Tăng vốn cho Agribank để bảo đảm an toàn hệ thống tài chính quốc gia

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh.

Sáng 8-6, thực hiện chương trình kỳ họp, Quốc hội nghe Thống đốc Ngân hàng nhà nước Lê Minh Hưng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về việc bổ sung vốn điều lệ cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank); nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra về việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank.

Theo Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng, Agribank là NHTM do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, có một vị trí quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng phục vụ phát triển kinh tế quốc gia, đặc biệt là vai trò chủ đạo trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Những năm gần đây, kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank có những cải thiện rõ nét, đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước thông qua nộp thuế và lợi nhuận.

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, Agribank chưa được Nhà nước đầu tư bổ sung vốn điều lệ, tốc độ tăng vốn điều lệ luôn thấp hơn tốc độ tăng tổng tài sản, khiến tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng bị suy giảm. Vốn điều lệ của Agribank hiện đạt 30.591 tỷ đồng. Nếu tính theo chuẩn mực vốn Basel II, thời điểm 31-3-2020, tỷ lệ an toàn vốn của Agribank chỉ đạt 6,9%, không bảo đảm yêu cầu vốn tối thiểu 8% theo quy định.

Theo đó, mức vốn tự có thiếu hụt của Agribank giai đoạn 2019 – 2021 để đáp ứng chuẩn mực vốn Basel II là rất lớn. Do chưa đáp ứng chuẩn mực vốn Basel II nên Agribank hiện đang được NHNN cho phép thực hiện tỷ lệ an toàn vốn theo quy định của Thông tư 22/2019/TT-NHNN ngày 15-11-2019. Thời điểm 31-3-2020, tỷ lệ an toàn vốn của Agribank theo Thông tư 22 chỉ đạt 9,2%, đã sát ngưỡng tối thiểu theo quy định là 9%. Để đáp ứng quy định tại Thông tư 22, Agribank vẫn cần được Nhà nước cấp bổ sung 3.500 tỷ đồng ngay trong năm 2020.

Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng trình bày Tờ trình của Chính phủ, sáng 8-6.

Nếu không tăng vốn điều lệ cho Agribank ngay trong năm 2020 thì sẽ không thể đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ phát triển kinh tế, đặc biệt là vốn tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn. Các chỉ tiêu tăng trưởng của Agribank bị ảnh hưởng trực tiếp, ảnh hưởng đến an toàn trong hoạt động ngân hàng, giảm vị thế, vai trò trong hệ thống các TCTD và nguy cơ hạ mức xếp hạng tín nhiệm từ các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế là hiện hữu. Khi đó Agribank sẽ không bảo đảm được vai trò chủ lực trong việc thực thi chính sách của Chính phủ về phát triển nông nghiệp nông thôn khi Ngân hàng này cung ứng đến 50% thị phần tín dụng nông nghiệp, nông thôn tại Việt Nam; ảnh hưởng lớn đến việc triển khai hiệu quả các chính sách giảm nghèo bền vững của Chính phủ.

Tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4 năm 2020, Chính phủ đã thảo luận và thống nhất việc cấp bổ sung vốn điều lệ cho Agribank là cần thiết, cấp bách, cần thực hiện ngay trong năm 2020; nguồn vốn cấp bổ sung từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019; mức bổ sung vốn điều lệ tương ứng với số lợi nhuận sau thuế thực nộp ngân sách nhà nước năm 2020 của Agribank, tối đa không quá 3.500 tỷ đồng.

Việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank là rất cần thiết, cấp bách và có căn cứ pháp lý để thực hiện (Luật số 69/2014/QH13); tuy nhiên, theo quy định tại Khoản 7 Điều 4 Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 9-11-2016 của Quốc hội về Kế hoạch tài chính 05 năm quốc gia giai đoạn 2016 – 2020 quy định không dùng ngân sách nhà nước để cấp vốn điều lệ cho tổ chức tín dụng thương mại. Do vậy, việc cấp bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ ngân sách nhà nước phải báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.

Về vấn đề này, Ủy ban Kinh tế tán thành với sự cần thiết tăng vốn điều lệ cho Agribank. Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, việc tăng vốn điều lệ cho Agribank sẽ góp phần tăng năng lực tài chính, năng lực cạnh tranh, tăng cường vai trò và đóng góp của Agribank cho nền kinh tế, phù hợp với quá trình cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020; đồng thời, đáp ứng được tỷ lệ bảo đảm an toàn của Agribank nói riêng và an toàn hệ thống tài chính quốc gia nói chung, hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng, qua đó đóng góp tích cực vào công cuộc phục hồi và phát triển kinh tế đất nước sau đại dịch Covid-19, đặc biệt là hỗ trợ thực hiện các chính sách theo chương trình mục tiêu quốc gia về “Xây dựng nông thôn mới” và “Giảm nghèo bền vững”.

Phiên làm việc của Quốc hội về nội dung tăng vốn điều lệ cho Agribank, sáng 8-6.

Về mức vốn và nguồn bổ sung vốn điều lệ, Ủy ban Kinh tế cho rằng phương thức xác định mức vốn điều lệ bổ sung cho Agribank là 3.500 tỷ đồng được thực hiện theo quy định và phù hợp với các chỉ tiêu tăng trưởng dự kiến của ngân hàng cũng như mức vốn thiếu hụt cần bù đắp bằng vốn điều lệ bổ sung trong năm 2020. Do các nguồn khác không có khả năng bố trí nên Ủy ban Kinh tế nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019; tuy nhiên cần báo cáo Quốc hội về việc bổ sung vào dự toán chi NSNN năm 2020 để bảo đảm quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank sẽ có tính lan tỏa cao, tăng dư nợ tín dụng cho khách hàng, nhất là hỗ trợ các đối tượng chính sách, vùng đặc biệt khó khăn, thực hiện các chính sách, chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Qua đó, góp phần hỗ trợ kịp thời hệ thống ngân hàng trong việc giảm tác động tiêu cực do đại dịch Covid-19 đối với các đối tượng yếu thế, thực hiện nhiệm vụ cấp bách phục hồi kinh tế – xã hội.

Trường hợp được Quốc hội chấp thuận bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ NSNN, đề nghị Chính phủ, NHNN phải bảo đảm việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank theo đúng thẩm quyền quyết định, trình tự, thủ tục quy định và sử dụng vốn đầu tư từ NSNN một cách hiệu quả; đồng thời chỉ đạo Agribank tiếp tục thực hiện các giải pháp tích cực bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn theo quy định pháp luật.

Theo chương trình kỳ họp, Quốc hội sẽ tiến hành thảo luận ở tổ vào chiều ngày 8-6 và thảo luận tại Hội trường vào chiều ngày 10-6 đối với nội dung bổ sung vốn điều lệ cho Agribank.