Thách thức mới của Mexico

Là một trong những xu hướng đầu tư chính vào Mexico trong năm 2024, làn sóng nearshoring (chuyển trụ sở sản xuất về gần thị trường tiêu thụ) được kỳ vọng đóng góp phần quan trọng vào Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia Bắc Mỹ. Bên cạnh những cơ hội lớn, làn sóng đầu tư này cũng đang mang lại không ít vấn đề cần lời giải, trong đó có cuộc khủng hoảng về thị trường nhà ở.

Nằm sát Mỹ, Mexico được đánh giá là một trong những quốc gia hưởng lợi từ làn sóng dịch chuyển sản xuất sang các nước lân cận. Đặc biệt, giai đoạn hậu Covid-19, các tập đoàn đa quốc gia đã chuyển hoạt động sản xuất từ các địa điểm khác đến Mexico, để tận dụng vị trí gần với Mỹ-trung tâm tiêu dùng cũng như sản xuất lớn trên thế giới.

Quyết định này nhằm giúp các công ty tránh được tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng khi sự cố xảy ra, đồng thời tiết kiệm chi phí vận chuyển khi giao dịch với Mỹ và khối Bắc Mỹ.

Câu chuyện tận dụng lợi thế sẵn có của mình từ làn sóng dịch chuyển đầu tư về gần, liên tục được giới chức Mexico nhấn mạnh thời gian qua. Cuối năm 2023, tại Diễn đàn Ngoại thương quốc gia tại thủ đô Mexico City, Bộ trưởng Ngoại giao Mexico khẳng định, nếu Mexico không chủ động nắm bắt thời cơ từ làn sóng nearshoring, quốc gia Bắc Mỹ có thể tụt hậu về năng lực thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Để tận dụng tối đa cơ hội, Mexico xem xét khắc phục một số vấn đề, trong đó có cải thiện môi trường đầu tư theo hướng thông thoáng hơn, giảm bớt thủ tục hành chính, củng cố hệ thống cơ sở hạ tầng logistics, tăng cường năng lực cung cấp điện ổn định, cũng như bảo đảm tốt an ninh và phòng chống tội phạm.

Những nỗ lực của Mexico giúp kinh tế nước này hái quả ngọt. Tại cuộc hội thảo vừa diễn ra ở thủ đô Mexico City, bà Marisela Sáenz - Chủ tịch chi nhánh của Hiệp hội Bất động sản Mexico tại thành phố Juárez tiếp giáp bang Texas của Mỹ cho biết, Mexico ghi nhận vốn FDI kỷ lục hơn 36 tỷ USD năm 2023. Làn sóng đầu tư đổ về Mexico tăng mạnh thúc đẩy các ngành công nghiệp địa phương phát triển. Tuy nhiên, Hiệp hội Bất động sản Mexico cũng cảnh báo, xu hướng nearshoring của các tập đoàn đa quốc gia đến Mexico có nguy cơ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhà ở tại khu vực biên giới phía bắc quốc gia Bắc Mỹ này.

Đến thành phố Juárez làm việc, hàng nghìn công nhân nước ngoài đối mặt tình trạng khan hiếm nhà ở và giá bất động sản leo thang. Năm 2023, giá nhà tại thành phố biên giới Juárez cũng tăng 12% so với mức của năm 2022.

Đề cập cơn sốt nhà ở gần các khu công nghiệp, bà Sáenz cho biết, trong khi mức lương của các chuyên gia nước ngoài tại thành phố Juárez dao động trong khoảng 850-1.500 USD/tháng; thu nhập của công nhân tại các nhà máy 700 USD/tháng, thì giá thuê một căn hộ chung cư có thể lên tới 300 USD/tháng, gây khó khăn cho người lao động.

Thành phố Juárez nổi tiếng là một trong những địa phương Mexico có lực lượng lao động đông đảo nhất làm việc trong lĩnh vực maquiladora-thuật ngữ chỉ các nhà máy nhập khẩu nguyên liệu đầu vào miễn thuế từ một quốc gia, sau đó xuất khẩu thành phẩm về chính quốc gia đó. Làn sóng đầu tư về gần tăng mạnh vào nửa đầu năm 2023 khiến ngành maquiladora tại thành phố này thiếu hụt khoảng 25.000 lao động.