Thăm lớp học AI bình dân 400 ngàn học viên ở Việt Nam

Giống như Bình dân học vụ thắp sáng tri thức cho hàng triệu người Việt, Bình dân học AI hướng tới ánh sáng của kỷ nguyên mới, nơi AI là công cụ lao động tuyệt vời.

Năm 1945, phong trào Bình dân học vụ do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động giúp giải phóng hàng triệu người Việt khỏi nạn mù chữ, thắp lên hy vọng và ý chí xây dựng đất nước.

80 năm sau, Bình dân học vụ số len lỏi dần vào đời sống, góp phần thổi bừng lên tinh thần "học tập suốt đời", với khao khát phổ cập tri thức cơ bản về chuyển đổi số cho toàn dân, giúp người dân có "năng lực số" để tiếp cận nhanh hơn, hiệu quả hơn với tri thức của thời đại.

Bình dân học AI là sáng kiến đặc sắc của tinh thần đó.

Ai cũng có thể học AI

Hơn 1 năm qua, anh Lê Công Thành, Giám đốc công ty công nghệ InfoRe và đồng nghiệp thực hiện dự án Bình dân học AI thu hút gần 400.000 thành viên tham gia ngay khi làn sóng AI tràn vào Việt Nam.

Dự án nhằm giúp mọi người học cách sử dụng AI đơn giản và trở thành công cụ làm việc hằng ngày hiệu quả. Bình dân học AI là phong trào Bình dân học vụ kiểu mới, nhằm phổ cập kiến thức AI tới mọi tầng lớp, từ nông dân, công nhân, người lao động phổ thông đến sinh viên, người nội trợ… Ai cũng có thể tiếp cận kiến thức một cách miễn phí, đơn giản và dễ hiểu.

"Trí tuệ nhân tạo là những "cỗ xe" mới mẻ và người dân mọi tầng lớp chính là những "tài xế" cần học cách điều khiển để có thể vận hành chúng trên không gian mạng", anh Thành nói và cho biết AI không chỉ là công cụ công nghệ mà còn là chìa khóa giúp vượt qua rào cản ngôn ngữ, dễ dàng tiếp cận thị trường kinh tế có giá trị cao, mở rộng cơ hội cho mỗi người.

Đây cũng là cơ hội lớn với người Việt, khi AI trở thành nền tảng của hầu hết các ngành công nghiệp. Nếu trước đây, các nước phát triển đi trước chúng ta hàng thập kỷ trong công nghệ mới thì ngày nay với AI, người lao động Việt Nam có thể học cùng lúc, cùng nhịp với thế giới. Điều quan trọng hơn, hạ tầng công nghệ Việt Nam đủ để người học tiếp cận kiến thức AI qua Internet.

Không chỉ kỹ thuật viên, bất kỳ ai cũng có thể dùng AI như "trợ thủ" đắc lực để nâng cao năng suất và chất lượng công việc trong mọi lĩnh vực.

Thời gian đầu, anh Thành và cộng sự gặp không ít khó khăn bởi nhiều người nghĩ không phù hợp với trình độ họ. Anh khắc phục lo lắng này bằng cách xây dựng chương trình phù hợp với từng người. Người nông dân có thể phân tích dữ liệu AI phân tích về nông nghiệp để dự báo mùa vụ, tối ưu hóa năng suất và giảm chi phí. Nông dân còn có thể học cách sử dụng các ứng dụng AI để phân tích các vấn đề của cây trồng như sâu bệnh, thiếu dinh dưỡng hay độ ẩm của đất.

Tôn chỉ "Học để làm" và "Dạy để học" được anh Thành và các cộng sự chọn làm kim chỉ nam. Các thành viên được khuyến khích học hỏi và chia sẻ kiến thức cùng nhau với nguồn tài nguyên mở phong phú. Ở đó, công nghệ AI cũng như các phương pháp mới nhất dù chỉ vừa ra mắt ở các nước phát triển, gần như được chia sẻ tức thì.

Một dự án mang tên Luyện AI được anh Thành và các cộng sự tổ chức, hướng tới những người đã có nền tảng, sẵn sàng đầu tư để học chuyên sâu, rèn luyện bài bản với mục tiêu trở thành thầy hướng dẫn AI cho cộng đồng.

"Dự án hỗ trợ học bổng toàn phần cho những người tham gia chương trình học, nếu cam kết dùng kiến thức được học, dạy lại cho ít nhất 100 người khác sử dụng thành thạo AI", Giám đốc Công ty Công nghệ InfoRe cho hay.

Hình thức học tập “Microlearning” (mỗi ngày học một chút) cũng là một trong những yếu tố sáng tạo của dự án, giúp người học dễ dàng tiếp cận kiến thức AI dù thời gian hạn hẹp. Các thành viên dành ít nhất 15 phút để tìm hiểu và thực hành ứng dụng AI. Mọi chia sẻ và đóng góp của các cá nhân đều được ghi nhận, đánh giá và phản hồi qua hệ thống chatbot AI, giúp người học nhận thấy sự tiến bộ của bản thân qua từng ngày.

