Tháo “điểm nghẽn” trong đăng kiểm xe cơ giới (Bài 4)

Góp phần vào các chuyên án lớn, qua công tác nghiệp vụ, cùng với Công an TP Hồ Chí Minh, Cục CSGT đã phối hợp Công an các đơn vị, địa phương, khẩn trương rà soát, thống kê các vụ TNGT trên địa bàn toàn quốc, phân tích nguyên nhân gây tai nạn, trong đó có nguyên nhân do phương tiện xe cơ giới không đảm bảo an toàn kỹ thuật (ATKT), gây hậu quả nghiêm trọng, từ đó xác minh, phát hiện những “lỗ hổng” của các đơn vị tiến hành đăng kiểm đối với các phương tiện gây ra vụ TNGT.

Lực lượng CSGT Bộ Công an đã tăng cường 3 đợt CBCS; Bộ Quốc phòng cũng tăng cường lực lượng kiểm định viên, kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong hoạt động đăng kiểm xe cơ giới, phục vụ nhân dân, được lãnh đạo các cấp, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân ghi nhận, đánh giá cao.

Đi tìm lời giải từ các phương tiện xe cơ giới gây TNGT

Quá trình thu thập tài liệu viết bài cho chuyên đề “Chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực đăng kiểm”, chúng tôi đã gặp những người trong cuộc điều tra các chuyên án cũng như lực lượng CSGT tham gia vào công tác rà soát các vụ TNGT liên quan đến hoạt động đăng kiểm xe cơ giới để hiểu hơn về sự quyết liệt trong chỉ đạo phá án, cũng như công tác phối hợp chặt chẽ của Cục CSGT với các đơn vị nghiệp vụ, Công an địa phương trên toàn quốc.

Những vụ TNGT thương tâm để lại hậu quả nặng nề luôn là nỗi đau, nỗi ám ảnh của gia đình bị hại, có cả sự ân hận muộn màng của người gây ra vụ TNGT, nhưng qua đó cũng thể hiện sự trăn trở, trách nhiệm cao của lực lượng làm nhiệm vụ điều tra, xử lý các vụ TNGT.

Có thể kể tới vụ TNGT thương tâm xảy ra hồi 8h ngày 1/2/2021, tại địa bàn tỉnh huyện Trảng Bàng, tỉnh lộ 782 tỉnh Tây Ninh làm 1 người chết. Vụ việc sau đó đã được cơ quan chức năng xử lý hình sự nhưng hậu quả nặng để lại vẫn là vết thương nhức nhối với gia đình người bị nạn. Cơ quan chức năng đã tiến hành giám định, kết luận xe khách BKS 51B-22640 có hệ thống phanh không đảm bảo ATKT. Xe này đã được đăng kiểm tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 50-10D (huyện Củ Chi, TP Hồ Chí Minh).

Ở một vụ TNGT khác xảy ra hồi 13h10 ngày 20/4/2022, trên quốc lộ 22, cũng thuộc địa bàn huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh làm 1 người chết, gây thiệt hại hơn 160 triệu đồng, cơ quan chức năng xác định hệ thống phanh của xe tải BKS 70C-08262 không đảm bảo ATKT. Đơn vị đăng kiểm là Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 50-07V, có địa chỉ tại 1 quận nội thành thuộc TP Hồ Chí Minh.

Theo lãnh đạo Cục CSGT, đó chỉ là 2 trong số các vụ TNGT do phương tiện xe cơ giới không đảm bảo ATKT gây hậu quả, thiệt hại mà Cục CSGT phối hợp với Công an các địa phương rà soát, thống kê. Tính từ ngày 1/1/2019 đến 15/2/2023, toàn quốc đã xảy ra 70 vụ TNGT đường bộ mà nguyên nhân do phương tiện không đảm bảo ATKT gây ra, làm chết 55 người, bị thương 97 người, gây thiệt hại hơn 11,718 tỷ đồng.

Cơ quan chức năng đã thống kê chi tiết các bộ phận không đảm bảo ATKT ở từng loại phương tiện gây TNGT, địa bàn xảy ra TNGT và rà soát các trung tâm đăng kiểm đã kiểm định các phương tiện liên quan 70 vụ TNGT nêu trên. Đây cũng là một trong những tài liệu quan trọng để cơ quan điều tra sau này tiến hành xác minh hàng loạt trung tâm đăng kiểm và bóc gỡ các sai phạm có hệ thống.

Trở lại 2 vụ TNGT đã nêu, Công an TP Hồ Chí Minh đã đấu tranh với các hành vi vi phạm, tiêu cực gây nhũng nhiễu trong công tác đăng kiểm phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại nhiều trung tâm, làm lộ sáng những góc khuất trong hoạt động đăng kiểm xe cơ giới đường bộ.

