Tăng cường phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

 - Để phòng ngừa, ngăn chặn những tác hại mà thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử (TLĐT), thuốc lá nung nóng mang lại, thời gian qua, các cấp, ngành liên quan của tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tăng cường kiểm soát, ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp mua bán, kinh doanh sản phẩm TLĐT, thuốc lá nung nóng chưa được phép kinh doanh, sử dụng trên thị trường.

Hiện nay, các sản phẩm TLĐT, thuốc lá nung nóng được thiết kế với nhiều kiểu dáng (hình cây bút, USB, thỏi son môi, hộp sữa…) với giá cả đa dạng, hương vị hấp dẫn với giới trẻ. Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới rất có hại với sức khoẻ của người hút và những người xung quanh, là nguyên nhân của nhiều trường hợp ngộ độc nicotine, gây ra các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hoá. Tại Việt Nam, chỉ tính riêng năm 2023 có trên 1.200 ca nhập viện do sử dụng TLĐT, thuốc lá nung nóng.

Tích cực tuyên truyền

Theo kết quả điều tra về thực trạng sử dụng TLĐT, thuốc lá nung nóng trên địa bàn tỉnh (khảo sát năm 2022), có 38,5% người từ 15 tuổi trở lên được hỏi đã từng nghe về TLĐT, trong đó có 3,8% đã từng hút TLĐT và 1% đang hút; có 3,9% những người hút thuốc đã từng nghe về thuốc lá nung nóng, trong đó có 1,1% đã từng sử dụng TLĐT.

Thực hiện công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, nhất là thuốc lá thế hệ mới, Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh đã chỉ đạo Ban Chỉ đạo các huyện, thành phố cũng như các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, trong đó tập trung truyền thông về tác hại của TLĐT, thuốc lá nung nóng thông qua nhiều hình thức như: các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội; treo băng rôn, khẩu hiệu hưởng ứng tuần lễ quốc gia không thuốc lá, ngày thế giới không thuốc lá (31/5); tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo về tác hại thuốc lá và các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá… Qua đó nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tác hại, hệ luỵ của thuốc lá thế hệ mới đối với sức khoẻ, môi trường và sự phát triển kinh tế - xã hội.

Theo đó, từ năm 2023 đến nay, các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Lạng Sơn… đã đăng tải trên 2.000 tin, bài, ảnh, phóng sự tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, TLĐT đối với sức khoẻ, môi trường sống và xã hội; các khu dân cư, trường học trên địa bàn tỉnh đã tổ chức gần 1.150 buổi truyền thông trực tiếp về hệ luỵ của TLĐT với 240.000 lượt người tham gia; treo gần 2.000 băng rôn, khẩu hiệu, phát 9.000 tờ rơi tuyên truyền về tác hại thuốc lá, TLĐT; Sở Y tế đã cấp phát 3.000 biển báo cấm hút thuốc lá cho các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh…

Cùng đó, các sở, ngành, đoàn thể cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh cũng tích cực vận động hội viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tham gia hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá thế hệ mới, kết hợp tuyên truyền thông qua mạng xã hội như facebook, zalo...; UBND các xã, phường, thị trấn tích cực tuyên truyền người dân hạn chế hoặc không sử dụng thuốc lá trong đám cưới, đám hiếu, lễ hội...

Ông Nguyễn Đức Vũ, Chủ tịch UBND phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn cho biết: Phường Vĩnh Trại hiện có 4.599 hộ với hơn 17.000 nhân khẩu. Để phòng chống tác hại của TLĐT, thuốc lá nung nóng, chúng tôi đã tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng để khảo sát, phát hiện và xử lý nghiêm các điểm bán lẻ TLĐT trên địa bàn, nhất là tại khu vực các cổng trường học; phối hợp với các trường học tuyên truyền về tác hại của TLĐT; vận động người dân nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá…

Tăng cường ngăn chặn, xử lý

Song song với hoạt động tuyên truyền, nhằm ngăn chặn kịp thời tác hại của việc sử dụng TLĐT, thuốc lá nung nóng, lực lượng chức năng như Cục Quản lý thị trường tỉnh, Công an tỉnh, Bộ đội Biên phòng tỉnh… đã tăng cường công tác kiểm soát, ngăn chặn, xử lý các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán TLĐT, thuốc lá nung nóng chưa được phép kinh doanh, sử dụng trên thị trường.

Cụ thể, từ năm 2020 đến nay, lực lượng Công an toàn tỉnh đã bắt giữ 18 vụ buôn bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu, thu giữ 11.681 máy hút TLĐT, 5.285 điếu TLĐT, 138.508 phụ kiện đầu TLĐT, 740 phụ kiện lõi TLĐT, 1.582 lọ tinh dầu TLĐT, 172.850 phụ kiện đầu đốt có chứa tinh dầu TLĐT, 3,6 tấn thuốc lá không có hoá đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ với tổng trị giá trên 7,4 tỷ đồng. Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh đã bắt giữ, xử lý 1 vụ, 8 đối tượng, thu giữ tang vật gồm 40 bao thuốc lá ngoại, hơn 2.000 đầu hút TLĐT, 550 thân hút và dây sạc TLĐT… Toàn bộ tang vật thu giữ được đã buộc tiêu huỷ theo quy định của pháp luật.

Điển hình như vào hồi 19 giờ 30 phút ngày 9/5/2024, Công an thành phố Lạng Sơn tiến hành kiểm tra hành chính một cơ sở kinh doanh dịch vụ đồ uống tại khu PG1-G6 Vincom, phường Chi Lăng, thành phố Lạng Sơn và phát hiện tại tầng 2 của cửa hàng có các hộp cát tông bên trong có chứa 277 lọ tinh dầu dùng cho TLĐT. Lực lượng chức năng xác định, số hàng hoá trên là của chị N.T.L, sinh năm 1997, trú tại đường Bà Triệu, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn. Thời điểm kiểm tra, chủ lô hàng không xuất trình được hoá đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của số hàng hoá trên. Chị N.T.L khai nhận mua số tinh dầu trên mạng xã hội với giá từ 25.000 đến 50.000 đồng/lọ và bán cho khách nhằm kiếm lời với giá từ 90.000 đến 200.000 đồng/lọ.

Ông Đặng Văn Ngọc, Cục trưởng Cục Quản lý Thị trường tỉnh cho biết: Để ngăn chặn TLĐT, thuốc lá nung nóng, những năm gần đây, Cục Quản lý thị trường tỉnh đã chủ động tham mưu UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc là tỉnh ban hành các kế hoạch, văn bản chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá trong đó có TLĐT. Đồng thời cũng chủ động ban hành văn bản chỉ đạo các đội Quản lý thị trường trực thuộc tiến hành kiểm tra, xử lý quyết liệt đối với mặt hàng TLĐT. Từ năm 2020 đến nay, chúng tôi đã kiểm tra, xử phạt 14 vụ vi phạm, tịch thu, tiêu hủy gần 18.000 điếu TLĐT nhập lậu không rõ nguồn gốc xuất xứ trị giá gần 2 tỷ đồng và xử phạt vi phạm hành chính với số tiền hơn 130 triệu đồng.

Với sự vào cuộc đồng bộ của các ngành chức năng, hy vọng rằng, các loại hình thuốc lá mới trong đó có TLĐT, thuốc lá nung nóng sẽ được quản lý, kiểm soát tốt trên thị trường, góp phần đưa Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá đi vào cuộc sống, bảo vệ sức khỏe của Nhân dân trên địa bàn.