Sẵn sàng ứng phó các đại dịch tương lai

Cuộc chiến chống Covid-19 kéo dài hơn hai năm qua cho thấy thế giới vẫn còn nhiều “khoảng trống” cần được lấp đầy trong công tác chuẩn bị ứng phó các đại dịch. Trong bối cảnh đó, mới đây, các Bộ trưởng Y tế thuộc Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã thông qua hiệp ước nhằm đẩy mạnh hệ thống cảnh báo sớm đại dịch.

Hiệp ước mới được thông qua hướng đến xây dựng một mạng lưới chuyên gia toàn cầu nhằm phát hiện sớm các bệnh truyền nhiễm có nguy cơ bùng phát thành đại dịch, từ đó đưa ra những phản ứng nhanh chóng như chuẩn bị kịp thời vắc-xin, thiết bị y tế, phương pháp điều trị và chẩn đoán. Ngoài ra, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng sẽ được tăng cường hỗ trợ về mặt tài chính trong dài hạn. Theo đó, các nước G7 cam kết tăng 50% mức đóng góp bắt buộc cho WHO, để tổ chức y tế đa phương lớn nhất thế giới thực hiện tốt hơn vai trò tiên phong của mình.

Nhấn mạnh sự ra đời của hiệp ước mới là một thành công lớn, Bộ trưởng Y tế Karl Lauterbach (C.Lau-tơ-bác) của Đức, nước hiện giữ chức Chủ tịch luân phiên G7, khẳng định, đại dịch Covid-19 không phải đại dịch cuối cùng của nhân loại. Sau Covid-19, thế giới có thể sẽ phải đương đầu những đại dịch khác, nhất là trong bối cảnh quá trình biến đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ xuất hiện các dịch bệnh. Trong bối cảnh đó, hệ thống cảnh báo sớm cần được củng cố hơn nữa, trở thành “đài quan sát” giúp thế giới phát hiện, ứng phó hiệu quả và hạn chế các hậu quả của đại dịch.

Covid-19 không phải đại dịch đầu tiên nhân loại trải qua, song khi “cơn bão” Covid-19 mới đổ bộ, nhiều nước trên thế giới, trong đó có cả những nước phát triển, đã rơi vào tình thế lúng túng và bị động. Covid-19 cũng đặt ra thách thức lớn đối với sự hợp tác quốc tế trong ứng phó dịch bệnh. Các chuyên gia y tế nhấn mạnh, khi đại dịch xảy ra, không quốc gia nào có thể đơn phương vượt qua. Hợp tác chính là “chìa khóa” quan trọng để các nước cùng nhau đẩy lùi dịch bệnh. Vì vậy, quyết định thông qua một hiệp ước nhằm đẩy mạnh hệ thống cảnh báo sớm đại dịch được các nước hoan nghênh. Bộ trưởng Y tế Anh Sajid Javid (X.Gia-vít) khẳng định, đây là một bước tiến quan trọng, giúp tăng cường khả năng chống chọi của thế giới trước các đại dịch trong tương lai.

Sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát gây ra cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu, đã có nhiều tiếng nói kêu gọi thế giới cần có sự chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó những đợt bùng phát dịch bệnh truyền nhiễm mới. Trên thực tế, trong hơn hai năm qua, các nước không ngừng nỗ lực và đã đạt được những thành quả nhất định về cải cách hệ thống y tế, tăng cường tình đoàn kết, sự hợp tác hiệu quả trong phòng, chống dịch bệnh. Nhiều cơ chế mới được thiết lập giúp phân phối hàng tỷ liều vắc-xin ngừa Covid-19 đến các nước nghèo. Các kế hoạch thiết lập quỹ ứng phó đại dịch cũng như thỏa thuận nhằm bảo đảm nguồn ngân sách và tính linh hoạt cho WHO cũng đang dần được định hình.

Tuy nhiên, cựu Thủ tướng New Zealand Helen Clark (H.Clác), đồng Chủ tịch Ủy ban độc lập về chuẩn bị và ứng phó đại dịch cảnh báo, những cải cách nêu trên vẫn đang diễn ra rất chậm. Theo bà Helen Clark, nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn ngừa các mối đe dọa dịch bệnh mới trong tương lai còn rời rạc, đặt thế giới vào trạng thái chưa sẵn sàng ứng phó, giống như lúc đại dịch Covid-19 mới bùng phát. Với tốc độ triển khai hiện nay, sẽ phải mất nhiều năm nữa thế giới mới có một hệ thống ứng phó hiệu quả, trong khi đại dịch có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.

Các chuyên gia y tế khẳng định, khi đại dịch bùng phát, “tất cả chúng ta cùng ngồi trên một chiếc thuyền”, cùng trên một chiến tuyến. Việc G7 thông qua một hiệp ước nhằm đẩy mạnh hệ thống cảnh báo sớm đại dịch cho thấy, các nước đang xích lại gần nhau hơn để cùng xây dựng tấm khiên vững chắc bảo vệ sức khỏe người dân trước những nguy cơ về dịch bệnh trong tương lai.