Tập trung đầu tư đào tạo vận động viên trẻ

Các quốc gia có nền thể thao phát triển đều tập trung đầu tư đào tạo bài bản cho vận động viên trẻ, thậm chí có những bộ môn, vận động viên được đào tạo bắt đầu từ 6-12 tuổi. Đây cũng là hướng đi của thể thao Việt Nam để vươn tầm châu lục và thế giới.

Theo nghiên cứu của Ủy ban Olympic quốc tế, 80% vận động viên đoạt huy chương Thế vận hội đã bước vào đào tạo chuyên nghiệp từ 14 tuổi. Hiện nay, tại các trung tâm đào tạo năng khiếu thể thao lớn của Việt Nam là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng…, bên cạnh việc tuyển chọn, đào tạo vận động viên trẻ theo hướng chuyên nghiệp từ sớm ở trong nước, còn đầu tư gửi các vận động viên có tố chất nổi trội ra nước ngoài đào tạo dài hạn.

Nhiều vận động viên ngôi sao của nước ta sau này như: Nguyễn Huy Hoàng, Nguyễn Thị Ánh Viên (bơi) từng giành nhiều Huy chương Vàng tại các giải trẻ Olympic, châu Á hay SEA Games đều đã trải qua quá trình tập huấn, đào tạo dài hạn ở nước ngoài từ khi còn rất ít tuổi. Nhiều môn thể thao khác như bắn súng, bắn cung, bơi lội, thể dục dụng cụ, canoeing, điền kinh… cũng đều có lộ trình đào tạo vận động viên bài bản từ rất sớm như vậy.

Tuy nhiên, việc đào tạo vận động viên trẻ ở Việt Nam cũng đang gặp rất nhiều khó khăn, hạn chế về kinh phí đầu tư khiến cho cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa được bảo đảm, trong đó thiếu phòng tập luyện đạt chuẩn và không có nhiều trang thiết bị kỹ thuật, trung tâm hồi phục, trị liệu hiện đại, khép kín cho vận động viên, trong khi chế độ tiền công và tiền thưởng còn thấp, chế độ dinh dưỡng chưa đạt yêu cầu….

Thực tế cho thấy các trang thiết bị y tế như máy siêu âm, điện xung… chưa đủ để giúp các vận động viên hồi phục chấn thương và sau thi đấu, tập luyện được nhanh hơn. Việc đào tạo nhân viên vật lý trị liệu giỏi, chuyên sâu cho vận động viên cũng hết sức cần thiết cho công tác này.

Tại Hội thảo “Tương lai cho thế hệ vươn mình” do Báo Nhân Dân tổ chức vừa qua, huấn luyện viên trưởng đội tuyển thể dục dụng cụ nam quốc gia Trương Minh Sang cho biết: “Các vận động viên vẫn còn tư duy e ngại, thiếu tự tin khi tham gia các giải đấu quốc tế. Chưa mạnh dạn thể hiện hết khả năng dẫn đến thành tích bị ảnh hưởng, đánh mất cơ hội ở những giai đoạn, thời điểm quan trọng".

Vì thế, cần có các lớp học phổ biến kiến thức, tâm lý cho các vận động viên, giúp họ vượt qua các giai đoạn khó khăn, có được sự tự tin, có tư duy của nhà vô địch, không e ngại, rụt rè. Có vậy thì các vận động viên mới vượt qua được rào cản tâm lý, vượt qua bản thân, tự tin, sớm chinh phục các mục tiêu đặt ra.

Bên cạnh đó, từ lâu nay, các trung tâm đào tạo thể thao còn kết hợp đào tạo chuyên môn với học văn hóa một cách hiệu quả, trang bị kiến thức, ngoại ngữ cho vận động viên trẻ, mang lại cho họ sự tự tin, bản lĩnh, giáo dục tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, nâng cao nhận thức, vai trò và trách nhiệm, đồng thời bảo đảm về học vấn để họ có thể theo đuổi các ngành nghề khác trong tương lai dù sau này không tiếp tục theo đuổi sự nghiệp thể thao chuyên nghiệp.

Theo các chuyên gia, để đào tạo vận động viên đỉnh cao, ngành thể thao cần sớm tuyển chọn các vận động viên tiềm năng để đầu tư trọng điểm, dài hạn ở các nước có nền thể thao phát triển, đầu tư có tính kế thừa liên tục với nhiều lứa vận động viên. Về lâu dài, chính những vận động viên từng đoạt thành tích cao tại các đấu trường châu lục và thế giới sẽ là lực lượng kế cận, trở thành các huấn luyện viên có kinh nghiệm, trình độ cao trong tương lai.

Việc phát hiện những tài năng thể thao từ trường học cũng giữ vai trò hết sức quan trọng, đòi hỏi sự quan tâm của các cấp quản lý Nhà nước trong việc nâng cấp điều kiện cơ sở vật chất và quỹ đất dành cho tập luyện thể thao học đường, nhất là tại những thành phố.

Theo Tiến sĩ Vũ Thái Hồng - Viện trưởng Khoa học công nghệ thể thao, cần xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia về thể chất học sinh cũng như tiêu chuẩn, quy chuẩn thiết bị tập luyện phù hợp với từng cấp học; đồng thời đào tạo, đào tạo lại đội ngũ giáo viên thể dục thể thao đáp ứng với yêu cầu mới, biết sử dụng công nghệ hiện đại và khả năng cập nhật kiến thức mới.

Làm được điều này, chính là nền tảng cơ sở cho sự phát triển của thể thao đỉnh cao, tạo điều kiện cho các tài năng thể thao được bộc lộ và phát triển.