Thêm cơ chế để quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác này.

Tiếp tục chương trình làm việc của Phiên họp thứ 48, chiều 11/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).

Tờ trình dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) do Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an, trình bày cho thấy dự án Luật gồm 8 chương, 69 điều, so với Luật Phòng, chống ma túy năm 2000, sửa đổi, bổ sung năm 2008 tăng 13 điều, trong đó giữ nguyên 7 điều, sửa đổi, bổ sung 47 điều và 15 điều mới.

Trên cơ sở kế thừa các Điều luật của Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 sửa đổi, bổ sung năm 2008, dự án Luật đã mở rộng phạm vi điều chỉnh và bổ sung nhiều nội dung mới so với Luật Phòng, chống ma túy hiện hành.

Theo Thượng tướng Lê Quý Vương, dự án Luật xây dựng chương IV “Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy.” Đây là chương được quy định mới trong luật xuất phát từ tình hình phức tạp của người sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian vừa qua, nhưng pháp luật chưa có quy định quản lý những người này.

Qua khảo sát thực tiễn, dự án Luật đã xây dựng các quy định nhằm quản lý tốt người sử dụng trái phép chất ma túy. Việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy được áp dụng ngay lần đầu người đó sử dụng trái phép chất ma túy, mục đích là ngăn chặn không để họ tiếp tục sử dụng, góp phần làm giảm người nghiện ma túy, điều này có tác dụng rất tốt ngay chính với người sử dụng trái phép chất ma túy, gia đình của họ và xã hội.

Trong thời gian người sử dụng trái phép chất ma túy được quản lý, nếu người đó thuộc đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn thì thực hiện theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, còn nếu được xác định tình trạng nghiện thì thực hiện theo các quy định về công tác cai nghiện.

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết Thường trực Ủy ban tán thành về sự cần thiết sửa đổi dự án Luật và các quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án Luật như đã nêu trong trong Tờ trình của Chính phủ.

Với việc coi nghiện ma túy cũng là một loại bệnh nên vừa qua, Chính phủ đã có sự chuyển đổi quan điểm tiếp cận, thay vì chú trọng các giải pháp cách ly người nghiện như trong giai đoạn trước thì chuyển dần sang tập trung công tác dự phòng, điều trị, giảm tác hại là cần thiết và có hiệu quả.

Về cơ bản, dự án Luật đã đảm bảo sự phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo văn bản với hệ thống pháp luật; tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Tuy nhiên, Cơ quan soạn thảo cần tiếp tục rà soát để bảo đảm thống nhất với các quy định pháp luật liên quan trong một số dự án luật đang được tiến hành sửa đổi, bổ sung như Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Phòng, chống HIV/AIDS, Luật Cư trú, và một số luật hiện hành như Bộ luật Hình sự, Luật Dược… để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

“Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ, Ban soạn thảo tiếp tục rà soát, bổ sung đánh giá tác động, hoàn thiện thêm các báo cáo, tổ chức lấy ý kiến cụ thể của bộ, ngành liên quan, bổ sung dự thảo các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật để hoàn thiện Hồ sơ dự án,” bà Nguyễn Thúy Anh nêu rõ.

Đánh giá đây là dự án Luật rất quan trọng, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng ma túy ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống, dù đã có nhiều giải pháp nhưng công tác ngăn chặn, phòng ngừa chưa đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống ma túy.

Đưa ra thực trạng hiện nay nhiều đối tượng mua bán, vận chuyển ma túy với số lượng lên đến hàng tạ, hàng tấn, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng quy định xử lý hình sự cũng cần được sửa đổi để phù hợp với tình hình đấu tranh với tội phạm ma túy.

Các cơ quan chức năng có liên quan cũng cần có sự tham gia trực diện hơn trong đấu tranh với tội phạm ma túy, thay cho việc chỉ phối hợp với lực lượng công an như hiện nay.

Băn khoăn khi dự án Luật đặt người sử dụng ma túy vào vị trí người bệnh mà vẫn còn đặt người sử dụng ma túy vào vị trí của tội phạm thì lại thiếu nhân đạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đồng tình với quan điểm cần làm mạnh, cứng rắn, cương quyết hơn trong việc phòng, chống ma túy.

Đối với người mới nghiện ma túy thì có biện pháp khuyến khích, giúp đỡ cai nghiện. Nếu tái nghiện lần thứ hai thì phải cưỡng chế cai nghiện. Trường hợp tái nghiện đến lần thứ ba thì phải coi như là một loại tội phạm, cần thiết phải cách ly ra khỏi xã hội.

“Không thể chờ đến khi người nghiện ma túy gây án thì mới coi là tội phạm,” ông Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trong tình hình mới.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội yêu cầu các cơ quan soạn thảo, thẩm tra tiếp thu các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật trước khi trình Quốc hội xem xét./.