (ICD). Áp lực động mạch phổi cao tạo nên nhiều bất lợi trong quá trình ghép. Rất may nhờ sự phối hợp đồng bộ, trang thiết bị hiện đại đáp ứng các tình huống hồi sức khó khăn, cộng với điều trị tích cực nên tim ghép hiện đã hoạt động tốt. Tình trạng huyết động hoàn toàn ổn định, người bệnh tự ăn uống và vận động nhẹ trên giường hồi sức.

Thêm một cuộc đời tái sinh

Theo Bệnh viện Trung ương Huế, bệnh nhân suy tim và tăng áp lực động mạch nặng sau ghép nên việc cai tuần hoàn ngoài cơ thể rất khó khăn, ê-kíp hồi sức đã sử dụng các thuốc tăng cường co bóp cơ tim và giãn động mạch phổi cùng hệ thống ECMO để cai tuần hoàn ngoài cơ thể thành công. Sau phẫu thuật bệnh nhân được chuyển ra phòng hồi sức tiếp tục hồi sức tích cực: an thần thở máy, dùng các thuốc điều trị suy tim tăng áp lực động mạch phổi và duy trì ECMO.

Sau 3 ngày hỗ trợ ECMO, huyết động bệnh nhân ổn định, áp lực động mạch phổi được kiểm soát tốt, được cai ECMO và máy thở, người bệnh tự ăn uống và vận động nhẹ trên giường hồi sức, các xét nghiệm huyết học sinh hóa trong giới hạn bình thường.

Trước đó, chiều tối 1/3, anh C.G.C (34 tuổi, dân tộc Nùng, ở Thành phố Hồ Chí Minh) bị tai nạn nghiêm trọng. Anh C. được cấp cứu điều trị tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, nhưng tình hình ca bệnh không có chuyển biến. Sau khi được tư vấn, gia đình đồng ý hiến tim, gan, thận cứu 5 người bệnh suy tạng ở 3 miền bắc-trung-nam.

Ông C.P.L. (cha anh C.) trải lòng: “Đây là sự mất mát lớn lao nhưng chúng tôi cố nén nỗi đau đồng thuận hiến tạng. Cháu ra đi, song mong nhiều người bệnh khác được sống tiếp, đó cũng là niềm an ủi đối với gia đình tôi”.

Đón nhận trái tim của một người xa lạ, giây phút đầu tiên tỉnh lại, anh N.V.C. thấy ngực mình nhẹ nhàng hơn trước. Từ một tài xế lái xe tour là lao động chính, căn bệnh suy tim khiến anh trở thành gánh nặng cho gia đình. Người vợ rời đi, con thơ phải nhờ ba mẹ già nuôi nấng. Anh C. trải lòng: “Cảm giác vui sướng thật khó tả. Tôi khỏe hơn nhiều, sau mỗi bữa ăn còn uống thêm sữa. Dù không biết người hiến tim là ai, thật lòng tôi muốn cảm ơn gia đình anh ấy thật nhiều vì đã cho tôi sống lại lần nữa. Được trở về nhà, tôi sẽ kiếm công việc nuôi con ăn học và phụ giúp ba mẹ trả nợ”.

Bà Võ Thị Khiêm, mẹ của anh N.V.C - bệnh nhân ghép tim, nhớ lại thời điểm bà đang hái rau thì nhận tin bác sĩ gọi chuẩn bị ghép tim. Bà tức tốc cùng con bắt xe ra Huế làm các thủ tục. Lúc nghe các bác sĩ Trung tâm Ghép tạng Bệnh viện Trung ương Huế tư vấn, giải thích, bà khóc và không nhớ gì, chỉ nói: “Tui lo quá! Cứ dùng thuốc gì tốt nhất, mong các cô các bác cứu cháu với".

Bà Khiêm kể: “Sau khi bị tai nạn, vợ chồng nó chia tay, tôi nuôi con và cả cháu nội mới 25 tháng tuổi. Để chạy chữa cho đứa con trai duy nhất này, tôi với chồng bàn bạc bằng mọi giá vay mượn khắp nơi, còn gì bán nấy để cứu con. Giờ đây, không có gì để diễn tả hết sự biết ơn này!”.

Trong phòng chăm sóc đặc biệt sau ghép, anh N.V.C. tập thở, tập đi nhẹ nhàng dưới sự hướng dẫn của các bác sĩ và điều dưỡng. Gặp lại mẹ sau khi được ghép tim, anh òa khóc như một đứa trẻ dù đã là cha của đứa con trai 7 tuổi. Bà Võ Thị Khiêm vỗ về, an ủi: “Được sống tiếp là mừng rồi con ơi!”.

Bệnh viện Trung ương Huế xin kính cẩn trước người hiến và tri ân nghĩa cử cao đẹp của gia đình người hiến, chân thành cảm ơn sự điều phối và tích cực hỗ trợ của Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, sự phối hợp, giúp sức từ Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Chợ Rẫy, Hãng hàng không Vietnam Airlines, Cảng Hàng không Quốc tế Tân Sơn Nhất, Cảng Hàng không Quốc tế Phú Bài; lực lượng Cảnh sát giao thông Công an Thành phố Hồ Chí Minh, Công an thành phố Huế để bệnh viện hoàn thành sứ mệnh cao cả của người thầy thuốc - cứu sống người bệnh, tạo nên hành trình hồi sinh cho những cuộc đời đầy ý nghĩa này.

Một cuộc đời ngừng lại, thay vì ôm lấy nỗi đau, người thân họ dũng cảm chọn cách “cho đi” để tái sinh 5 cuộc đời khác. Người cha của người hiến tạng, dân tộc Nùng (ở Thành phố Hồ Chí Minh) đã làm được điều phi thường khi đứng trước sự mất mát quá lớn, đã dũng cảm quyết định hiến mô, tạng của con trai để “hy vọng từ cơ thể của con trai tôi có thể cứu giúp được nhiều người bệnh nặng khác”.