Đồng thời khởi tố vụ án, khởi tố bị can với các tội danh “Đưa hối lộ; Nhận hối lộ” xảy ra tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 50-07V (428/56 quốc lộ 1A, phường Bình Hưng Hoà B, quận Bình Tân) do Ngô Ngọc Sơn, SN 1964, trú tại số 65 đường số 10, KDC Hiệp Bình Chánh, phường Hiệp Bình Chánh, TP Thủ Đức làm Giám đốc; bóc gỡ đường dây tội phạm “Đưa hối lộ; Nhận hối lộ” tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 50 – 10D (số 5 đường 85, xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi) do Nguyễn Thanh Tâm, SN 1980, trú số 39 đường 3, khu phố 6, phường Trường Thọ, TP Thủ Đức làm Giám đốc.

Hỗ trợ kiểm định, kịp thời góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc đăng kiểm

Một thực trạng diễn ra là, sau khi Công an các đơn vị, địa phương vào cuộc, bóc gỡ các đường dây tội phạm có tổ chức từ Cục Đăng kiểm Việt Nam đến nhiều trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc, bắt giữ nhiều đối tượng phạm tội đã xảy ra tình trạng ùn tắc tại nhiều trung tâm đăng kiểm xe cơ giới.

Do nhu cầu thực tế, các phương tiện đến thời hạn đăng kiểm tăng cao nhưng nhiều dây chuyền kiểm định vẫn chưa thể hoạt động do thiếu đăng kiểm viên; đồng thời, việc kiểm định thực chất, đầy đủ các khâu theo đúng quy trình mất nhiều thời gian hơn, đã dẫn đến tình trạng ùn tắc trong hoạt động kiểm định xe, nhất là trên địa bàn Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Yêu cầu đặt ra lúc này là vừa tiến hành điều tra các chuyên án, vừa giảm thiểu mức thấp nhất các vướng mắc phát sinh trong thực tế, tránh làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp và đời sống bình thường của người dân; bảo đảm các trung tâm đăng kiểm hoạt động bình thường, phục vụ việc đăng kiểm xe cơ giới của các tổ chức, cá nhân được thuận lợi.

Phát huy tốt vai trò điều phối, hướng dẫn Công an các đơn vị, địa phương điều tra mở rộng, đấu tranh chuyên án, xác định đây là các vụ án điểm, sớm kết thúc điều tra để đưa các vụ án, các bị can ra xét xử, vừa răn đe, giáo dục, vừa cảnh tỉnh, đồng thời làm trong sạch lĩnh vực đăng kiểm, Cục CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu tiếp tục làm tốt vai trò tham mưu lãnh đạo Bộ về những bất cập trong hoạt động xe cơ giới.

Từ đó, Bộ Công an đã có văn bản báo cáo Chính phủ để kiến nghị một số bất cập, kẽ hở trong hoạt động đăng kiểm cũng như đề xuất một số giải pháp trọng tâm để hoàn thiện các quy định của pháp luật trong lĩnh vực đăng kiểm.

Ngay chiều 8/3/2023, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc làm việc với các bộ, ngành liên quan và kết luận, chỉ đạo một số nội dung quan trọng, trước mắt cần làm ngay để tháo gỡ khó khăn, những “điểm nghẽn” trong hoạt động đăng kiểm.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng, để đảm bảo cung cấp dịch vụ công kịp thời cho người dân, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã thực hiện ngay một số nhiệm vụ, trong đó có công tác phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng huy động các đơn vị có chức năng, đủ điều kiện hoạt động đăng kiểm của hai Bộ tham gia hỗ trợ các trung tâm đăng kiểm thuộc ngành GTVT…

Thiếu tướng Lê Xuân Đức, Phó Cục trưởng Cục CSGT cho biết, thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an về việc tăng cường cán bộ tham gia hỗ trợ kiểm định xe cơ giới theo tinh thần kết luận của Phó Thủ tướng và đề nghị của Bộ trưởng Bộ GTVT, Cục CSGT đã tham mưu lãnh đạo Bộ Công an trưng tập, tăng cường CBCS thuộc Cục CSGT và Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hỗ trợ kiểm định xe cơ giới dân sự tại các trung tâm đăng kiểm trên địa bàn Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Ngay chiều 9/3, Cục CSGT đã tổ chức Hội nghị cán bộ chủ chốt thuộc Cục, quán triệt chủ trương trên với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm cao nhất, nhằm tháo gỡ những khó khăn trong hoạt động đăng kiểm xe cơ giới, kịp thời phục vụ người dân, doanh nghiệp; đồng thời triển khai 4 nội dung quan trọng.

