Tài nguyên văn hóa - "Chất xúc tác" phát triển du lịch Bắc Sơn

– Bắc Sơn là địa bàn hiện đang lưu giữ rất nhiều di sản văn hóa (DSVH) vật thể, phi vật thể phong phú và độc đáo của tỉnh. Những DSVH ấy là nguồn tài nguyên quý tạo nên giá trị du lịch của huyện.

Sự hấp dẫn của du lịch Bắc Sơn chắc chắn sẽ không thể có được nếu thiếu đi những DSVH vốn rất đa dạng, đặc sắc. Đến với Bắc Sơn là đến với địa danh của những dấu tích khảo cổ nổi tiếng, đây cũng là vùng đất mang nhiều dấu ấn lịch sử cách mạng với 29 khu, điểm di tích, bao gồm 1 khu di tích cấp quốc gia đặc biệt, 3 điểm di tích cấp quốc gia, 12 điểm di tích cấp tỉnh và 13 điểm di tích được kiểm kê khoa học. Đó là tài nguyên văn hóa phi vật thể với DSVH phi vật thể cấp quốc gia lễ hội Ná Nhèm (xã Trấn Yên) cùng đa dạng loại hình DSVH vật thể khác như trang phục, tiếng nói, chữ viết, phong tục, tập quán, của 5 dân tộc chính: Tày, Nùng, Kinh, Dao, Mông.

Du khách tham quan và tìm hiểu về di tích lịch sử đình Nông Lục, huyện Bắc Sơn

Để khai thác nguồn tài nguyên quý giá này, thời gian qua, UBND huyện Bắc Sơn đã tập trung thực hiện các giải pháp quan trọng. Bà Đỗ Thanh Loan, Trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin (VH-TT) huyện cho biết: Xác định những DSVH là thế mạnh trong phát triển du lịch, từ năm 2017 đến nay, chúng tôi đã đẩy mạnh tuyên truyền tới Nhân dân về nội dung liên quan đến bảo tồn, phát huy các giá trị DSVH. Đặc biệt, phòng đã tham mưu UBND huyện, đưa nội dung này là một giải pháp trong Kế hoạch số 03 ngày 5/1/2021 của UBND huyện về “Triển khai thực hiện Đề án phát triển du lịch huyện Bắc Sơn 2021 – 2025”.

Theo đó, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, từ năm 2017 đến nay, các đơn vị liên quan của huyện đã phối hợp đăng tải gần 200 tin, bài, ảnh về các DSVH của huyện trên các phương tiện thông tin đại chúng, thực hiện trên 20 chương trình truyền hình phản ánh về đời sống văn hóa, phong tục, tập quán trên địa bàn huyện.

Bên cạnh đó, chính quyền huyện luôn quan tâm bảo tồn giá trị các di tích lịch sử, văn hóa. Đến nay, đã có gần 20 lượt di tích trên địa bàn huyện được đầu tư, tôn tạo và nhiều tuyến đường vào các điểm du lịch được huyện đầu tư, nâng cấp với tổng kinh phí từ nguồn ngân sách và xã hội hóa trên 20 tỷ đồng.

Song song với đó, huyện đã chỉ đạo hình thành và phát triển các làng văn hóa du lịch cộng đồng (DLCĐ) tại các xã: Bắc Quỳnh, Chiến Thắng, Vũ Lăng. Đồng thời, phục dựng các loại hình DSVH phi vật thể đưa vào phục vụ du khách tại các làng DLCĐ. Từ năm 2017 đến nay, UBND huyện đã phối hợp tổ chức 4 lớp truyền dạy DSVH phi vật thể cho người dân; phối hợp tổ chức 10 lớp tập huấn kỹ năng du lịch cho trên 300 cán bộ, người dân làm du lịch.

Ông Dương Đình Đường, Chủ tịch UBND xã Bắc Quỳnh cho biết: Từ năm 2010, xã đã thành lập làng văn hóa DLCĐ Quỳnh Sơn, chúng tôi cũng đã thành lập đội văn nghệ DLCĐ với 30 thành viên. Hằng năm, xã phối hợp mở lớp dạy đàn tính, hát then, hát ví, hát sli, múa chầu… cho các thành viên trong đội. Cùng đó, xã khuyến khích người dân bảo tồn và phát triển làng nghề làm ngói âm dương và những món ăn truyền thống, khôi phục những điệu múa cổ phục vụ du khách trải nghiệm.

Đáng chú ý, huyện cũng chú trọng xây dựng, tạo không gian để phát huy các tài nguyên DSVH như: tổ chức lễ hội Ná Nhèm xã Trấn Yên; lễ hội xuân Yên Lãng (thị trấn Bắc Sơn)… tổ chức Ngày hội “Quýt vàng Bắc Sơn” và giới thiệu sản phẩm nông nghiệp, văn hóa, du lịch huyện. Đặc biệt, từ ngày 15 đến ngày 17/7/2022, lần đầu tiên UBND huyện tổ chức Tuần Văn hóa – Du lịch với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, độc đáo như: Cuộc thi người đẹp trình diễn trang phục dân tộc, trình diễn lễ cấp sắc của người Dao Lù Gang; hát Quan Làng, biểu diễn hát then, hát ví, múa chầu…

Qua đó, Bắc Sơn ngày càng thu hút đông khách du lịch. Theo số liệu của Phòng VH-TT huyện, từ đầu năm 2022 đến ngày 10/7/2022, Bắc Sơn đón trên 28.000 lượt khách du lịch (tăng trên 175% so với cả năm 2021); doanh thu đạt 15,7 tỷ đồng. Chị Văn Đình Nhung, quận Đống Đa, Hà Nội cho biết: “Tôi rất thích trải nghiệm DLCĐ ở Bắc Sơn, vì ở đây cảnh đẹp, đồ ăn ngon, hơn nữa bà con nơi đây rất thân thiện, tôi được nghe những điệu hát then, đàn tính rất hay. Biết tin sắp tới huyện sẽ tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, du lịch hấp dẫn, tôi đã sắp xếp công việc để về Bắc Sơn trải nghiệm”.

Được biết, đối với lĩnh vực du lịch, huyện Bắc Sơn phấn đấu năm 2025 đón trên 400.000 lượt khách; doanh thu du lịch đạt trên 230 tỷ đồng trở lên. Ông Nguyễn Ngọc Thiều, Chủ tịch UBND huyện nhấn mạnh: Để đạt mục tiêu đó, thời gian tới, ngành du lịch huyện sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng các điểm DLCĐ. Tạo điều kiện, thu hút các nhà đầu tư xây dựng các sản phẩm, dịch vụ du lịch. Khôi phục, bảo tồn và khai thác sản phẩm du lịch từ các lễ hội, các ngành nghề truyền thống, văn nghệ dân gian… khuyến khích người dân tham gia, xây dựng và hưởng lợi ích từ các hoạt động này.

Với những giải pháp đồng bộ đã và đang được triển khai tích cực, tin tưởng rằng, du lịch Bắc Sơn sẽ có nhiều khởi sắc trong tương lai.