Ngoài ra, nhóm cũng tích cực hợp tác với các tỉnh, trường đại học, đào tạo miễn phí cho đội ngũ cán bộ nòng cốt. Các cán bộ sau khi được đào tạo sẽ tự ra mở lớp dạy cho những người chưa biết tại địa phương.

"Tôn chỉ tại các lớp đào tạo AI của chúng tôi là ai được học và nắm vững kiến thức sẽ dạy lại những người chưa biết. Phong trào cứ thể lan rộng, nhận được sự ủng hộ và hưởng ứng nhiệt tình từ cộng đồng. Mọi người tham gia với tinh thần tự nguyện, mong muốn cập nhật và lan toả kiến thức", anh Thành nói và cho rằng, dạy cho người khác chính là cách học tốt nhất trên đời, giúp mỗi người ghi nhớ sâu sắc hơn.

Nắm AI để học tập suốt đời

Bài viết mới đây của Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, học tập suốt đời là chìa khóa để Việt Nam tiến vào kỷ nguyên mới. Để thực hiện được chủ trương này, cần có những phương pháp, kỹ năng, điều kiện nhất định. AI là một yếu tố then chốt, khi chứa đựng nhiều kiến thức nhân loại.

Biết sử dụng AI sẽ tăng khả năng tiếp cận kiến thức, tiến tới học tập suốt đời. Chưa thành thạo, việc tự học sẽ gặp nhiều khó khăn.

"Giống như Bình dân học vụ thắp sáng tri thức cho hàng triệu người Việt, Bình dân học AI hướng tới ánh sáng của kỷ nguyên mới, nơi AI không còn xa vời. Ở đó, chúng ta có cơ hội sánh vai cùng nhân lực AI toàn cầu, nâng cao thu nhập, đưa trí tuệ Việt vươn xa, đồng thời thúc đẩy kinh tế - xã hội", anh Thành nói.

Giống như Bình dân học vụ thắp sáng tri thức cho hàng triệu người Việt, Bình dân học AI hướng tới ánh sáng của kỷ nguyên mới, nơi AI không còn xa vời.

Anh Lê Công Thành

Theo anh Lê Công Thành, trí tuệ nhân tạo hiện phát triển đến bậc 3, khi các công cụ AI có thể tự hành, làm công việc một cách tự động chứ không đơn giản là cỗ máy thực hiện những câu lệnh của người dùng. Điều này cho thấy nếu không hiểu rõ về AI và có kỹ năng sử dụng AI, người lao động ở mọi ngành nghề sẽ dễ dàng bị đào thải.

Trong đó, những công việc lặp đi lặp lại, theo một quy trình khuôn mẫu sẵn sẽ bị AI thay thế sớm nhất.

Nỗi lo mất việc có ở khắp nơi trên thế giới, đặc biệt ở các nước công nghiệp phát triển. Theo thống kê năm 2023 của hãng nghiên cứu thị trường Ipsos, 69% người lao động Úc lo lắng về khả năng AI thay thế công việc của họ. Con số này ở Anh là 65%, Canada và Mỹ là 63% và Ấn Độ là 58%. Điều này cho thấy nếu không hiểu rõ về AI tạo sinh và có kỹ năng sử dụng AI, người lao động sẽ dễ dàng bị đào thải.

Vài năm trở lại đây, Việt Nam thực hiện chuyển đổi số, tuy nhiên kỹ năng số của người Việt đa phần vẫn chỉ dừng lại ở các phần mềm thế hệ cũ, chưa được tích hợp AI.

"Với phần mềm tích hợp AI, chúng ta chưa thực sự làm chủ, bởi nó còn quá mới. Vì thế tạo nên những đứt gãy nhất định trong kỹ năng số của người Việt", anh Thành nhận định và cho rằng, nếu coi trí tuệ nhân tạo là những 'cỗ xe' mới mẻ thì người lao động chính là những 'tài xế' cần học cách điều khiển để vận hành chúng trên không gian mạng.

Khi làm chủ được công nghệ, chúng ta có thể vượt qua rào cản ngôn ngữ, dễ dàng tiếp cận tri thức mới, cơ hội mới. Doanh nghiệp nào có "tài xế" giỏi, có "siêu xe" tốt và có đủ "xăng dầu" cần thiết, họ có thể tiến mạnh mẽ lên phía trước và giành chiến thắng trong cuộc đua.

Vị CEO của InfoRe tin rằng, mỗi người Việt có thể viết tiếp câu chuyện về phép màu công nghệ, về một tương lai nơi AI là "bộ não thứ hai" của hàng triệu người lao động, cùng hiện thực hóa khát vọng tự lực, tự cường, làm giàu tri thức cho đất nước.