Sáng 11/3, tại Trung tâm huấn luyện, bồi dưỡng, đào tạo và sát hạch lái xe huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, Cục CSGT đã tổ chức Lễ xuất quân tăng cường kiểm định viên hỗ trợ các trung tâm đăng kiểm thuộc ngành GTVT trên địa bàn TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Ngay sau lễ bàn giao, các CBCS đã toả đi 18 trung tâm thuộc hai thành phố nêu trên, hỗ trợ kiểm định xe cơ giới tại các trung tâm đăng kiểm của Bộ GTVT. Bên cạnh đó, Cục CSGT đã nhanh chóng phối hợp với Cục Đăng kiểm Việt Nam tiến hành khảo sát 3 cơ sở kiểm định của Cục và lựa chọn Trung tâm kiểm định tại quận Long Biên, Hà Nội để đăng kiểm xe dân sự.

Được biết, để có thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, trong thời gian ngắn, Cục CSGT đã tổ chức tập huấn cho hơn 300 CBCS CSGT của Cục và Công an địa phương. “Ngoài số CSCS được tăng cường cho 18 trung tâm thì số CBCS còn lại là nguồn dự phòng để tăng cường cho các trung tâm đăng kiểm tại các địa phương khác khi có chỉ đạo của lãnh đạo Bộ”, đại diện lãnh đạo Cục CSGT cho biết thêm.

Không chỉ tích cực tham gia hỗ trợ hoạt động đăng kiểm tại các trung tâm, lực lượng CSGT còn chủ động nắm tình hình hoạt động tại các trung tâm đăng kiểm, xây dựng phương án phân luồng, hướng dẫn, điều tiết giao thông và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm tại các tuyến đường ra, vào trung tâm đăng kiểm, không để xảy ra tình trạng ùn tắc, TNGT…

Ngoài ra, hằng ngày, Cục CSGT phối hợp với Cục Đăng kiểm Việt Nam chủ động nắm tình hình về hiện tượng “cò mồi” kiểm định xe, việc tiếp nhận phương tiện đến kiểm định, phát sinh thủ tục hành chính chưa đúng quy định tại các trung tâm đăng kiểm, qua đó, xây dựng phương án tháo gỡ những khó khăn trong hoạt động đăng kiểm xe cơ giới dân sự.

Số cán bộ kiểm định viên đã qua tập huấn, có năng lực, kinh nghiệm, nắm vững các quy định, quy trình công tác đã khắc phục mọi khó khăn về điều kiện sinh hoạt, sự khắc nghiệt của thời tiết, sự quá tải trong giai đoạn đầu khi lượng phương tiện tăng đột biến, áp lực về tiến độ, thời gian kiểm định… để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Tính từ ngày 11/3-15/6/2023, lực lượng CSGT đã tăng cường kiểm định viên tại 18 trung tâm đăng kiểm xe cơ giới, với 153.303 lượt phương tiện kiểm định, được Chính phủ, các cấp ghi nhận, người dân ủng hộ, đánh giá cao.

Song song công tác phối hợp với Bộ Công an, nhằm góp phần kịp thời khôi phục lại hoạt động của các dây chuyền kiểm định do thiếu đăng kiểm viên trong thời gian Bộ GTVT chưa bổ sung được nguồn nhân lực, Bộ trưởng Bộ GTVT cũng đã có văn bản đề nghị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho phép tiếp tục bố trí thêm lực lượng đăng kiểm viên Quân đội tham gia hỗ trợ công tác kiểm định xe cơ giới.

Từ cuối tháng 3 đến 20/7/2023, Bộ Quốc phòng đã tăng cường 49 cán bộ, kiểm định viên hỗ trợ Bộ GTVT đăng kiểm xe cơ giới dân sự; trực tiếp kiểm định 264.466 xe tại 23 trung tâm, bảo đảm nghiêm túc, chặt chẽ, đúng tiêu chuẩn, quy trình kỹ thuật. Năng suất mỗi trung tâm tăng 25% – 30%/ngày (khoảng 100-110 xe/ngày). Bộ GTVT đánh giá cao trách nhiệm, chuyên môn, cách tổ chức, tính kỷ luật, hiệu quả công việc của các kiểm định viên Quân đội tăng cường kiểm định.

Với sự nỗ lực của ngành GTVT, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, đặc biệt là đội ngũ đăng kiểm viên tăng cường thuộc lực lượng CAND, QĐND, đến nay, công tác đăng kiểm xe cơ giới tại các trung tâm đăng kiểm đã được tháo gỡ “điểm nghẽn”, trở lại hoạt động bình thường.

Tuy nhiên, bài toán cho hoạt động “đăng kiểm sạch”, chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực nêu trên vẫn là trăn trở của những bộ, ngành liên quan và cả người dân khi tham gia hoạt động đăng kiểm.