Thách thức lớn với ngành sản xuất lúa mì Ấn Độ

Là nhà sản xuất lúa mì lớn thứ 2 thế giới, Ấn Độ cũng là nước tiêu thụ lúa mì nhiều thứ 2 toàn cầu. Theo ước tính gần nhất của Chính phủ, sản lượng lúa mì cả năm 2023 có thể tăng hơn 4% lên mức kỷ lục 112,2 triệu tấn. Tuy nhiên, mùa đông ít mưa năm ngoái khiến nhiệt độ tăng cao ở một số vùng phía bắc, nơi lúa mì được trồng phổ biến.

Đáng lo ngại là nhiệt độ trung bình giữa tháng 2 đã chạm mức thường thấy vào khoảng đầu đến giữa tháng 3, trong khi lượng lúa mì được thu hoạch vào tháng 3 sẽ quyết định sản lượng của cả năm. Chính phủ Ấn Độ đang cân nhắc kéo dài lệnh cấm xuất khẩu lúa mì (được ban hành tháng 5/2022) nhằm bổ sung dự trữ nhà nước và hạ giá lúa mì trong nước.

Các vụ thu hoạch lúa mì của Ấn Độ thường diễn ra theo chu kỳ, với một số năm ghi nhận những vụ thu hoạch đặc biệt bội thu, phụ thuộc chủ yếu vào những diễn biến tích cực của thời tiết. Thống kê của Cục Khí tượng Ấn Độ (IMD) cho thấy nhiệt độ cao nhất ở một số bang từ giữa tháng 2 đã lên ngưỡng 39oC, cao hơn mức nhiệt độ bình thường hằng năm tới 9oC và có thể sẽ duy trì hơn mức bình thường khoảng từ 5-7oC ở khu vực Tây Bắc trong những ngày tới. Đồng thời, Cục Khí tượng cảnh báo, nhiệt độ ban ngày cao hơn có thể ảnh hưởng xấu đến sản lượng lúa mì đang trong thời kỳ tăng trưởng, vì nhiệt độ môi trường cao trong giai đoạn ra hoa và trưởng thành của cây lúa mì sẽ dẫn đến mất năng suất, giảm sản lượng.

Dự trữ lúa mì tại các kho của Chính phủ Ấn Độ đã giảm 47,9% còn 17,2 triệu tấn ghi nhận ngày 1/1, mức thấp nhất vào tháng 1 trong 6 năm qua. Tại nước này, nhu cầu tiêu thụ lúa mì nội địa hằng năm là khoảng 105 triệu tấn và các thương nhân ước tính tổng sản lượng năm ngoái thực tế đã giảm, chỉ khoảng 95 triệu tấn, khiến giá lúa mì cao kỷ lục. Giá lúa mì tại Ấn Độ đã lên mức cao nhất trong lịch sử là 32.500 rupee (tương đương gần 400 USD)/tấn trong tháng 1, cao hơn nhiều so mức 21.250 rupee/tấn – mức giá mà chính phủ dự tính sẽ mua ngũ cốc dự trữ từ nông dân các địa phương trong năm nay.

Năm 2022, lượng lúa mì được Chính phủ Ấn Độ thu mua đã giảm 53%, còn 18,8 triệu tấn, do giá thị trường tăng cao. Chính phủ Ấn Độ mua gạo và lúa mì từ nông dân với mức giá do nhà nước quy định để thực hiện chương trình phúc lợi lương thực lớn nhất thế giới, trợ cấp cho những người dân nghèo, theo Đạo luật An ninh lương thực quốc gia với chi phí khoảng 24 tỷ USD mỗi năm.

Chính phủ Ấn Độ đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu lúa mì hồi tháng 5/2022 trong bối cảnh giá lúa mì toàn cầu tăng mạnh, bất chấp nhu cầu từ thị trường quốc tế tăng cao để bù đắp tình trạng thiếu hụt nguồn cung do những gián đoạn ở Ukraine – nhà xuất khẩu lúa mì lớn thứ 5 thế giới.

Mỗi năm, nông dân Ấn Độ chỉ trồng một vụ lúa mì vào các tháng 10 và 11, để thu hoạch vào tháng 3 của năm kế tiếp. Lệnh cấm xuất khẩu hiện nay có thời hạn xem xét vào tháng 4 và các quan chức chính phủ hàng đầu từ các bộ thực phẩm, nông nghiệp và thương mại nhiều khả năng sẽ đưa ra quyết định về việc gia hạn vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4, song các nguồn tin từ chính phủ và các nhà sản xuất lúa mì cho biết, họ không kỳ vọng lệnh cấm xuất khẩu lúa mì sẽ gỡ bỏ cho đến giữa năm 2024.