Sáng tạo Khoa học kỹ thuật trong nhà trường: Tăng về lượng và chất

– Thời gian qua, ngành giáo dục tỉnh đã thường xuyên khuyến khích học sinh tham gia sáng tạo khoa học kỹ thuật (KHKT), qua đó, thu hút nhiều dự án của học sinh tham dự các cuộc thi sáng tạo KHKT dành cho học sinh trung học và được đánh giá cao về chất lượng sản phẩm.

Năm học 2021 – 2022, toàn tỉnh có 251 trường có cấp THCS và THPT. Đến nay, 100% đơn vị giáo dục ở các cấp học này đều có học sinh tham gia cuộc thi sáng tạo KHKT cấp tỉnh và có trên 90% số đơn vị tổ chức thi cấp cơ sở với hàng trăm dự án của các em học sinh tham gia mỗi năm. Theo tìm hiểu của chúng tôi, số lượng các dự án, mô hình tham gia cuộc thi KHKT học sinh trung học cấp tỉnh tăng qua từng năm. Cụ thể: năm học 2018 – 2019, toàn tỉnh có 120 dự án thì đến năm 2019 – 2020 tăng lên 126 dự án và năm học 2021 – 2022 này có 135 dự án tham gia thi, trong đó có hàng chục dự án là các ý tưởng, đề tài nghiên cứu của học sinh bậc THCS.

Học sinh trường THPT Lương Văn Tri, huyện Văn Quan thuyết trình về sản phẩm dự thi tại điểm cầu nhà trường

Em Dương Thị Thảo Nguyên, lớp 12C, Trường THPT Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn cho biết: Trong cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học cấp tỉnh vừa qua, nhóm chúng em đã mang đến cuộc thi sản phẩm, dự án Tách pectin từ cây Sương sáo và ứng dụng trong sản xuất ống hút phân hủy sinh học, sản phẩm được đánh giá cao và đạt giải nhì. Đề tài này được triển khai bắt nguồn từ thực tiễn cuộc sống. Trong quá trình nghiên cứu, chúng em được nhà trường, giáo viên bộ môn hỗ trợ rất nhiều.

Tìm hiểu được biết, từ năm 2019 – 2020 đến nay, các sản phẩm của học sinh tham dự cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh trung học không những tăng về lượng mà còn tăng về chất. Nếu như năm học 2019 – 2020 có 84 sản phẩm đạt giải, năm học 2020 – 2021 tăng lên 90 sản phẩm đạt giải và năm học 2021 – 2022 là 93 sản phẩm tham dự đạt giải. Cùng đó, trong 2 năm học vừa qua, các sản phẩm của học sinh được cử tham dự cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học cấp quốc gia thì 100% sản phẩm đều đạt giải. Năm 2019 – 2020, có 2 sản phẩm của học sinh dự thi đạt 1 gải ba và 1 giải tư; năm học 2020 – 2021 có 1 sản phẩn đạt giải nhì, 1 sản phẩm đạt giải ba. Năm học học 2021 – 2022, qua cuộc thi cấp tỉnh, Sở GD&ĐT tiếp tục lựa chọn 2 sản phẩm để tham dự cuộc thi cấp quốc gia.

Bà Hà Thị Khánh Vân, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: Qua các đề tài tham dự cuộc thi KHKT dành cho học sinh trung học vừa qua cho thấy, hầu hết các ý tưởng của các em đều gắn với đời sống thực tiễn, phù hợp với điều kiện nghiên cứu trong trường. Từ hoạt động nghiên cứu, sáng tạo KHKT, các em đã bộc lộ sự chủ động trong việc tìm kiếm ý tưởng, tài liệu, tìm nguồn tài trợ hỗ trợ cho đề tài, đồng thời, phát huy khả năng sáng tạo trong việc vận dụng kiến thức vào nghiên cứu để tạo ra những sản phẩm thiết thực với cuộc sống.

Lãnh đạo Sở GD&ĐT và đơn vị tài trợ trao thưởng cho các học sinh đạt giải nhất tại cuộc thi sáng tạo KHKT cấp tỉnh năm học 2021 – 2022

Để nâng về lượng và chất của các sản phẩm, dự án nghiên cứu KHKT, hằng năm, Sở GD&ĐT không chỉ triển khai, đôn đốc các trường tham gia theo từng cấp học mà còn tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn, nghiên cứu KHKT dành cho giáo viên. Từ năm 2017 đến nay, toàn tỉnh có 125 giáo viên cốt cán các trường THCS được bồi dưỡng về công tác nghiên cứu KHKT. Sở còn tổ chức các hội thảo KHKT và kết nối với các doanh nghiệp để hỗ trợ hướng dẫn công tác NCKH, tập trung vào các nhóm lĩnh vực như: vật lý – kỹ thuật – tin học, lĩnh vực hoá – sinh, lĩnh vực khoa học xã hội và hành vi. Qua đó, các sản phẩm của học sinh dự thi qua các năm đã thể hiện được sự sáng tạo, sự đầu tư nghiên cứu công phu, phương pháp NCKH và sản phẩm nghiên cứu có giá trị thực tiễn. Tại các trường cũng đã tích cực triển khai việc NCKH, tham gia các cuộc thi KHKT do ngành tổ chức; phân công giáo viên hỗ trợ học sinh NCKH…

Trường THPT chuyên Chu Văn An, thành phố Lạng Sơn được đánh giá là đơn vị đi đầu trong sáng tạo KHKT trên địa bàn tỉnh. Cô Lê Thị Mạnh Khương, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Từ những ý tưởng của học sinh, nhà trường đã lựa chọn, phân công giáo viên có trình độ, chuyên môn phù hợp và đam mê nghiên cứu KHKT để hướng dẫn các em làm sản phẩm dự thi. Với sự hướng dẫn của thầy cô, hằng năm, có nhiều nghiên cứu, dự án của học sinh tham gia Hội thi KHKT của tỉnh và đạt giải. Trong 2 năm học vừa qua, học sinh nhà trường đã giành được 8 giải nhất tại cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh trung học.

Để hoạt động NCKH đi vào chiều sâu và có chất lượng, thời gian tới, ngành GD&ĐT tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ nhà giáo định hướng cho học sinh trong quá trình triển khai các hoạt động nghiên cứu KHKT trong nhà trường. Đồng thời kịp thời khen thưởng, tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích trong thực hiện phong trào nhằm lan tỏa rộng rãi trong các trường học…