Tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

- Thời gian qua, ngành chức năng tỉnh và UBND các huyện, thành phố đã quan tâm, kịp thời tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho người dân. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh. 

Theo thống kê, toàn tỉnh hiện còn 263.559 thửa đất của tổ chức, cá nhân chưa được cấp GCNQSDĐ lần đầu. Trong đó, 2.866 thửa đất do tổ chức quản lý, sử dụng và 260.693 thửa đất do cá nhân, hộ gia đình quản lý, sử dụng.

Nhiều khó khăn, vướng mắc

Thời gian qua, công tác đăng ký đất đai, cấp GCNQSDĐ lần đầu trên địa bàn tỉnh đã được Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) và UBND các huyện, thành phố quan tâm chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện. Đến nay, tỉ lệ số thửa đất được cấp GCNQSDĐ trên địa bàn tỉnh đạt 92,17%. Kết quả này đã góp phần đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất; đồng thời công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn ngày càng chặt chẽ, hiệu quả. Đây là cơ sở quan trọng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội chung của cả tỉnh. Tuy nhiên, thực tế trong quá trình triển khai cấp GCN cho người dân vẫn phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc.

Bà Lý Thị Thúy Hải, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) huyện Hữu Lũng cho biết: Hết năm 2023, toàn huyện đã cấp được 1.885.302/2.265.632 thửa đất, đạt 83,2% tổng số thửa đất cần cấp GCN lần đầu trên địa bàn. Hiện nay, hầu hết các thửa đất chưa được cấp GCN trên địa bàn là ở các xã có bản đồ đo đạc lâu năm, nhiều biến động và không có dữ liệu dạng số nên khó khăn trong quản lý, rà soát, đối chiếu; một số hộ gia đình khó khăn về kinh phí trích đo để thực hiện cấp GCN; nhiều thửa đất có diện tích nhỏ nên các hộ dân không quan tâm đến việc thực hiện đăng ký kê khai, cấp GCN; …

Không riêng tại huyện Hữu Lũng, theo VPĐKĐĐ tỉnh, đến nay các thửa đất chưa được cấp GCN trên địa bàn tỉnh hầu hết là những thửa còn lại chưa được cấp sau khi thực hiện các dự án đo đạc lập bản đồ địa chính, lập hồ sơ địa chính và cấp GCNQSDĐ. Việc thẩm định, xác minh để cấp GCN còn có những khó khăn, phức tạp nhất định do những thửa đất này chưa rõ về mục đích sử dụng đất, nguồn gốc đất. Do vậy, công tác thẩm định cần nhiều thời gian, hồ sơ cần kiểm tra, xác minh kỹ lưỡng.

Cùng với đó, hiện nay công tác cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa  chính chưa được thường xuyên, đồng bộ do tài liệu, dữ liệu lưu trữ không được đầy đủ, thiếu nguồn lực để thực hiện; hệ thống bản đồ giải thửa hoặc các tài liệu đất đai đã lập từ những giai đoạn trước đây không còn đầy đủ hoặc thất lạc do vậy gây khó khăn, bất cập khi đối chiếu, xác minh hồ sơ đất đai để phục vụ cấp GCN.

Bên cạnh đó, thực tiễn trên địa bàn một số xã, phường, thị trấn của tỉnh còn có nhiều trường hợp người sử dụng đất tự ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ nhiều năm trước mà không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền theo quy định; tự ý tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất... Điều này gây khó khăn trong thực hiện cấp GCNQSDĐ trên địa bàn.

Đơn cử như trường hợp của gia đình ông Loan Xuân Thu, thôn Pắc Vằn, xã Lâm Ca, huyện Đình Lập. Tháng 2/2024, gia đình ông Thu lập hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ lần đầu cho hơn 100m2 diện tích đất nông nghiệp của gia đình. Quá trình xác minh thông tin hồ sơ và nguồn gốc thửa đất, cơ quan chức năng xác định gia đình ông Thu đã tự ý thay đổi hiện trạng, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, san ủi làm nhà trên diện tích đất trên. Điều này dẫn tới khó khăn trong giải quyết hồ sơ cấp GCN lần đầu theo quy định.

Ngoài các nguyên nhân trên, trình độ chuyên môn, năng lực công tác của một số công chức địa chính cấp xã còn hạn chế, đồng thời phải kiêm nhiệm một số nhiệm vụ khác, do vậy cũng khó khăn trong việc bố trí nhân lực để thực hiện công tác cấp GCN.

Quan tâm tháo gỡ, đẩy nhanh tiến độ cấpGCNQSDĐ

Để đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ cho tổ chức, cá nhân, từ đầu năm 2024 đến nay, Sở TN&MT đã ban hành các văn bản hướng dẫn và đôn đốc UBND cấp huyện chỉ đạo thực hiện công tác cấp GCN đối với các gia đình, cá nhân theo quy định. Cùng đó, từ ngày 1/8/2024 Luật Đất đai và các nghị định hướng dẫn thi hành có hiệu lực, VPĐKĐĐ tỉnh đã tham mưu Sở TN&MT ban hành các văn bản triển khai thực hiện Luật Đất đai năm 2024 liên quan đến công tác đăng ký, cấp GCN.

