Sẵn sàng chuyển đổi sang giai đoạn thị trường bán buôn điện

Ca trực vận hành hệ thống điện toàn quốc tại Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia.

Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) cho biết năm nay, đơn vị này tiếp tục tập trung vận hành an toàn, minh bạch hệ thống điện và thị trường Việt Nam, sẵn sàng chuyển đổi sang giai đoạn thị trường bán buôn theo tiến độ được phê duyệt.

Để nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống điện và thị trường điện, ông Nguyễn Đức Ninh, Phó Giám đốc A0 cho biết, ngoài việc thực hiện tốt nhiệm vụ điều độ vận hành hệ thống điện quốc gia, đảm bảo điều hành an toàn, ổn định và kinh tế, Trung tâm còn xây dựng kế hoạch cung cấp điện hàng tháng trên cơ sở bám sát tình hình thời tiết, thủy văn, tình hình cấp khí, tình hình vận hành thị trường điện để điều hành hệ thống điện an toàn và tin cậy, khai thác hiệu quả các nguồn điện.

Bên cạnh đó, Trung tâm chuẩn bị các phương án sẵn sàng ứng phó với các tình huống bất lợi. Đồng thời nâng cao chất lượng dự báo phụ tải ngắn hạn, dài hạn, thường xuyên tính toán các chế độ vận hành hệ thống điện, chế độ huy động nguồn.

Theo ông Ninh, A0 thường xuyên rà soát toàn bộ trị số chỉnh định rơle bảo vệ, các hệ thống sa thải đặc biệt… trên hệ thống; từng bước làm chủ các hệ thống giám sát vận hành mới như ghi sự cố (FR), bảo vệ diện rộng (WAMS), giám sát chất lượng điện năng (PQ)… Mặt khác, tính toán ổn định hệ thống điện, thu thập đầy đủ thông số hệ thống điện và từng bước phối hợp với các Đơn vị phát điện để kích hoạt các hệ thống tự động điều khiển như PSS, tính toán cập nhật ổn định hệ thống điện và đề ra các phương thức ngăn ngừa dao động.

Trong bối cảnh hệ thống điện có quy mô ngày càng lớn và xu hướng phát triển nguồn năng lượng tái tạo thay nguồn năng lượng hóa thạch trên thế giới, Trung tâm đề xuất với các cấp có thẩm quyền các giải pháp về tăng cường khung pháp lý và các giải pháp về vận hành ổn định nguồn năng lượng tái tạo như dự phòng công suất, điều tần, hỗ trợ vô công và điện áp, dự báo nguồn phát thời gian thực…

Cùng với đó, tính toán giải tỏa công suất các nhà máy điện mặt trời đảm bảo điều kiện về ổn định, tính toán giới hạn thâm nhập của điện mặt trời theo từng giai đoạn. Nghiên cứu, lắp đặt các thiết bị tích trữ năng lượng phù hợp với mức độ gia tăng nguồn điện năng lượng tái tạo trong hệ thống điện để bảo các yêu cầu, tiêu chuẩn vận hành.

Để chuẩn bị vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh, A0 tính toán phân bổ sản lượng cho các tổng công ty điện lực, mô phỏng thị trường điện bán buôn theo quy định đảm bảo công bằng, minh bạch với các bên tham gia. Tính toán lập kế hoạch vận hành thị trường điện, lập lịch huy động ngày tới, giờ tới đảm bảo 100% phương thức đạt mục tiêu tối ưu hóa chi phí mua điện. Lập kế hoạch vận hành và điều độ huy động nguồn điện với khung thời gian tối thiểu 30 phút để giảm sai lệch giữa kế hoạch vận hành và thực tế huy động của các nhà máy điện.

Trung tâm cũng tính toán, đánh giá tác động doanh thu của các đơn vị phát điện, chi phí mua điện của các đơn vị trên thị trường bán buôn. Đánh giá độ nhạy của các yếu tố như phụ tải, thủy văn đến giá thị trường điện, đánh giá ảnh hưởng và độ nhạy của giá thị trường điện, giá hợp đồng… đến doanh thu của các đơn vị và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), từ đó đề ra các chiến lược vận hành phù hợp.

Một trong những giải pháp cũng được Trung tâm triển khai trong năm là tính toán điều tiết các hồ thủy điện, đánh giá và đưa ra các mực nước giới hạn phù hợp, đảm bảo các ràng buộc về yêu cầu cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp cũng như huy động các hồ thủy điện tối ưu. Tính toán nhu cầu công suất cho các dịch vụ phụ phù hợp, phân bổ lượng công suất yêu cầu cho các đơn vị theo đúng quy định đồng thời đảm bảo tối ưu chi phí mua các dịch vụ phụ.

Trung tâm tiếp tục thực hiện xây dựng cơ sở hạ tầng cho thị trường bán buôn điện cạnh tranh 2019 để dự kiến rút ngắn chu kỳ giao dịch xuống 30 phút, đồng thời phối hợp với Ban Quản lý dự án Đầu tư Xây dựng và Công nghệ (EVNCTI) trong xây dựng cơ sở hạ tầng cho thị trường bán buôn dài hạn theo chỉ đạo của Tập đoàn. A0 cũng tự động hóa các bước trong lập phương thức, cơ sở dữ liệu hóa phương thức tuần-ngày-tháng-năm, giảm các công việc cần sự can thiệp của con người trong quá trình tính toán, từ đó sẵn sàng chuyển độ phân giải trong tính toán lập lịch huy động từ 1 tiếng xuống còn 30 phút với sự tham gia hỗ trợ đắc lực của hệ thống SCADA/EMS.

Ngoài ra, Trung tâm cũng tiếp tục quản lý vận hành hệ thống SCADA/EMS và hệ thống công nghệ thông tin phục vụ thị trường điện, hệ thống tin học văn phòng đáp ứng 100% công tác chỉ huy vận hành hệ thống điện, điều hành giao dịch thị trường điện Việt Nam; thường xuyên tính toán các chế độ vận hành hệ thống điện, chế độ huy động nguồn.

Song song với các giải pháp trên, Trung tâm chủ trì và phối hợp với các bên liên quan thực hiện kế hoạch đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ, nhân viên về vận hành Hệ thống điện và Thị trường bán buôn điện cạnh tranh VWEM. Đồng thời nâng cao chất lượng tuyển dụng kỹ sư mới và nâng cao chất lượng đào tạo, nâng cao kỹ năng, trình độ chuyên môn nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành hệ thống điện và thị trường điện trong các năm tới, nhất là khâu chuẩn bị nhân lực cho thị trường điện bán buôn.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn lập và triển khai đào tạo chuyên gia về tính toán hệ thống điện nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác vận hành hệ thống điện quy mô lớn, với sự tham gia của nhiều nguồn năng lượng mặt trời trong thời gian sắp tới./.