Số lượng ca hiến tạng từ người chết não tăng gấp 3 lần trong vài tháng

Từ năm 2010 đến 2020, mỗi năm tại Việt Nam có 10-11 ca chết não hiến tạng. Riêng năm 2023, có 14 ca chết não hiến tạng. Tuy nhiên, chỉ trong 9 tháng của năm 2024, đã có 25 ca chết não hiến mô, tạng.

Từ tháng 5/2024 tới nay, số lượng ca hiến tạng từ người chết não tăng gấp 3 lần. Các ca ghép tạng, trong đó có ghép hiến giác mạc, tăng 10% so với những thời điểm trước.

Đây là thông tin được Phó giáo sư Nguyễn Thị Kim Tiến - Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội vận động hiến, tặng mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam cho biết tại Tọa đàm chia sẻ kinh nghiệm thu nhận và điều phối giác mạc Việt Nam và Singapre, do Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia và Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 tổ chức chiều 15/10, tại Hà Nội.

Theo báo cáo của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, từ năm 2010 đến 2020, mỗi năm tại Việt Nam có 10-11 ca chết não hiến tạng. Riêng năm 2023, có 14 ca chết não hiến tạng. Tuy nhiên, chỉ trong 9 tháng của năm 2024, đã có 25 ca chết não hiến mô, tạng, góp phần tăng số tạng hiến từ người chết não đạt 87/892 bệnh nhân ghép (tương đương 10%). Đây được coi là con số kỷ lục của Việt Nam vì trước đây, tỷ lệ hiến tạng từ người chết não chỉ chiếm khoảng 5-6%.

Chủ tịch Hội vận động hiến, tặng mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam cho biết trình độ ghép tạng của Việt Nam đã đạt ngang tầm khu vực và thế giới, nhưng tỷ lệ người đăng ký hiến tạng sau chết não thấp, trong khi đó, danh sách chờ ghép tạng tại các bệnh viện ngày càng tăng. Hiện nay, nhu cầu ghép giác mạc rất cao nhưng nguồn hiến tặng còn khan hiếm.

Về lĩnh vực ghép giác mạc vẫn còn một số khó khăn bởi Việt Nam hiện chỉ có 2 cơ sở y tế có khả năng thu, ghép giác mạc trên cả nước, bên cạnh đó số lượng giác mạc hiến ít.

“Ngoài nguồn hiến trong nước, Việt Nam được tặng nguồn giác mạc từ nước ngoài. Tuy nhiên, thủ tục hải quan và bảo quản giác mạc còn khó khăn bởi giác mạc không phải bệnh phẩm, không phải thiết bị, hay mẫu vi sinh vật mà giác mạc là mô cần bảo quản sống. Vì vậy, các cơ quan chức năng, các cơ sở thu, ghép giác mạc cần có kiến nghị chính thức tới Bộ Y tế, Tổng cục Hải quan cần tạo điều kiện về thủ tục để chuyển nguồn giác mạc từ nước ngoài về Việt Nam ghép cho người bệnh sớm,” Phó giáo sư Nguyễn Thị Kim Tiến phân tích.

Tại tọa đàm, Tiến sỹ Howard Cajucom-Uy - Phụ trách Ngân hàng Mắt Singapore và Phó Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Mắt châu Á đã có những chia sẻ kinh nghiệm về mô hình và hiệu quả hoạt động của Ngân hàng mắt Singapore trong những năm qua.

Tiến sỹ Howard Cajucom-Uy phân tích việc hiến tặng giác mạc không yêu cầu về không gian, việc thu nhận giác mạc có thể diễn ra ở bất cứ đâu, không ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ, việc thu nhận giác mạc không lấy đi toàn bộ nhãn cầu của người hiến tặng mà chỉ lấy 1 lớp màng mỏng giác mạc phía trước... Do vậy, cần tăng cường công tác truyền thông để nhiều người biết đến hiến tặng giác mạc mang lại ánh sáng cho nhiều người khác.

Phó giáo sư Hoàng Thị Minh Châu - Giám đốc Ngân hàng Mô, Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 cho biết chỉ trong 8 tháng, Bệnh viện đã thu nhận 57 giác mạc từ nhiều nguồn hiến. Trong số đó, thu nhận có 2 ca hiến tặng trong nước, còn lại là giác mạc hiến tặng từ các ngân hàng mắt của Mỹ. Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 thực hiện thành công 42 ca ghép giác mạc, mang lại ánh sáng cho người bệnh. Số còn lại được điều phối sang các bệnh viện khác.

Kể từ ca hiến giác mạc đầu tiên năm 2007, đến nay, hơn 20 tỉnh thành đã có người hiến tặng giác mạc sau khi qua đời. Hiện cả nước có trên 300.000 người mù cần được ghép giác mạc.

Tính đến tháng 9/2024, sau 32 năm triển khai ghép tạng và 14 năm lấy tạng từ người cho chết não, cả nước ghi nhận 180 ca chết não hiến tạng. Hiện các bác sỹ Việt Nam đã thực hiện thành công ghép hầu hết các tạng như các nước phát triển đã thực hiện như: Ghép thận, gan, tim, phổi, tuỵ, ruột, khí quản, chi thể…/.