Ngoài ra, ngay từ đầu năm 2024, Sở TN&MT ban hành quyết định giao chỉ tiêu, nhiệm vụ và yêu cầu xây dựng chương trình, kế hoạch công tác cụ thể từng tháng đối với các phòng, ban, đơn vị trực thuộc; thường xuyên họp kiểm điểm, đánh giá và rà soát tiến độ thực hiện nhiệm vụ; chỉ đạo VPĐKĐĐ kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác cấp GCN; chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố trong công tác cấp GCNQSDĐ cho tổ chức, cá nhân… Nhờ đó, công tác cấp GCN trên địa bàn tỉnh đã đạt được kết quả tích cực.

Theo số liệu thống kê, từ đầu năm 2024 đến nay, Sở TN&MT đã tiến hành cấp GCN cho tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền của sở được 11.319 giấy, tương đương 20.648 thửa đất với diện tích 41.571,32 ha. Trong đó, cấp GCN cho tổ chức được 250 giấy, tương đương 257 thửa với diện tích 334 ha, vượt 31,6% chỉ tiêu kế hoạch; cấp cho hộ gia đình, cá nhân được 11.069 giấy, tương đương 20.391 thửa đất với diện tích 41.237,32 ha, vượt 5,42% chỉ tiêu kế hoạch năm 2024.

Anh Hoàng Văn Thuận, thôn Bản Giểng, xã Tú Mịch, huyện Lộc Bình cho biết: Trước đây, tôi nghĩ đất do cha ông để lại, sử dụng ổn định, không có tranh chấp nên không tính đến việc phải làm GCNQSDĐ. Sau khi được cơ quan chuyên môn của huyện, xã rà soát gia đình còn diện tích đất trồng lúa, đất trồng cây hằng năm chưa được cấp GCNQSDĐ lần đầu, tôi đã làm hồ sơ đăng ký kê khai để được cấp GCN theo quy định. Tháng 9/2024, tôi đã nhận được 3 GCNQSDĐ (tương đương 10 thửa đất) với diện tích trên 8.000 m2. Nhờ đó, gia đình tôi yên tâm hơn trong canh tác, sản xuất.

Ông Tạ Quốc Vinh, Phó Giám đốc VPĐKĐĐ tỉnh cho biết: Thời gian tới, VPĐKĐĐ tỉnh sẽ tiếp tục tham mưu Sở TN&MT đề nghị UBND các huyện, thành phố chỉ đạo phòng chuyên môn chủ trì, đôn đốc, phối hợp với các cơ quan liên quan, chi nhánh VPĐKĐĐ các huyện, thành phố hỗ trợ, hướng dẫn các tổ chức đang sử dụng đất lập hồ sơ, hoàn thiện thủ tục đề nghị cấp có thẩm quyền giao đất, cấp GCNQSDĐ lần đầu theo quy định. Cùng đó, tham mưu, đề xuất giải quyết kịp thời những tồn tại, khó khăn, vướng mắc đối với các thửa đất của tổ chức đang sử dụng đất chưa được cấp GCNQSDĐ. Ngoài ra, VPĐKĐĐ tỉnh sẽ tiếp tục tham mưu Sở TN&MT quan tâm đầu tư đồng bộ hạ tầng công nghệ thông tin; bổ sung nhân lực có chuyên môn đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số; chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong kết nối liên thông với các ngành liên quan (thuế, công an) để giúp tổ chức, cá nhân thuận tiện trong thực hiện các  thủ tục hành chính liên quan đến công tác cấp GCN. Qua đó, góp phần đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, từ đầu năm 2024 đến ngày 1/8/2024, chi nhánh VPĐKĐĐ các huyện, thành phố phối hợp thực hiện cấp GCN lần đầu thuộc thẩm quyền của UBND các huyện, thành phố theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 được 1.898 giấy/3.675 thửa đất/2.314,62 ha. Từ 1/8/2024 đến nay, phòng TN&MT các huyện, thành phố thực hiện tiếp nhận, giải quyết, cấp 344 GCN lần đầu (tương đương 588 thửa đất với 247,36 ha) thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện theo quy định của Luật Đất đai năm 2024.

Ông Triệu Đức Minh, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết: Để tiếp tục đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ cho tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh, thời gian tới Sở TN&MT sẽ tiếp tục đôn đốc, tăng cường hướng dẫn UBND các huyện, thành phố thực hiện công tác đăng ký đất đai theo quy định của Luật Đất đai 2024. Đồng thời, sở tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo UBND các huyện, thành phố quan tâm đẩy nhanh triển khai cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo Kế hoạch số 226 ngày 11/10/2024 của UBND tỉnh về đẩy nhanh tiến độ cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trên địa bàn tỉnh; theo dõi, kịp thời giải quyết khó khăn vướng mắc theo thẩm quyền hoặc báo cáo, đề xuất UBND tỉnh xem xét, giải quyết những nội dung vượt thẩm quyền liên quan đến công tác cấp GCN. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh.